Spis treści
- Początki gamifikacji
- Gamifikacja w edukacji: na czym to polega?
- Dlaczego i jak stosuje się gamifikację w edukacji?
- Polecamy wideo: Nauka gry w squash'a dla dzieci
Dziecko XXI wieku uwielbia grać. Osoby w wieku od 7 do 12 lat stanowią aż 13 procent wszystkich użytkowników, którzy odwiedzają strony z grami online, co więcej - aż 8 na 10 dzieci w tym wieku odwiedza internet właśnie po to, by pograć. Choć o negatywnym wpływie gier komputerowych i internetowych na najmłodszych powiedziano i napisano już wiele, w grach istnieje również potencjał, który w edukacji dzieci można wykorzystać, i od kilku lat wykorzystuje się, jak najbardziej pozytywnie. Mowa bowiem o gamifikacji.
Zapoznaj się z kalendarzem rozwoju dziecka >>
Początki gamifikacji
Gamifikacja jest terminem użytym po raz pierwszy w 2002 roku przez brytyjskiego twórcę gier komputerowych Nicka Pellinga. Jednak aż do 2010 roku nie zyskał on większej popularności. Wtedy właśnie gamifikacja stała się popularnym narzędziem w szkoleniu biznesmenów, a niedługo potem trafiła również pod dachy szkół. Ale co ten tajemniczy termin znaczy? Nic innego, jak wykorzystanie mechanizmów gier, co ważne, nie tylko internetowych, ale również planszowych czy sportowych, do kształtowania u dzieci potrzeby działania, zaangażowania w naukę, do podejmowania wyzwań, których w inny sposób nie chciałoby im się podjąć. Gamifikacja to również sposób na przekonanie dzieci, że uczenie się wcale nie musi być nudne i może im sprawiać przyjemność.
Gamifikacja w edukacji: na czym to polega?
Choć sami o tym nie wiedzieliśmy, metody gamifikacji już od lat są stosowane w polskich szkołach. Świadectwa z paskiem w starszych klasach, pieczątki za dobre zachowanie w młodszych, zdjęcia najlepszych uczniów w gablocie na szkolnym korytarzu czy stare dobre kartkówki i większe sprawdziany - wszystkie te elementy stanowią wykorzystanie gamifikacji w edukacji. Do wyznaczników tej metody należą bowiem:
- jasne zasady oceniania - uczeń od początku wie, na każdym etapie nauczania, za co przyznano mu punkt czy odznaczenie;
- nauczyciel, tym sposobem, otrzymuje natychmiastowe informacje o postępach dziecka w nauce lub jego kłopotach z przyswajaniem wiedzy;
- uczeń, podobnie jak w grach, musi znać zarówno krótko-, jak i długoterminowe cele - czego i w jakim czasie ma się nauczyć;
- celem gamifikacji jest zaangażowanie dziecka do wykonywania zadań, które inaczej uważałby za nudne; nauczyciel buduje w uczniu zaangażowanie, chęć podejmowania wyzwań, ale i współpracy z kolegami i koleżankami z pracy;
- proponowane dzieciom zadania mają różne stopnie trudności, uczeń pokonuje więc, podobnie jak w grze, kolejne etapy, by uzyskać rozwiązanie;
- poziom trudności zadań jest dostosowany do konkretnego ucznia;
- uczeń nie przechodzi do kolejnego etapu, jeśli nie zgromadzi odpowiedniej ilości punktów, koniecznych do zdobycia w etapie poprzednim; na końcu każdego z wyzwań czego na niego boss fight, czyli najtrudniejsze zadanie, np. egzamin szóstoklasisty czy matura, ale również większy sprawdzian z danej części materiału;
- gamifikacja polega więc na przyznawaniu odznak - badges, przechodzeniu ucznia przez kolejne etapy zadania - levels, kształtowania w nim umiejętności - skills, by mógł osiągnąć pełne zaangażowanie w wykonywaną pracę, czyli flow.
Poznaj również 5 aplikacji, które ułatwią twojemu dziecku naukę!>>
Dlaczego i jak stosuje się gamifikację w edukacji?
Jak to się stało, że gamifikacja przeszła z biznesu do edukacji? Wydawałoby się, że te dwie dziedziny nie mają ze sobą wiele wspólnego, jednak okazuje się, że trochę im po drodze. Pierwsi naukowcy, którzy opracowywali strategie biznesowe, wykorzystując elementy gamifikacji zaznaczali, że zależało im na tym, by powtórnie obudzić w dorosłym człowieku dziecko i pozytywne cechy właściwe dla dzieciństwa i wczesnej młodości - ciekawość świata, chętne podejmowanie nowych wyzwań, otwartość na pomysły innych - o których później tak często zapominamy.
Jednym z najlepszych przykładów wykorzystywania gamifikacji w edukacji są gry edukacyjne. Dzieci pomagają ulubionym bohaterom wyjaśnić tajemnicę, pokonać czarny charakter, wyruszają w dalekie misje, a przy okazji - zupełnie tego nie zauważając - uczą się pracy w grupie, przyswajają angielskie słówka czy tabliczkę mnożenia. Rozwijają również umiejętność logicznego i kreatywnego myślenia, uczą się łączyć fakty i poznają mechanizm działania różnych procesów, np.: jak powstaje lód, dlaczego ciężar spada z daną szybkością, co się stanie, gdy doprowadzimy do wymieszania dwóch konkretnych substancji.
Uczenie się za pomocą gamifikacji jest dla dzieci atrakcyjne, dlatego że ma tak niewiele wspólnego z biernym, cichym wysłuchiwaniem nauczycielskich referatów. Uczniowie, rozwijając swoje zdolności i angażując się w jak najwyższym stopniu, dążą do wygranej, którą jest nic innego jak całościowe przyswojenie obszaru wiedzy, którego dotyczyły zajęcia. Metoda pozwala nie tylko przyspieszyć uczenie się, ale również zwiększyć tempo nauki i uczniowski zapał.
Przeczytaj również: 5 bezpiecznych gier mobilnych dla dziecka>>
Warto dodać, że, choć w Polsce gamifikacja nie jest jeszcze bardzo popularna, i w naszym kraju nauczyciele coraz chętniej po tę metodę sięgają. Na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy realizowany jest, we współpracy z Polskim Towarzystwem Badania Gier, projekt badawczy dotyczący gamifikacji szkolnictwa wyższego. Co więcej, powstają również szkoły podstawowe, w których ta metoda stanowi główny sposób przekazywania uczniom wiedzy. Dzieje się tak m. in. w Playmaker School, gdzie realizowany jest projekt Instytutu Game Desk, założonego przez Billa i Melindę Gatesów.
