Lektury szkolne liceum w roku szkolnym 2023/2024 z poziomu podstawowego i rozszerzonego mają przygotować uczniów do egzaminu dojrzałości. Warto podkreślić, że w tym roku na maturze z języka polskiego kilka pozycji zostało usuniętych z listy lektur. Stało się tak za sprawą aneksu wydanego przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Lista nie została jednak mocno uszczuplona.
W nadchodzącym roku szkolnym 2023/2024 uczniowie mają wciąż pokaźną listę lektur w liceum — poziom podstawowy i rozszerzony z różnych epok, z którą powinni się zapoznać. Dzięki temu poznają literaturę polską i światową, co ułatwi im przygotowanie do matury z polskiego.
Zobacz także: Lektury klasa 1 liceum w roku szkolnym 2023/2024. Lista lektur 1 liceum — poziom podstawowy i rozszerzony
Spis treści
- Jaki jest kanon lektur w liceum?
- Lektury liceum poziom podstawowy. Lista lektur obowiązkowych
- Lektury liceum poziom podstawowy. Lista lektur uzupełniających
- Lektury liceum poziom rozszerzony. Lista lektur obowiązkowych
- Lektury liceum poziom rozszerzony. Lista lektur uzupełniających
Jaki jest kanon lektur w liceum?
Kanon lektur liceum to dzieła między innymi Jana Parandowskiego, Homera, Horacego, Władysława Reymonta, Krasickiego, Szekspira, Mickiewicza, Wyspiańskiego i wielu innych pisarzy polskich i światowych.
Uczniowie poznają pierwsze kroniki polskie, utwory z epoki średniowiecza, romantyzmu, pozytywizmu, oświecenia, Młodej Polski, literaturę wojenną, jak i współczesną. Wszystko po to, aby jak najlepiej poznać ówczesne dzieła i przygotować się do egzaminu dojrzałości.
Lektury liceum poziom podstawowy. Lista lektur obowiązkowych
Lektury obowiązkowe w liceum poziom podstawowy to aż 32 pozycje tylko w pierwszej klasie liceum. Poniżej prezentujemy listę lektur liceum poziom podstawowy lektur obowiązkowych z podziałem ze względu na epoki.
Antyk: lektury liceum podstawa:
- Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów (Psalm 1, Psalm 130), Apokalipsy wg św. Jana;
- Jan Parandowski — Mitologia, część I: Grecja (mity o Prometeuszu, Syzyfie, Orfeuszu i Eurydyce, mity o wojnie trojańskiej i o Labdakidach);
- Homer — Iliada (fragmenty), Odyseja (fragmenty);
- Sofokles — Antygona;
- Horacy – wybrane utwory (O co poeta prosi Apollina Do młodzieży, Do Mecenasa, Wybudowałem pomnik).
Średniowiecze: lektury liceum podstawa:
- Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty);
- Gall Anonim — Kronika polska (fragmenty);
- Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
- Legenda o św. Aleksym (fragmenty);
- Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty);
- Bogurodzica;
- Lament świętokrzyski (fragmenty);
- Dante Alighieri — Boska komedia (fragmenty);
Czytaj także: Lektury klasa 2 liceum w roku szkolnym 2023/2024. Lista lektur 2 liceum — poziom podstawowy i rozszerzony
Renesans: lektury liceum podstawa:
- Jan Kochanowski — wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; psalmy, w tym Psalm 13, Psalm 47, Tren IX, X, XI, XIX, Odprawa posłów greckich;
- Piotr Skarga — Kazania sejmowe (fragmenty);
- William Szekspir — Romeo i Julia, Makbet;
Barok: lektury liceum podstawa:
- Mikołaj Sęp Szarzyński — Sonet IV. O wojnie naszej…, Sonet V. O nietrwałej miłości…;
- Daniel Naborowski — Marność, Krótkość żywota, Cnota grunt wszystkiemu, Do Anny, Na oczy królewny;
- Jan Andrzej Morsztyn — Do trupa, Niestatek;
- Jan Chryzostom Pasek — Pamiętniki (fragmenty);
- Molier- Skąpiec.
Oświecenie: lektury liceum podstawa:
- Ignacy Krasicki — Hymn do miłości ojczyzny, wybrane satyry (Do króla, Pijaństwo, Świat zepsuty);
- Franciszek Karpiński — wybór sielanek (Do Justyny. Tęskność na wiosnę, Laura i Filon) i liryki religijnej (Pieśń wieczorna, O deszcz).
Romantyzm: lektury liceum podstawa:
- Adam Mickiewicz — Oda do młodości, Romantyczność i inne wybrane ballady, Sonety krymskie (wybrane utwory), Konrad Wallenrod, Dziady cz. III;
- Juliusz Słowacki — Kordian, Grób Agamemnona (fragmenty), Testament mój i inne wybrane wiersze;
- Zygmunt Krasiński — Nie-Boska komedia;
- Cyprian Kamil Norwid — wybrane wiersze;
Pozytywizm: lektury liceum podstawa:
- Henryk Sienkiewicz — Potop;
- Bolesław Prus — Lalka, Z legend dawnego Egiptu;
- Eliza Orzeszkowa — Gloria victis;
- Adam Asnyk — wybór wierszy;
- Fiodor Dostojewski — Zbrodnia i kara.
