Spis treści
- W parze z antybiotykiem idzie probiotyk. Dlaczego?
- Czemu ma służyć podawanie probiotyku dla dzieci?
- Nie wystarczy jogurt zawierający dobre bakterie?
- W którym momencie najlepiej przyjmować probiotyk – przed czy po zażyciu antybiotyku?
- Gdy mój syn miał problemy ze skórą, lekarz zapisał mu probiotyk. Dlaczego?
- Kiedy zatem podać dziecku probiotyk?
- Na co się zdecydować i jakimi kryteriami powinno się kierować przy wyborze probiotyku dla dzieci?
- Czy kryterium ceny jest istotne przy wyborze probiotyku dla dzieci?
- W jakiej postaci wybierać probiotyki?
- Polecamy wideo: Jak przechowywać leki?
W parze z antybiotykiem idzie probiotyk. Dlaczego?
Anna Adamkiewicz*: To prawda, że probiotyki dla dzieci (czyli określone szczepy bakterii lub drożdży) najczęściej kojarzymy w kontekście antybiotykoterapii. Zastosowanie antybiotyku powoduje zmniejszenie liczebności naturalnej flory jelitowej, dlatego należy ją uzupełniać – zarówno podczas podawania antybiotyku, jak i jakiś czas po zakończeniu leczenia.
Czemu ma służyć podawanie probiotyku dla dzieci?
Anna Adamkiewicz: Przyjmowanie probiotyku powoduje ograniczenie ryzyka biegunki poantybiotykowej, nadkażeń grzybiczych (grzyby zajmują "niszę środowiskową" po wybiciu naturalnie występujących bakterii) i zapobiega spadkowi odporności w okresie rekonwalescencji.
>> Probiotyki w diecie niemowlaka: gdzie szukać dobrych bakterii?
Nie wystarczy jogurt zawierający dobre bakterie?
Tomasz Woźniak*: Nie i ten mit dobrze byłoby obalić. Weźmy na przykład tradycyjny probiotyk, np. Lacidofil. Zawiera on 2 miliardy CFU, czyli komórek bakterii zdolnych do utworzenia kolonii. Przeciętny jogurt ma tychże komórek ok. 10 milionów/ml. Zatem z przeliczenia wynika, że odpowiednikiem jednej kapsułki Lacidofilu jest pełna szklanka jogurtu. A więc przy antybiotykoterapii, gdzie zalecana ilość Lacidofilu to 3-6 kapsułek dziennie, należałoby spożywać aż 600-1200 ml jogurtu! Dorosły miałby z tym problem, a co dopiero dziecko. W jogurcie ponadto nie znamy dokładnego składu gatunkowego ani proporcji pomiędzy szczepami probiotycznymi. I co ważne, niektóre antybiotyki (np. tetracykliny) nie mogą być stosowane z produktami mlecznymi.
W którym momencie najlepiej przyjmować probiotyk – przed czy po zażyciu antybiotyku?
Anna Adamkiewicz: Jeśli chcemy stosować antybiotyk i probiotyk jednocześnie, można zdecydować się na probiotyk zawierający Saccharomyces boulardii. Są one drożdżami, zatem antybiotyk im nie szkodzi. Niektóre produkty zawierające szczep L.rhamnosus GG posiadają informację, że można je podać równocześnie z antybiotykiem. W przypadku pozostałych probiotyków lepiej podawać je 2-3 godziny po antybiotyku.
Gdy mój syn miał problemy ze skórą, lekarz zapisał mu probiotyk. Dlaczego?
Tomasz Woźniak: Okazuje się bowiem, że w przypadku alergii różnego typu, łącznie z atopowym zapaleniem skóry, probiotyki dla dzieci mogą okazać się bardzo pomocne. Badania przeprowadzone m.in. w Finlandii i w Polsce potwierdziły, że podawanie kobietom-alergikom w okresie ciąży i ich dzieciom po urodzeniu określonych szczepów probiotycznych (np. Lactobacillus rhamnosus GG, L.casei ŁOCK) prowadzi do zmniejszenia nasilenia AZS, a także zwiększa tolerancję na alergeny np. mleko krowie. Kwestia ta wymaga dalszych badań w celu potwierdzenia wstępnych tez, jednak już teraz w Finlandii zaleca się stosowanie w ciąży i w okresie niemowlęcym probiotyków dla dzieci zawierających Lactobacillus rhamnosus GG, właśnie w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia AZS. Podaje się je również w przypadku innych problemów zdrowotnych u dzieci.
>> Antybiotyki: jak je stosować, by uniknąć skutków ubocznych?
