Jak prawidłowo przystawić dziecko do piersi? To jedno z zasadniczych pytań każdej świeżo upieczonej mamy. Żeby karmienie piersią się powiodło, muszą być spełnione pewne warunki. Najważniejsze to odpowiednia pozycja do karmienia dla matki i dziecka oraz właściwe przystawianie niemowlaka do piersi. Zobacz, jak karmić piersią.
Czytaj: Laktator elektryczny czy ręczny? TOP 5 laktatorów polecanych przez mamy. RANKING 2019
Pękające brodawki - jak radzić sobie z podrażnionymi i pękającymi brodawkami?
Spis treści
- Przystawianie dziecka do piersi - wygodna pozycja
- Przygotowania do przystawienia dziecka do piersi
- Jak poznać, czy dziecko dobrze ssie?
- Co robić w czasie, gdy dziecko ssie?
- Czynności niezbędne po karmieniu piersią
- Skutki nieprawidłowego przystawiania dziecka do karmienia
- Co zrobić, gdy brodawki są uszkodzone?
- Zalety karmienia piersią
- Jak prawidłowo przystawić dziecko do piersi?
Przystawianie dziecka do piersi - wygodna pozycja
Prawidłowa pozycja do karmienia piersią to podstawa. O prawidłowym ułożeniu ciała matki i dziecka podczas karmienia możemy mówić wtedy, gdy spełnione są następujące warunki:
- matka siedzi lub leży wygodnie, jest rozluźniona i swobodna;
- dziecko dotyka brzuszkiem ciała mamy, jego twarz jest zwrócona do jej piersi (inaczej musiałoby wykręcać główkę, żeby dosięgnąć piersi, i szarpałoby brodawkę);
- głowa dziecka znajduje się na osi kręgosłupa, nie powinna zginać się do przodu ani do tyłu (główkę podtrzymuj tak, żeby nie przyginać bródki do klatki piersiowej);
- główka, plecy i pośladki maluszka są dobrze podtrzymywane (przez rękę mamy, poduszki itp.).
Najpopularniejszą pozycją do karmienia piersią jest pozycja klasyczna, w której kobieta siedzi, a maluszek, przytulony brzuszkiem do jej brzucha, leży na jej przedramieniu, trzymając główkę w zgięciu łokcia mamy. O ile pozycja to kwestia przede wszystkim wygody, to sposób przystawiania dziecka do piersi, uchwycenia jej ustami i efektywnego ssania są podstawowymi warunkami udanego karmienia.
Czytaj: Dieta karmiącej. Co jeść w czasie KARMIENIA PIERSIĄ?
Problemy z laktacją: pękające brodawki, nawał pokarmu, zastój i inne [PORADNIK]
Jak robić okłady z liści kapusty?
Przygotowania do przystawienia dziecka do piersi
- Sprawdź, czy dziecko nie potrzebuje zmiany pieluszki i przewiń je w razie potrzeby.
- Starannie umyj ręce (przed każdym karmieniem piersią, a nie tylko wtedy, gdy właśnie przewijałaś malucha).
- Postaw wodę do picia w miejscu, gdzie będziesz karmić (abyś mogła po nią łatwo sięgnąć).
- Wybierz pozycję do karmienia piersią i przygotuj ewentualną pomoc w postaci poduszki do karmienia albo innej. Możesz na niej położyć dziecko (np. w pozycji spod pachy) lub oprzeć rękę, na której będziesz je trzymać (np. w pozycji klasycznej). Do karmienia na siedząco przydaje się fotel z podłokietnikami, na których można oprzeć ramię czy przedramię.
- Załóż dziecku pod szyję czystą tetrową pieluszkę, aby zabezpieczyć ubranko przed ubrudzeniem.
- Odsłoń pierś, rozpinając ubranie i biustonosz. Powinna to być ta pierś, która pozostała pełna lub „niedokończona” przy poprzednim karmieniu piersią. Nie trzeba jej myć przed karmieniem, chyba że akurat używasz kremu do brodawek, który tego wymaga (powinno to być napisane w ulotce). Drugą pierś pozostaw w biustonoszu, pamiętając, aby włożyć tam wkładkę laktacyjną.
- Przyjmij wygodną pozycję do karmienia piersią – siedzącą lub leżącą. Pamiętaj, że musi ci być wygodnie, więc nie możesz mieć zgiętych pleców, nachylać się nad leżącym dzieckiem itp. Idealnie byłoby, gdyby ktoś podał ci dziecko dopiero wtedy, gdy się wygodnie usadowisz, bo jeśli jesteś sama, to musisz sobie radzić już z dzieckiem na rękach.
- Gdy oboje jesteście już dobrze ułożeni, chwyć pierś, układając dłoń w kształcie litery C: cztery palce ułóż od spodu, a kciuk – na piersi. Twoje palce powinny być dość daleko od otoczki brodawki (2–4 cm), aby nie ograniczać dziecku dostępu do piersi.
- Delikatnie muskaj brodawką okolicę pod noskiem dziecka – wtedy powinno ono szeroko otworzyć buzię, wysunąć język i chwycić pierś. Możesz ostrożnie przysunąć główkę, nakładając otwartą buzię na pierś (kieruj brodawkę w stronę podniebienia). Uwaga: nie wsuwaj piersi do przymkniętej buzi i nie pozwalaj dziecku wciągać brodawki do ust.
Jak poznać, czy dziecko dobrze ssie?