Młoda Polska: lektury liceum podstawa:
- Wybrane wiersze następujących poetów: Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa Tetmajer, Leopold Staff;
- Stanisław Wyspiański — Wesele;
- Władysław Stanisław Reymont — Chłopi (tom I — Jesień);
- Stefan Żeromski — Rozdziobią nas kruki wrony.
Dwudziestolecie międzywojenne: lektury liceum podstawa:
- Stefan Żeromski — Rozdziobią nas kruki, wrony…, Przedwiośnie;
- Witold Gombrowicz — Ferdydurke (fragmenty);
- Wybrane wiersze następujących poetów: Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska Jasnorzewska, Kazimiera Iłłakowiczówna, Julian Przyboś, Józef Czechowicz, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy;
Literatura wojenna: lektury liceum podstawa:
- Tadeusz Borowski — Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli;
- Gustaw Herling — Grudziński, Inny świat;
- Hanna Krall — Zdążyć przed Panem Bogiem;
- Czesław Miłosz — Traktat moralny (fragmenty);
Współczesność: lektury liceum podstawa:
- Albert Camus — Dżuma;
- George Orwell — Rok 1984;
- Wybrane wiersze następujących poetów: Stanisław Baliński (wybrane wiersze z okresu emigracyjnego), Kazimierz Wierzyński (wybrane wiersze z okresu emigracyjnego), Czesław Miłosz (w tym wybrane wiersze z tomu Ocalenie), Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski, Jarosław Marek Rymkiewicz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert (w tym wybrane wiersze z tomów Pan Cogito oraz Raport z oblężonego miasta), Halina Poświatowska, Stanisław Barańczak, Marcin Świetlicki, Jan Polkowski, Wojciech Wencel;
- Sławomir Mrożek — Tango;
- Józef Mackiewicz — Droga donikąd (fragmenty);
- Marek Nowakowski — Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie), Górą „Edek” (z tomu Prawo prerii);
- Jacek Dukaj — Katedra (z tomu W kraju niewiernych);
- Antoni Libera — Madame;
- Andrzej Stasiuk — Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
- Olga Tokarczuk — Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach);
- Ryszard Kapuściński — Podróże z Herodotem (fragmenty);
- Powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Ewy Demarczyk, Jacka Kaczmarskiego, Wojciecha Młynarskiego, Agnieszki Osieckiej oraz wybrane teksty Kabaretu Starszych Panów.
Lektury liceum poziom podstawowy. Lista lektur uzupełniających
Lista lektur liceum poziom podstawowy to także lektury uzupełniające. Są one dla wszystkich tych, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę dotyczącą utworów literackich.
W spisie lektur uzupełniających poziom podstawowy w 4-letniej szkole ponadpodstawowej znalazły się takie utwory jak:
- Sofokles — Król Edyp;
- Giovanni Boccaccio — Sokół (z dzieła Dekameron);
- Mikołaj Rej — Żywot człowieka poczciwego (we fragmentach);
- Mikołaj z Wilkowiecka — Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (we fragmentach);
- Dzieje Tristana i Izoldy (we fragmentach);
- Wespazjan Kochowski — Psalmodia polska (wybór psalmów);
- Wacław Potocki — Transakcja wojny chocimskiej (fragm. z części I);
- Ignacy Krasicki — Monachomachia (we fragmentach);
- Andrzej Frycz Modrzewski — O poprawie Rzeczypospolitej (we fragmentach);
- Miguel de Cervantes Saavedra — Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy (we fragmentach);
- Stanisław Staszic — Przestrogi dla Polski (we fragmentach);
- Stanisław Trembecki, Franciszek Kniaźnin — wybrane utwory;
- Jędrzej Kitowicz — Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III (we fragmentach);
- Julian Ursyn Niemcewicz — Powrót posła;
- Adam Mickiewicz — Dziady cz. IV;
- Juliusz Słowacki — Beniowski (fragmenty);
- Aleksander Fredro — Śluby panieńskie;
- Eliza Orzeszkowa — Nad Niemnem;
- Maria Konopnicka — wybór wierszy;
- Johann Wolfgang Goethe — Cierpienia młodego Wertera (fragmenty), Faust (fragmenty);
- George Byron — Giaur (fragmenty);
- Stefana Żeromskiego — Echa leśne;
- Josepha Conrada — Lord Jim;
- Zofii Nałkowskiej — Granica, Przy torze kolejowym;
- Kazimierza Moczarskiego — Rozmowy z katem;
- Zofia Nałkowska — Przy torze kolejowym (z tomu Medaliony);
- Jan Józef Szczepański — Święty;
- Tadeusz Różewicz — Kartoteka;
- Józef Czapski — Na nieludzkiej ziemi (fragmenty);
- Leopold Tyrmand — Dziennik 1954 (fragmenty);
- Stanisław Lem — Wizja lokalna;
- Samuel Beckett — Czekając na Godota;
- Friedrich Dürrenmatt — Wizyta starszej pani;
- Eugène Ionesco — Lekcja.
