Instrukcja przygotowywania mleka modyfikowanego znajduje się na każdym opakowaniu. Mimo to z badań przeprowadzonych przez Fundację Nutricia wraz z ekspertami Centrum Zdrowia Dziecka wynika, że blisko 20 proc. mam robi je niezgodnie z zaleceniami producenta, dotyczącymi proporcji wody i mleka w proszku.
Ale to niejedyny problem. Wiele mam karmiących butelką nie wie, jakiej wody używać, jak właściwie przygotować akcesoria do karmienia, jak szybko przygotować mleko na nocne karmienie. Rozwiewamy więc wasze wątpliwości dotyczące prawidłowego przygotowania mleka modyfikowanego dla dziecka.
Spis treści
- Higiena w czasie przygotowywania mieszanki
- Sposoby sterylizacji butelek przed przygotowaniem mieszanki
- Jakiej wody użyć do przygotowania mleka modyfikowanego?
- Jak przygotować mleko modyfikowane?
- Jaka powinna być temperatura mleka modyfikowanego?
- Proporcje mieszanki do wody
- Ile mleka modyfikowanego na jedno karmienie?
- Jak przygotować mleko modyfikowane na noc?
Higiena w czasie przygotowywania mieszanki
Układ immunologiczny niemowlęcia jest niedojrzały i nie radzi sobie z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Dlatego warunki przygotowywania mleka modyfikowanego dla noworodka powinny przypominać warunki zabiegu na otwartym sercu: wszystko musi być sterylne.
Starsze niemowlęta są już bardziej odporne na krążące wokół nich mikroby, mimo to przygotowywanie mieszanki mlecznej dla nich także powinno przebiegać z zachowaniem podstawowych zasad higieny.
- Akcesoria do karmienia muszą być czyste. Trzeba je dokładnie wyszorować i wysterylizować przed pierwszym użyciem. Potem warto myć je od razu po użyciu, zanim zaschną w nich resztki mleka. Jeśli butelka jest wysoka, przyda ci się specjalna szczotka do czyszczenia (mniejsze butelki można wymyć zwykłą myjką kuchenną).
- Jeśli niemowlę ma mniej niż pół roku, akcesoria do karmienia trzeba wysterylizować po umyciu. Jeśli dziecko jest starsze, nie musisz sterylizować akcesoriów – wystarczy je umyć wodą i zwykłym płynem do mycia naczyń albo płynem do mycia naczyń i akcesoriów niemowlęcych, który dużo łatwiej spłukać, bo nie pieni się mocno. Nie wycieraj ich później ściereczką (pozostaną na nich kłaczki, które trudno usunąć). Najlepiej postawić je na suszarce do naczyń do góry dnem, by wyschły.
Sposoby sterylizacji butelek przed przygotowaniem mieszanki
- Wyparzanie butelek do karmienia, smoczków oraz innych akcesoriów do karmienia w gotującej się wodzie (wystarczą 2–3 minuty we wrzątku);
- Sterylizator – na rynku dostępne są sterylizatory elektryczne lub wkładane do mikrofalówki. To bardzo wygodne urządzenia – mieści się w nich kilka butelek, smoczki i nakrętki, proces wyjaławiania trwa kilka minut, a naczynia pozostają jałowe przez długi czas;
- Butelka samosterylizująca – wystarczy wlać do niej wodę i umieścić w kuchence mikrofalowej, włączając urządzenie na najwyższą moc. Po 2 minutach butelka i smoczek są wysterylizowane;
- Zmywarka z opcją wyparzania – niektóre urządzenia mają program zmywania w bardzo wysokiej temperaturze (75–80°C). Wtedy wystarczy umyć w zmywarce akcesoria do karmienia, aby były czyste i jałowe.
Sprawdź również: kalendarz rozwoju dziecka
Karmienie dawniej i dziś - jak przebiegała mleczna ewolucja
Skład mleka modyfikowanego - jakie substancje znajdują się w mleku modyfikowanym
Jakiej wody użyć do przygotowania mleka modyfikowanego?