Kiedy zatem podać dziecku probiotyk?
Tomasz Woźniak: Szczepy probiotyczne potrafią walczyć ze szczepami chorobotwórczymi bakterii, a także z wirusami (m.in. groźne rotawirusy), które wywołują zatrucia pokarmowe. Takie zatrucia są szczególnie niebezpieczne dla dzieci, które łatwiej się odwadniają w wyniku wymiotów czy biegunki. Podając probiotyk zapobiegawczo lub pomocniczo w trakcie trwania takiej infekcji, przyspieszamy powrót do zdrowia i zmniejszamy ryzyko powikłań. Probiotyki dla dzieci zwiększają również produkcję przeciwciał, poprawiają funkcjonowanie komórek układu odpornościowego, takich jak limfocyty czy makrofagi. Uszczelniają także barierę jelitową, zmniejszając szansę na wniknięcie mikroorganizmów chorobotwórczych przez jelito do organizmu człowieka. Taka stymulacja odporności jest nieoceniona w przypadku dzieci, które stykają się z mnóstwem patogenów na co dzień, a ich układ odpornościowy dopiero się kształtuje i wzmacnia. Dzięki probiotykom dziecko łagodniej zniesie wszelkie infekcje i szybciej wróci do zdrowia.
Na co się zdecydować i jakimi kryteriami powinno się kierować przy wyborze probiotyku dla dzieci?
Anna Adamkiewicz: Przede wszystkim należy wybierać leki, a nie suplementy diety. Jeżeli dany produkt leczniczy zostaje zarejestrowany jako lek, znaczy to, że ma udokumentowane w badaniach klinicznych działanie farmakologiczne. Suplementy diety nie muszą takich badań posiadać. Oczywiście, istnieją dobre probiotyki dla dzieci nie będące lekami, jednak tutaj przy wyborze należałoby poradzić się zaufanego farmaceuty, który ma rozeznanie na rynku farmaceutycznym. Niektóre dobre probiotyki dla dzieci występują też jako dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego. Istotną kwestią jest również dokładna identyfikacja bakterii, jakie zawiera dany produkt. Dobrze, jeśli na ulotce jest podany konkretny szczep, np. Lactobacillus delbrueckii ssp. bulgaricus (Lb-Y27). Można wtedy sprawdzić, czy ma on udokumentowane działanie lecznicze. Często producenci chwalą się, że ich produkt zawiera wiele różnych szczepów i ma wysoką zawartość komórek bakteryjnych w pojedynczej kapsułce. Ważniejsze powinno być sprecyzowanie, jakie to konkretnie są szczepy oraz aby szczepy te faktycznie wywierały pożądany efekt leczniczy.
>> Sprawdź 7 sposobów na wzmocnienie odporności niemowlaka
Czy kryterium ceny jest istotne przy wyborze probiotyku dla dzieci?
Anna Adamkiewicz: Pamiętajmy tutaj o zasadzie "złotego środka". Poza szczególnymi sytuacjami i nadzwyczajnymi wskazaniami, w większości przypadków najlepszym wyborem będzie probiotyk ze średniej półki cenowej. Jeśli będzie przesadnie tani (kilka złotych), można mieć wątpliwości odnośnie jakości produktu. Z kolei probiotyki dla dzieci z wysokiej półki cenowej (a bywają i takie po kilkadziesiąt złotych) mogą się okazać niepotrzebnie drogie np. do zwykłej antybiotykoterapii. Warto zaakcentować farmaceucie, że chcemy nabyć produkt porządny, sprawdzony, niekoniecznie ten z promocji.
W jakiej postaci wybierać probiotyki?
Tomasz Woźniak: To zależy, dla kogo ma być on przeznaczony – dla osoby dorosłej czy dla dziecka. Standardowo probiotyki dla dzieci występują w postaci kapsułek – dorośli mogą je połknąć w całości, dzieciom natomiast można kapsułkę otworzyć, a zawartość podać z wodą lub mlekiem. Oprócz tego dla dzieci stworzono formy rozpuszczalne, takie jak saszetki lub ampułki. Niektóre probiotyki dla dzieci występują też w formie kropli lub w bardziej nietypowych postaciach (np. misie z białej czekolady, tabletki do żucia). Mimo że postać nie ma większego wpływu na działanie probiotyku, to w przypadku dzieci umożliwia dostosowanie sposobu podania do preferencji dziecka i ułatwia przyjęcie odpowiedniej dawki.Anna Adamkiewicz i Tomasz Woźniak – farmaceuci, autorzy bloga tabletkarnia.pl
