Przecinek przed „ale” i przecinek przed „albo”. Kiedy stawiamy przecinek?

2020-10-16 16:06

„Ale” i „albo” to dwa spójniki, jednak polska interpunkcja nie traktuje ich jednakowo. Przed spójnikiem „ale” stawiamy przecinek, a przed spójnikiem „albo” – nie stawiamy. Dlaczego tak jest?

Przecinek przed „ale” i przecinek przed „albo”. Kiedy stawiamy przecinek?

i

Autor: Getty images

Czy stawiamy przecinek przed spójnikiem „ale”? A przed „albo”? Wyjaśniamy, jak powinna wyglądać interpunkcja przed spójnikami i dlaczego przed niektórymi spójnikami stawiamy przecinek, a przed innymi – nie.

Spis treści

  1. Przecinek przed „ale”
  2. Przecinek przed „albo”
  3. Kiedy jeszcze stawiamy przecinek?

Przecinek przed „ale”

Spójnik „ale” stosowany jest w zdaniach współrzędnych przeciwstawnych, czyli takich, które opisują przeciwstawne czynności. Na przykład:

  • Chciałem zjeść zupę, ale dla mnie nie starczyło.
  • Miałem iść na kawę z Hanią, ale ona odwołała spotkanie.

W takiej sytuacji przed spójnikiem „ale” stawiamy przecinek, podobnie jak przed spójnikami „a, inaczej, jednak, jednakże, jedynie, lecz, natomiast, przecież, raczej, tylko, tylko że, tymczasem, wszakże, zaś, za to”.

Na przykład: 

  • Basia narysowała na plastyce kota, a Ania namalowała psa.
  • Miałam kupić chleb, lecz sklep był już zamknięty.

Przecinek przed „albo”

Inna zasada obowiązują w zdaniach, w który występuje wyraz „albo”: przed "albo" nie stawiamy przecinka. Ten spójnik używany jest w zdaniach współrzędnych rozłącznych, czyli takich, które wzajemnie się wykluczają. Na przykład:

  • Pojadę na trening albo pójdę do biblioteki.
  • Mama kazała mi kupić pomarańcze albo mandarynki.

Od tej zasady istnieje wyjątek. Stawiamy przecinek przed albo, jeśli spójnik ten powtarza się w zdaniu kilkakrotnie - stawiamy przecinek przed drugim i kolejnym "albo", nigdy przed pierwszym. Na przykład: 

  • Albo posprzątasz pokój teraz, albo nie będziesz mógł zagrać na Playstation.
  • Albo on na tym deszczu złąpie katar, albo się przeziębi, albo będzie miał tylko przemoczone buty.

Kiedy jeszcze stawiamy przecinek?

A oto zasady stawiania przecinka w innych zdaniach współrzędnych.

Stawiamy przecinek w zdaniach:

1. wynikowych, czyli takich, w które jedna czynność wynika z drugiej. Dotyczy to np. spójnika „więc” i „dlatego”.  Oto przykłady:

  • Była brzydka pogoda, dlatego zrezygnowaliśmy z wycieczki.
  • Dostałam pieniądze na urodziny, więc kupiłam sobie sukienkę.

2. synonimicznych, czyli takich, które mówią o tym samym lub to wyjaśniają również stawiamy przecinek. Takie zdania łączy zwykle spójnik: „czyli, to znaczy”. Na przykład: 

  • On jest cudzoziemcem, czyli nie pochodzi z Polski.
  • Basia już poszła spać, to znaczy że jest zmęczona.

Nie stawiamy przecinka w zdaniach:

1. łącznych, które występują w jednakowym czasie i przestrzeni i gdy stosujemy spójniki: „i, oraz, tudzież, i zarazem, ani, ni". Na przykład: 

  • Jutro chciałbym odrobić lekcje i przeczytać lekturę.
  • Mama nie poszła do sklepu ani nie kazała tacie tam iść.  

Czytaj również: 

Przecinek przed oraz - czy stawiamy przecinek przed spójnikami?

Zaimek - czym jest zaimek, na jakie odpowiada pytania i kiedy używa się zaimków?

Równoważnik zdania - co to jest równoważnik zdania. Przykłady

Strona bierna – czym różnią się od siebie strona bierna i czynna czasownika?

Cyfry rzymskie - jak je zapisywać i kiedy stosować?

Jak napisać rozprawkę? Konstrukcja i zwroty stosowane w rozprawce

Zdania podrzędne: rodzaje zdań podrzędnie złożonych