Woda, której używasz do przygotowania mleka modyfikowanego, powinna być dobrej jakości, najlepiej butelkowana. Dla niemowląt najlepsza jest woda mineralna niskozmineralizowana (poniżej 500 mg/1 litr rozpuszczonych składników) i niskosodowa (poniżej 20 mg jonów sodu/1 litr).
Te informacje znajdziesz na opakowaniu każdej wody mineralnej. Warto ją przeczytać, bo woda o wyższym stopniu mineralizacji może mieć niekorzystny wpływ na pracę nerek maluszka.
Starszemu dziecku możesz zrobić mieszankę ze zwykłej wody z kranu (w większości miejsc w Polsce kranówka jest wodą wysokiej jakości), przefiltruj ją jednak np. w specjalnym dzbanku, by usunąć z niej mechaniczne zanieczyszczenia z rur.
Następnie wodę na mleko trzeba doprowadzić do wrzenia i gotować przez 3–4 minuty, a następnie ostudzić. Możesz przetrzymać ją w dzbanku, termosie lub podgrzewaczu do butelek przez kilka godzin, ale nie dłużej niż przez jeden dzień.
Jak przygotować mleko modyfikowane?
Mieszankę dla dziecka przygotuj tuż przed karmieniem butelką – mleko nie może stać dłużej niż godzinę, bo zaczynają namnażać się w nim bakterie.
- Zanim zaczniesz, koniecznie umyj ręce. Dopiero potem wyjmij ze sterylizatora czystą butelkę i smoczek.
- Do butelki wlej wodę w ilości zgodnej z zaleceniem producenta.
- Wsyp do wody zalecaną przez producenta ilość mieszanki. Z pomocą znajdującej się w opakowaniu mleka miarki należy nabrać tyle proszku, by sięgał on do jej górnej krawędzi, nadmiar zsunąć np. nożem.
- Zakręć butelkę. Potrząsaj nią dotąd, aż proszek się rozpuści.
- Sprawdź temperaturę mieszanki. Wylej kilka kropli na przegub dłoni – mleko powinno być ciepłe, ale nie może parzyć. Za gorące ostudź, zbyt chłodne podgrzej, np. wstawiając butelkę dla dzieci na chwilę do garnuszka z gorącą wodą lub do podgrzewacza.
- Opakowanie szczelnie zamknij.
Jaka powinna być temperatura mleka modyfikowanego?
By proszek mleczny się rozpuścił, woda musi być po pierwsze, przegotowana, po drugie, musi mieć określoną temperaturę.
Proszku nie wsypujemy do wrzątku – w zbyt gorącej wodzie giną witaminy. Optymalna dla składników odżywczych jest woda dość ciepła, o temperaturze 40–50˚C. Można to sprawdzić, wylewając kilka kropel na nadgarstek – powinny być ciepłe, ale nie parzyć. Schłodzenie przegotowanej wody zajmuje trochę czasu, lepiej zagotować ją więc, jeszcze zanim nadejdzie pora karmienia.
Proporcje mieszanki do wody
Na opakowaniu mleka modyfikowanego podana jest zawsze liczba płaskich miarek proszku, dołączonych do opakowania, ilość wody oraz wiek dziecka i liczba jego mlecznych posiłków w ciągu doby.
Miarka nie może być czubata, nadmiar trzeba zsunąć z powrotem do opakowania nożem lub trzonkiem łyżeczki. Proszku nie wolno ubijać. Używaj miarki, jaka jest dołączona do otwartego opakowania mieszanki, nawet jeśli używasz stale tego samego mleka. Zdarza się, że producent zmienia recepturę mleka, ale nie zmienia opakowania. A jeśli zmieniasz mleko na inne, koniecznie sprawdź, ile miarek proszku trzeba wsypać do wody, bo zależy to od receptury.
