Spis treści
Równoważnik zdania to wyraz lub ciąg wyrazowy formalnie nietworzący zdania, jednak oddający jego treść. Co to właściwie oznacza i czym jest równoważnik zdania?
Czym jest równoważnik zdania?
Równoważnik zdania nie ma orzeczenia, więc nie jest zdaniem. Ale może nim być, jeśli dodamy orzeczenie.
Na przykład: Piękna pogoda (równoważnik zdania). Jest piękna pogoda (zdanie z orzeczeniem).
Do równoważników zdań zaliczamy wypowiedzenia: "Wracać do domu", "Kto tam?", "Jurek pierwszy na mecie".
Często możemy wprowadzić brakującą w równoważnikach formę osobową czasownika wprowadzić na podstawie kontekstu: Kto tam (puka)? - po usłyszeniu pukania do drzwi.
Równoważniki zdań występują także w wypowiedzeniach złożonych - przykład: To źle, że nie odrobiłeś lekcji.
W funkcji równoważników zdań mogą wystąpić także bezokoliczniki w zdaniach złożonych: Widać, jak zza chmur wynurza się słońce.
Równoważnik zdania z imiesłowem
Charakterystyczną konstrukcją jest także imiesłowowy równoważnik zdania, czyli konstrukcja z imiesłowem przysłówkowym, pełniąca funkcję zdania podrzędnego okolicznikowego czasu lub sposobu - Pisząc te słowa, myślałem o nadchodzącym egzaminie.
Niezbędnym warunkiem poprawności zdania złożonego z imiesłowowym równoważnikiem zdania jest to, że zarówno imiesłów, jak i osobowa forma czasownika (orzeczenie) muszą odnosić się do tego samego podmiotu.
Wśród imiesłowowych równoważników najczęściej występują równoważniki zdań podrzędnych czasowych - np. Obgadawszy sprawę ze wszystkich stron, zaczęli się rozchodzić.
O wiele rzadziej spotykamy równoważniki innych zdań podrzędnych:
- równoważnik zdania warunkowego: Pracując wytrwale, zdążysz wykonać robotę w wyznaczonym terminie.
- równoważnik zdania przyzwalającego: Wierząc w jego odwagę i spryt, bałem się powierzyć mu wykonanie tego zadania.
- równoważnik zdania przyczynowego: Dowódca dał rozkaz, chcąc za wszelką cenę wyprzeć nieprzyjaciela z pozycji.
- równoważnik zdania okolicznikowego sposobu: Matka starała się uśpić dziecko, śpiewając mu kołysankę.
Źródło: Gramatyka Opisowa Języka Polskiego
Czytaj również: Przysłówek: co to za część mowy? Pytania, stopniowanie, ćwiczenia
"Nie" z przymiotnikami – zasady pisowni i ćwiczenia
Zaimek - czym jest zaimek, na jakie odpowiada pytania i kiedy używa się zaimków?
Opis przeżyć wewnętrznych bohatera - jak napisać?
Jak napisać rozprawkę? Konstrukcja i zwroty stosowane w rozprawce
