Fobia szkolna może dotyczyć zarówno dzieci ze szkoły podstawowej, jak i średniej. Nie wolno jej lekceważyć, bo może fatalnie wpłynąć nie tylko na wyniki w nauce dziecka, ale i na jego psychikę - a takie problemów czasem rozrastają się i zamieniają w poważne zaburzenia.
Jak pomóc dziecku uporać się z fobią szkolną i pokonać lęk przed szkołą?
Spis treści
- Co to jest fobia szkolna?
- Objawy fobii szkolnej
- Jak pokonać lęk dziecka przed szkołą – rady dla rodziców
Co to jest fobia szkolna?
Prawdziwa fobia szkolna to nie symulacja dziecka, to nie wymówki, typu: „paluszek i główka…” tylko prawdziwe dolegliwości, które nasilają się w trakcie tygodnia, kiedy dziecko musi chodzić do szkoły. To zaburzenie nerwicowe, w którym przyczyną lęku jest szkoła jako taka i wszystko, co się z nią wiąże.
Bez wsparcia najbliższych trudno jest poradzić sobie dziecku ze skomplikowaną sytuacją w szkole, wymaganiami ze strony nauczycieli czy konfliktami między rówieśnikami. Dlatego też podatni na fobię szkolną mogą być ci uczniowie, którzy nie wychowują się w atmosferze miłości, akceptacji i wsparcia.
Na szybsze i pewniejsze odnalezienie się w rzeczywistości szkolnej ma również ogromny wpływ kadra nauczająca, jej podejście, chęć niesienia pomocy, poziom cierpliwości, zaangażowania i profesjonalizmu. Zatem umiejętność komunikowania swoich potrzeb przez dziecko i potrzeba słuchania przez rodziców to sukces do uzyskania pomocy przez młodego człowieka.
Zobacz: Bullying w szkole czyli przemoc i agresja wśród dzieci
Psychiatra dziecięcy: czym się zajmuje psychiatra dla dzieci?
Leki uspokajające dla dzieci: czy można je podawać?
Objawy fobii szkolnej
Objawami fobii szkolnej jest, jak była o tym mowa wyżej lęk i niechęć chodzenia do szkoły, mimo poczucia obowiązku szkolnego. Jednakże wystąpić mogą również różnego rodzaju inne objawy, np.: duszności, bóle głowy i brzucha, nudności, wymioty lub biegunki, podwyższona temperatura, kołatania serca, omdlenia, kłopoty z płynną mową, itp.
Czasami lęk przed szkołą może powodować nieśmiałość, depresyjność, wycofanie, lub np. zachowania agresywne.
W niektórych przypadkach zaleca jest nawet zmianę szkoły, aby dziecko zaczęło wszystko od początku, bez brzemienia. W przypadku podejrzenia o fobię szkolną należy skonsultować się z psychologiem lub lekarzem psychiatrą bo nie uzyskanie przez dziecko i jego rodziny profesjonalnej pomocy, skutkować może zaburzenia normalnego rytmu edukacji, a także spokojnego, wszechstronnego rozwoju.
Jak pokonać lęk dziecka przed szkołą – rady dla rodziców
- Kiedy dziecko jest perfekcjonistą. Rodzic powinien spowodować np. czułą rozmową, aby młody człowiek nie uciekał od obowiązków, nawet wtedy, kiedy czuje, że jest w nie wystarczającym stopniu zadowolony z siebie, ze swoich postępów. Naszym zadanie jest wspieranie naszej pociechy, można opowiedzieć jej o naszych doświadczeniach szkolnych kiedy coś nam nie szło tak jak byśmy sobie tego chcieli, co my wtedy czuliśmy, jak rozwiązaliśmy daną sytuację.
- Kiedy dziecko nie spełnia wymagań rodziców. Rodzic, który nie chce pielęgnować u swojego dziecka lęku przed porażką powinien stanowczo wystrzegać się określeń typu: „Daj i tym razem z siebie wszystko” lub „Zrobisz nam wielką frajdę, jeżeli zdasz tę klasówkę na piątkę, niższej oceny nie przyjmujemy”. Nasze dziecko nigdy nie powinno mieć podcinanych skrzydeł, a powinniśmy budować w nim poczucie własnej wartości. Pamiętajmy dziecko nie uczy się dla nas, tylko dla siebie samego.