Mleko modyfikowane jest wartościowe i dobre dla dziecka tylko wtedy, gdy jest przygotowane według wytycznych producenta. Przygotowanie zbyt gęstej lub zbyt wodnistej mieszanki niczemu nie służy. W ten sposób nie zapewnisz niejadkowi większej ilości składników odżywczych ani nie odchudzisz malca, który twoim zdaniem je zbyt dużo.
Przeciwnie, możesz zrobić dziecku krzywdę, bo np. dostarczysz jego organizmowi zbyt dużej ilości substancji odżywczych, z którymi nie poradzą sobie jego nerki i układ pokarmowy lub doprowadzisz do tego, że dziecko będzie głodne i niedożywione.
Proporcje wyznaczone przez producentów mieszanek mlecznych dla niemowląt są dokładnie wyliczone w taki sposób, by zapewnić dziecku w danym wieku właściwą porcję kalorii, witamin, laktozy, białek, tłuszczów, minerałów i innych składników potrzebnych do życia, wzrostu i rozwoju.
Ile mleka modyfikowanego na jedno karmienie?
Na opakowaniu każdej mieszanki znajduje się tabela żywienia, pokazująca, ile porcji mleka powinno zjeść w ciągu doby niemowlę i jakiej wielkości powinny być to porcje. Producenci podają w niej również zalecaną przez siebie ilość wody oraz liczbę miarek proszku przeznaczonych na każde karmienie niemowlaka.
Trzeba pamiętać, że ilość gotowego produktu będzie nieco większa niż ilość wody podanej na opakowaniu (po dodaniu proszku do 120 ml wody mleka będzie ok. 150 ml).
Warto też pamiętać, że są to zalecenia ogólne – dla niektórych dzieci taka liczba porcji może być niewystarczająca, dla innych zaś za duża. Jeśli zauważysz, że dziecko po karmieniu nadal wygląda na głodne albo przeciwnie – zostawia większość mleka, a mimo to rozwija się prawidłowo, warto skonsultować się z lekarzem, by ustalił, jaką porcję mleka malec powinien dostawać na jedno karmienie.
Jak przygotować mleko modyfikowane na noc?
Mleka modyfikowanego nie da się przyrządzić na zapas. Można jednak ułatwić sobie tę czynność, by przyrządzanie mieszanki w środku nocy nie było udręką. Jak przygotować mleko modyfikowane w nocy? Najwięcej czasu zajmuje zawsze studzenie wody. Dlatego warto przygotować sobie od razu zapas wody na dwa, trzy karmienia.
Przegotowaną i ostudzoną wodę wlej do uprzednio wysterylizowanych butelek, od razu odmierzając odpowiednią porcję, a potem wstaw do lodówki. W nocy wystarczy przelać wodę do garnuszka, przez chwilę podgrzewać, potem znów wlać do butelki dla dziecka, wsypać odpowiednią ilość proszku, rozpuścić go, a potem przez chwilę schłodzić do odpowiedniej temperatury pod bieżącą zimną wodą.
Czytaj: Rodzaje mleka modyfikowanego: jakie mleko dla noworodka, a jakie dla starszego dziecka?
Karmienie mieszane: karmienie piersią i butelką - jak robić to skutecznie?
Jak uniknąć zaparć i wzdęć po mleku modyfikowanym?
- Nie gotuj mleka modyfikowanego - doprowadzenie mleka do temperatury 100 °C lub wsypanie proszku do wrzątku zabija cenne witaminy i składniki odżywcze, które znajdują się w jego składzie. Dlatego, aby mleko modyfikowane zachowało swoje właściwości i stanowiło dla dziecka zdrowy i wartościowy pokarm, nie wolno jej gotować.
- Niedopite mleko wylej, bo jest znakomitą pożywką dla bakterii. Od razu umyj butelkę. W żadnym wypadku nie mieszaj wcześniej przyrządzonego niedopitego mleka z nowym.
miesięcznik "M jak mama"
