Tundra to obszar, w którym panują bardzo surowe warunki klimatyczne. Zimą temperatura spada do -50 stopni Celsjusza, przez wiele miesięcy panuje ciemność. Wszechobecne zimno, przenikliwe wiatry i zawieje śnieżne, noc polarna sprawiają, że nie są to tereny zachęcające do osiedlania ludzi. Tundra uważana jest za jeden z ostatnich bastionów terenów dziewiczych, niemal pierwotnych, które nie są skażone działalnością człowieka.
Spis treści
- Co to jest tundra?
- Gdzie znajduje się tundra?
- Rodzaje tundry
- Warunki klimatyczne w tundrze
- Flora tundry
- Fauna tundry
Co to jest tundra?
Tundra to obszar, który jest niemal pozbawiony roślinności. Znajdujący się w strefie podbiegunowej ogromny teren o bardzo surowym klimacie i niskiej roślinności stanowi teren wypraw naukowych i podróżniczych, ale nie nadaje się do życia człowieka. Warunki, które tam panują, są niezwykle surowe i niezachęcające do osiedlania się. Pokazują jednak, jak kiedyś wyglądało życie na Ziemi, w czasach, w których człowiek nie skalał jej jeszcze w żaden sposób.
Gdzie znajduje się tundra?
Tundra obejmuje strefę podbiegunową na półkuli północnej. To obszar z najbardziej wysuniętymi na północ częściami Ameryki Północnej, Europy i Azji, oddzielony od lądolodu Arktyki, który zajmuje powierzchnię wielu milionów kilometrów kwadratowych. Najdalej na północ osiąga 55 stopni szerokości geograficznej północnej w Ameryce Północnej.
Tundrę dzieli się na dwie części:
- kanadyjską — od cieśniny Beringa po Labrador, włącznie z wybrzeżami Grenlandii
- eurazjatycką — od półwyspu Kolskiego po półwysep Czukocki o łącznej powierzchni 3 milionów kilometrów kwadratowych.
Rodzaje tundry
Wyróżnia się cztery rodzaje tundry:
- tundra arktyczna nazywana inaczej pustynią arktyczną
- tundra mszysto-porostowa — północna część tundry właściwej
- tundra krzewinkowa — południowa część tundry właściwej, w której pojawiają się niskie rośliny karłowate
- lasotundra — południowy jej obszar porastają lasy wchodzące w skład tajgi
Warunki klimatyczne w tundrze
Klimat tundry jest niezwykle surowy, bardzo zimny i wietrzny, zaliczany do klimatu polarnego. Występuje tam niewiele opadów, niemal tyle, co na pustyni, dlatego o niektórych strefach tundry mówi się czasem "pustynia polarna". W tundrze występują dwie pory roku — bardzo krótkie lato i długa zima. Zima może trwać nawet do 10 miesięcy, a temperatura wtedy spada do kilkudziesięciu stopni poniżej zera. W ostatnich latach obserwuje się jednak wyraźne ocieplenie związane z ogólnym ociepleniem klimatu, a temperatury czasem dochodzą nawet do 0 stopni. Z tego powodu dochodzi do rozmarzania wiecznej zmarzliny.
Lato jest wietrzne, z temperaturą do 10 stopni Celsjusza. Trwa krótko. Opadów jest niewiele, a w czasie letnich dni rozmarzają wierzchnie warstwy zmarzliny, przez co ziemia zamienia się w bagna i mokradła.
Flora tundry
Roślinność tundry jest niska i karłowata. To głównie mchy i porosty, których jest tam kilkaset gatunków. Ze względu na krótki okres wegetacyjny kwitnie tam niewiele roślin i kwiatów. Jedynie w południowej części lasotundry występuje wyższa roślinność, drzewa i lasy.
Fauna tundry
W tundrze występuje niewiele gatunków zwierząt. Fauna jest uboga, ponieważ w trudnych warunkach klimatycznych niewiele zwierząt potrafi przetrwać. Ssaki reprezentują głównie lemingi i gryzonie, ale można tam spotkać również piżmowoły, renifery, niedźwiedzie, wilki czy lisy. Występuje wiele gatunków ptaków, głównie wędrujących, m.in. puchacz śnieżny. Brakuje za to zwierząt zmiennocieplnych, m.in. jaszczurek.
Czytaj: Tajga — płuca Ziemi. Czym jest tajga i gdzie występuje?