- Kiedy dziecko przejawia trudności rówieśnicze lub zmaga się z jakąkolwiek formą przemocy w szkole. W takiej sytuacji rodzic nie powinien wyrażać zgody na bezkarne opuszczanie zajęć lekcyjnych i przesiadywanie w domu swojej pociechy w związku z problemami między rówieśniczymi, a wziąć sprawę w swoje ręce i koniecznie porozmawiać o zaistniałej sytuacji z wychowawcą, jak trzeba to i dyrektorem i rodzicami innych dzieci z klasy. Nasze dziecko nie powinno nigdy czuć się w szkole dyskryminowane z jakiegoś względu, wyśmiewane lub prześladowane i szykanowane.
- Kiedy dziecko ma w domu trudną sytuację rodzinną. Rodzice powinni w miarę możliwość wyeliminować te czynniki świadczące o zakłóceniach życia rodzinnego, które są od nich samych zależne. Ponieważ tylko w sytuacji względnego spokoju w domu, wrażliwe dziecko może spokojnie rozwijać się i uczyć w szkole. Bo nawet jeżeli któryś z rodziców właśnie stracił pracę, lub dorośli nie potrafią dogadywać się w wielu kwestiach, to pod żadnym pozorem nie powinno to odbijać się na dziecku, na miłości, szacunku, akceptacji jego osoby.
- Kiedy dziecko zmaga się z wrogo nastawioną kadrą nauczycielską. Nie ma nic gorszego jeżeli pedagodzy, ludzie przygotowani do pracy z dziećmi, nie potrafią odróżnić typowej fobii szkolnej od zwykłego wagarowania, a do tego szufladkują swoich podopiecznych, niesprawiedliwie traktują i utrudniają proces adaptacji do nowej sytuacji szkolnej. I tu rodzic powinien być czujny i w razie potrzeby wkraczać, bo dobre, czyli systematyczne kontakty nauczyciel- rodzic, rodzic-nauczyciel to klucz do sukcesu.
- Kiedy dziecko widzi i czuje, że rodzice demonizują szkołę. Jeżeli dziecko wzrasta w przekonaniu że szkoła nie jest najważniejsza, tylko zarobione pieniądze, lub słucha opowieści rodziców o ich strasznych doświadczeniach szkolnych to nic dziwnego, że u dziecka może wystąpić lęk przed szkołą. Rodzice nigdy nie powinni straszyć szkołą, porównywać swoich dzieci do siebie pod względem edukacyjnym, wyśmiewać i szydzić.
- Kiedy dziecko odczuwa lęk separacyjny, lęk przed nieznanym. Zła adaptacja do nowych warunków i w związku z tym strach przed porzuceniem przez najbliższych zaburzają poczucie własnego bezpieczeństwa młodego człowieka. Przed każdym rozstaniem rodzice muszą znaleźć chwilę, aby przypomnieć maluchowi,jak bardzo go kochają, że nigdy go nie zostawią, bo jest dla nich kimś najważniejszym na świecie.
- Kiedy dziecko czuje kompleksy w stosunku do grupy rówieśniczej. Bycie otyłym, rudym, piegowatym, okularnikiem, sepleniącym, lub może np. dyslektykiem, to dla niektórych dzieci, tych o słabszej konstrukcji psychicznej powód od wstydu, wycofania z grupy. Rodzice powinni zawsze tłumaczyć dziecku, że to jest piękne, że ludzie różnią się od siebie. A bycie innym nie znaczy gorszym, bo to tylko powierzchowność, liczy się to co mamy w środku, jakim jesteśmy człowiekiem. Tak jak my traktujemy innych, tak oni będą traktować nas.
- Kiedy dziecko odczuwa różnego rodzaju sytuacje stresogenne. Fobii szkolnej czasami mogą towarzyszyć różnego rodzaju sytuacje stresujące, nie wynikające z winy samego dziecka, np. rozwód rodziców, śmierć bliskiej osoby w rodzinie, zmiana miejsca zamieszkania, skłonności depresyjne lub przymus wynikający z podporządkowania się grupie. Rodzice i tym razem powinni okazać się czujnością, służyć zawsze dobrym słowem i radą to wszystko dla dobra młodego człowieka. Rodzice również nigdy nie powinni pomylić miłości z nadopiekuńczością.
Uwaga, to ważne! Rodzice powinni wiedzieć, że fobia szkolna nigdy nie jest udawana, a dziecku potrzebna jest pomoc i wsparcie!
Czytaj: Depresja młodzieńcza - jak objawia się depresja i jak pomóc choremu nastolatkowi?
