Spis treści
- Polska stołówka w liczbach
- Zobacz listę naturalnych probiotyków - WIDEO
- Czego brakuje szkolnym stołówkom?
- Zbyt krótka przerwa obiadowa
- Marnowanie żywności w szkolnych stołówkach
- Jak powinna wyglądać szkolna stołówka?
- Stołówka to nie fast food
Szkolna stołówka – miejsce, do którego uczniowie ruszają tłumnie w momencie, kiedy zabrzmi dzwonek rozpoczynający przerwę obiadową. Jej przeznaczenie jest jasne – w stołówce dzieci mają zjeść główny posiłek dnia. Natomiast zapominamy, że jest to także przestrzeń, w której uczniowie się spotykają, nawiązują i podtrzymują relacje, uczą się zachowań związanych z jedzeniem posiłków poza domem, w innym środowisku niż rodzina. Stołówka powinna być więc miejscem przyjaznym i bezpiecznym, do którego najmłodsi będą chętnie przychodzić, by spożyć posiłek i wspólnie spędzić czas. Jak jest w rzeczywistości?
„Ocena stanu szkolnych stołówek” to badanie przeprowadzone na potrzeby programu „Extra Szkolna Stołówka”, którego celem jest poprawa warunków, w jakich dzieci w szkołach podstawowych jedzą posiłki oraz edukacja właściwych nawyków żywieniowych. Dotyczyło ono stanu szkolnych stołówek – co rodzice myślą o stołówkach, na co skarżą się dzieci. Partnerem społecznym programu jest Federacja Polskich Banków Żywności.
Polska stołówka w liczbach
Z raportu wynika, że 2/3 rodziców uczniów publicznych szkół podstawowych w Polsce, którzy wzięli udział w badaniu „Ocena stanu szkolnych stołówek”, deklaruje, że ich dzieci jedzą obiady w szkolnych stołówkach. Równocześnie aż 95% ankietowanych nie zwraca uwagi na stan stołówek przy wyborze szkoły dla dziecka.
Ponadto więcej niż 1/3 badanych rodziców (35%) wskazuje, że ich dziecko nie zjada całej porcji obiadu podawanej na szkolnej stołówce. Poruszając problem niedojadania szkolnych posiłków, rodzice powołują się na wpływ kilku czynników – w tym funkcjonalnych i estetycznych. Duże znaczenie ma także długość przerwy obiadowej, która bywa za krótka, by uczniowie mogli zjeść cały posiłek. Niedojadanie szkolnych posiłków skutkuje z kolei utrwalaniem złych nawyków żywieniowych wśród uczniów oraz przyczynia się do marnowania żywności, na co wskazują Banki Żywności.
Zobacz listę naturalnych probiotyków - WIDEO
Czego brakuje szkolnym stołówkom?
Badanie zrealizowane na potrzeby programu „Extra Szkolna Stołówka” pokazuje, że 32% rodziców uważa, że stołówka nie jest komfortowym miejscem do zjedzenia posiłku lub nie ma na ten temat wiedzy. Dzieci skarżą się rodzicom na braki w funkcjonalności stołówki lub jej nieestetyczną przestrzeń. Wśród obszarów problemowych pojawiają się między innymi kwestie związane ze zbyt małą przestrzenią szkolnej stołówki – brak komfortowego miejsca do zjedzenia posiłku, brak wystarczającej liczby miejsc siedzących przy stołach i za małą przestrzeń przy stole podczas spożywania posiłku.
Problem braku wystarczającego miejsca w szkolnych stołówkach został także zasygnalizowany przez Najwyższą Izbę Kontroli w raporcie „Wdrażanie zasad zdrowego żywienia w szkołach publicznych” w roku szkolnym 2015/2016. W jednej z kontrolowanych szkół podczas przerwy obiadowej w stołówce liczącej 90 miejsc wydawano posiłki nawet dla 101 uczniów.
Ponadto rodzice biorący udział w badaniu „Ocena stanu szkolnych stołówek” deklarują, że ich dzieci zwracają też uwagę na braki w wyposażeniu stołówki czy mankamenty estetyczne: brak serwetek papierowych oraz tac, a także niedopasowanie wysokości stołów i krzeseł do wieku dzieci oraz najogólniej –nieestetyczne wnętrze stołówki.
Zbyt krótka przerwa obiadowa
Z badania wynika również, że co trzecie dziecko nie zjada całej porcji obiadu. Jednym z głównych powodów niedojadania przez uczniów posiłków w szkolnych stołówkach jest zbyt mała ilość czasu na zjedzenie obiadu. Aż 59% badanych przyznało, że przerwa obiadowa w szkole dziecka nie jest wystarczająco długa, by uczeń mógł zjeść komfortowo posiłek.
Na aspekt długości przerwy w kontekście spożywania posiłków w szkole zwraca także uwagę Marek Borowski, prezes Federacji Polskich Banków Żywności, partnera społecznego programu „Extra Szkolna Stołówka”:
– O tym, że jedzenie w pośpiechu nie jest zdrowe, nie trzeba nikogo przekonywać. Co więcej, konsekwencją zbyt krótkiej przerwy obiadowej jest zostawianie przez uczniów niedojedzonych obiadów, co przyczynia się do marnowania żywności.