Lektury liceum poziom rozszerzony. Lista lektur obowiązkowych
Przed uczniami klas humanistycznych, którzy realizują rozszerzony poziom z języka polskiego, historii i wiedzy o społeczeństwie, lista lektur liceum jest jeszcze dłuższa. Nie jest ona tak pokaźna, jak lista lektur obowiązkowych na poziomie podstawowym, ale w każdej klasie na profilu humanistycznym dochodzi po kilka utworów do przeczytania.
Spis lektur obowiązkowych w liceum na poziomie rozszerzonym również podzieliliśmy ze względu na epoki.
Antyk: lektury liceum rozszerzenie:
- Platon — Państwo (fragmenty);
- Arystoteles — Poetyka, Retoryka (fragmenty);
- Arystofanes — Chmury;
- Jan Parandowski — Mitologia, część II: Rzym (mit o założeniu Rzymu);
- Wergiliusz — Eneida (fragmenty);
- św. Augustyn — Wyznania (fragmenty);
- św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna (fragmenty);
- François Villon, Wielki testament (fragmenty).
Renesans: lektury liceum rozszerzenie:
- Michel de Montaigne — Próby (fragmenty);
- François Rabelais — Gargantua i Pantagruel (fragmenty);
- Jan Kochanowski — Treny (jako cykl poetycki);
- Piotr Skarga — Żywoty świętych (fragmenty);
- William Szekspir — Hamlet;
- Giovanni Pico della Mirandola — Mowa o godności człowieka;
- Erazm z Rotterdamu — Pochwała głupoty (fragmenty);
- Stanisław Ignacy Witkiewicz — Szewcy.
Barok: lektury liceum rozszerzenie:
- Kartezjusz — Rozprawa o metodzie (fragmenty);
- Blaise Pascal — Myśli (fragmenty);
- John Donne — Sonet VI;
- John Locke — Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego.
Oświecenie: lektury liceum rozszerzenie:
- Immanuel Kant — Co to jest oświecenie?;
- Jean Jacques Rousseau — Julia, czyli Nowa Heloiza (fragmenty);
- Wolter, Kandyd (fragmenty).
Romantyzm: lektury liceum rozszerzenie:
- Juliusz Słowacki, Lilla Weneda;
- Cyprian Kamil Norwid - Bema pamięci żałobny rapsod, Fortepian Szopena, Czarne kwiaty (fragm.), Promethidion (fragm.);
Młoda Polska: lektury liceum rozszerzenie:
- Stanisław Wyspiański — Noc listopadowa;
- Bruno Schulz — wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe;
Dwudziestolecie międzywojenne: lektury liceum rozszerzenie:
- Franz Kafka — Proces (fragmenty);
- Michaił Bułhakow — Mistrz i Małgorzata;
Współczesność: lektury liceum rozszerzenie:
- Tadeusz Konwicki — Mała Apokalipsa;
- Jorge Luis Borges — wybrane opowiadanie;
- Janusz Głowacki — Antygona w Nowym Jorku;
- Sławomir Mrożek — wybrane opowiadania;
- Wybrane eseje następujących autorów: Jerzy Stempowski, Gustaw Herling-Grudziński, Zbigniew Herbert, Zygmunt Kubiak, Jarosław Marek Rymkiewicz (co najmniej po jednym utworze);
Czytaj także: Lektury klasa 3 liceum w roku szkolnym 2023/2024. Lista lektur 3 liceum - poziom podstawowy i rozszerzony
Lektury liceum poziom rozszerzony. Lista lektur uzupełniających
Uczniowie uczęszczający na profil humanistyczny mogą przeczytać również lektury uzupełniające na poziomie rozszerzonym. Wśród proponowanych lektur znalazły się takie utwory jak:
- Pedro Calderon de la Barca — Życie snem;
- Erazm z Rotterdamu — Pochwała głupoty (we fragmentach);
- Tomasz Morus — Utopia (we fragmentach);
- Jean Jacques Rousseau — Nowa Heloiza (we fragmentach);
- Wolter — Kandyd, czyli optymizm (we fragmentach);
- Józef Ignacy Kraszewski — Stara baśń
- Victor Hugo — Nędznicy,
- Edgar Allan Poe – wybrane opowiadanie;
- Henryk Rzewuski — Pamiątki Soplicy;
- Stefana Żeromskiego — Echa leśne;
- Josepha Conrada — Lord Jim;
- Zofii Nałkowskiej — Granica;
- Zofii Nałkowskiej — Przy torze kolejowym;
- Kazimierza Moczarskiego — Rozmowy z katem.
Czytaj także: Lektury klasa 4 liceum w roku szkolnym 2023/2024. Lista lektur 4 liceum — poziom podstawowy i rozszerzony