Marnowanie żywności w szkolnych stołówkach
– Niedojadanie posiłków w szkole to problem, na który jako Banki Żywności chcielibyśmy zwrócić szczególną uwagę. Ze zjawiskiem marnowania jedzenia walczymy od lat, także poprzez edukację. Chcielibyśmy, aby szkoły, gdzie edukacja jest podstawą działania, wspierały nas w tym zakresie, ucząc najmłodszych prawidłowych postaw. Jak wynika z raportu „Ilość marnowanej żywności oraz związanych z marnowaniem pożywienia strat wybranych składników odżywczych przez młodzież”, dzieci są świadome problemu, same przyznają, że marnują żywność, potrafią też określić, czy robią to rzadko, często czy bardzo często. Warto ten fakt wykorzystać w budowaniu pozytywnych wzorców i stworzyć uczniom komfortowe i optymalne warunki korzystania ze stołówki, by zapobiegać marnowaniu żywności – podkreśla Marek Borowski, prezes Federacji Polskich Banków Żywności, partnera społecznego programu „Extra Szkolna Stołówka”.
i
Jak powinna wyglądać szkolna stołówka?
- Kolorystyka ścian w szkolnych stołówkach powinna być oparta na odcieniach barw pomarańczowej, żółtej i soczystej zieleni. Kolory mają być energetyczne, nasycone i intensywne, by zachęcać do jedzenia. W aranżacji pomieszczeń związanych z jedzeniem należy unikać zimnych barw, np. niebieskiej.
- Meble i wyposażenie szkolnej stołówki powinny sprzyjać spędzaniu w niej czasu i komfortowemu spożywaniu posiłków. Ich wielkość ma być dostosowana do uczniów w różnym wieku.
- Stoły powinny być na tyle duże, by swobodnie zmieściło się przy nich kilka osób, nie przeszkadzając sobie wzajemnie, oraz tace z jedzeniem.
- Najlepiej, aby krzesła zostały wykonane z lekkiego materiału, żeby najmłodsi nie mieli problemu z ich przesunięciem.
- Na stołach powinny się znajdować podkładki i serwetki, które stworzą domowy nastrój. Obiad w szkolnej stołówce ma przypominać rodzinny posiłek, przywoływać jego atmosferę.
- Wystrój stołówki powinien zachęcać do jedzenia – sprzyjają temu kolorowe grafiki przedstawiające owoce, warzywa, atrakcyjnie podane dania, itp.
- Ciekawym elementem są dostawiane kanapy. Mogą stać przy stolikach, na przykład blisko okien lub w kątach sali. Dzięki temu do szkolnej stołówki przyjdą nie tylko uczniowie jedzący obiad, ale również ci, którzy chcą spędzić tam przerwę, spożywając przygotowaną w domu kanapkę.
Stołówka to nie fast food
Wpajanie prawidłowych nawyków żywieniowych powinno być jednym z założeń funkcjonowania szkolnych stołówek. Spożywanie posiłków w szkole ma odbywać się w warunkach zapewniających spokojne spożycie obiadu, bez stresu i presji czasu. Ma uczyć jedzenia bez pośpiechu, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa. „Co bardzo ważne, powinno także edukować w zakresie niemarnowania żywności”, wskazuje Marek Borowski, prezes Federacji Polskich Banków Żywności, partnera społecznego programu „Extra Szkolna Stołówka”.
Ważnym aspektem funkcjonowania szkolnej stołówki jest jej dostępność nie tylko podczas przerwy obiadowej. To miejsce, w którym na stałe powinny zagościć dystrybutory z wodą dostępne przez cały dzień. To także przestrzeń, w jakiej uczniowie chętnie zjedzą nie tylko obiad, ale także inne posiłki – drugie śniadanie czy podwieczorek – w komfortowych warunkach, sprzyjających odpowiedniemu żywieniu i niemarnowaniu żywności.
Dążenie do takich stołówek, zapewniających uczniom komfort przebywania, oraz edukacja w zakresie niemarnowania żywności to założenia programu „Extra Szkolna Stołówka”, zainicjowanego przez markę Delma. Jego partnerem po raz drugi została Federacja Polskich Banków Żywności. W konkursie towarzyszącym programowi szkoły podstawowe mogą wygrać remont stołówki o wartości 30 000 złotych oraz warsztaty niemarnowania żywności prowadzone przez Federację Polskich Banków Żywności.
„Extra Szkolna Stołówka” to program edukacyjny skierowany do szkół podstawowych, którego partnerem społecznym jest Federacja Polskich Banków Żywności. Jego celem jest polepszenie warunków, w jakich dzieci w szkołach spożywają posiłki oraz edukacja w zakresie właściwego gospodarowania żywnością. W poprzedniej edycji do programu przystąpiły 543 szkoły z całej Polski.