Tak jest prawidłowo: dziecko obejmuje językiem pierś od spodu i zaczyna ssać. Szeroko otwarte usta dziecka obejmują dużą część otoczki brodawki, broda i nosek opierają się na piersi. Po kilku szybszych i płytszych ruchach rozpoczynają się ruchy miarowe, wolniejsze i głębsze – to oznacza, że dziecko połyka pokarm. Słychać także odgłos połykania (niektórzy porównują go do głoski „k”). Takie ssanie z odgłosami połykania powinno trwać minimum 5–10 minut.
Uwaga: ze względu na skład pokarmu, każde karmienie naturalne jest dwufazowe. Na początku dziecko połyka często i dynamicznie mleko pierwszej fazy (zawierające więcej wody, gaszące pragnienie), potem chwilę odpoczywa i zjada wolniej pokarm drugiej fazy (gęstszy, bogatszy w składniki odżywcze).
Dobrym miernikiem sprawdzającym, czy dziecko się najada – poza obserwacją – jest liczba wypróżnień. W pierwszych 6. tygodniach życia dziecko powinno codziennie oddawać co najmniej dwa stolce i moczyć minimum sześć pieluszek.
Tak jest źle: Policzki dziecka się zapadają, a usta układają się w ryjek. Niemowlę chwyciło samą brodawkę (bez otoczki), ma mocno zaciśnięte usta i zapadnięte policzki. Zamiast odgłosu połykania, słychać cmokanie. Wprawdzie ssanie samej brodawki umożliwia połykanie pewnej ilości mleka, ale jest to ssanie nieprawidłowe i niezadowalające.
Dziecko nie pobiera wtedy odpowiedniej ilości pokarmu, więc się nie najada i jest głodne. Poza tym nie opróżnia dostatecznie piersi, co może skończyć się zastojem pokarmu, obrzękiem piersi, zatkaniem przewodu mlecznego, a w efekcie nawet zapaleniem piersi. Szeroko otwarte usta dziecka obejmują dużą część otoczki brodawki, broda i nosek opierają się na piersi.
Co robić w czasie, gdy dziecko ssie?
- Jeśli dziecko je jak należy, możesz odetchnąć i rozkoszować się tym widokiem. A jeśli tak nie jest, czyli: wciągnęło samą brodawkę, usta ma wąsko zaciśnięte, policzki zapadnięte, nie słychać połykania, tylko cmokanie – wtedy wsuń czubek małego palca w kącik ust dziecka, by puściło pierś, i przystaw jeszcze raz.
- Staraj się nie przeszkadzać maluchowi, gdy jedzenie dobrze mu idzie – nie ruszaj się, nie mów do niego, nie śpiewaj. Choć są to też kwestie indywidualne i gdy karmienie piersią odbywa się w dzień, a nie w nocy (wtedy nie wolno wybudzać malucha) – to niektóre dzieci nawet lubią, gdy mama do nich cicho i czule przemawia.
- Podczas karmienia piersią najlepiej skupić uwagę na dziecku – trzeba obserwować, czy się nie krztusi, można je głaskać po główce czy pleckach. Możesz napić się wody, jeśli tego potrzebujesz, ale raczej odradzamy inne czynności, zwłaszcza na początku laktacji. Niektóre mamy, gdy nabiorą wprawy, a karmienie naturalne trwa długo, czytają książkę. Ale oglądanie telewizji czy korzystanie z komputera to nie jest dobry pomysł – lepiej poświęcić ten czas i uwagę maleństwu.
- Jeśli dziecko zaśnie, a podejrzewasz, że się jeszcze nie najadło, delikatnie je wybudź (np. łaskocząc w nosek, stopę czy poruszając piersią). Aby niemowlę się najadło, powinno efektywnie ssać przynajmniej przez 10 minut.
- Nie wydłużaj karmienia piersią powyżej 40 minut.
- Podczas jednego karmienia naturalnego przystawiaj malucha do jednej piersi. Ale jeśli ją opróżni i nadal zdradza oznaki głodu (rusza główką, jakby szukał piersi, ssie wargę lub język) – podaj drugą pierś. Także gdy czujesz, że druga pierś jest przepełniona, podaj mu ją, ale na krótko (do 5 minut).
Czynności niezbędne po karmieniu piersią
- Wysuń brodawkę sutkową z ust malucha (możesz pomóc sobie czubkiem małego palca) i odłóż go na chwilę.
- 1–2 krople mleka rozprowadź na brodawce (działa ono antybakteryjnie) i włóż pierś do biustonosza.
- Ułóż sobie na ramieniu tetrową lub flanelową pieluszkę i weź dziecko na ręce. Oprzyj je o swoje ciało w pozycji zbliżonej do pionowej – tak aby główka dziecka znajdowała się przy twoim ramieniu – aż do odbicia się połkniętego powietrza. Rozpoznasz je po odgłosie beknięcia. Czasami, zwłaszcza gdy niemowlę jest jeszcze bardzo małe, odbiciu towarzyszy ulewanie mleka – dlatego właśnie na ramieniu trzeba położyć pieluszkę, która ochroni twoje ubranie przed zabrudzeniem. Po odbiciu możesz odłożyć malucha do łóżeczka (sprawdzając, czy nie trzeba go znów przewinąć). Warto wiedzieć, że w nocy, gdy dziecko je przez sen, można zrezygnować z odbijania, bo zwykle jest wtedy tak rozluźnione, że nie połyka powietrza.
- Zapisz, z której piersi karmiłaś (lub zaznacz to w jakiś inny sposób), jeśli nie potrafisz tego zapamiętać.
Czytaj: Nocne karmienie piersią niemowlęcia – 10 pytań o karmienie dziecka w nocy
Ulewanie u dziecka: 8 sposobów na zapobieganie cofaniu się treści pokarmowej
Skutki nieprawidłowego przystawiania dziecka do karmienia
Najbardziej bezpośrednio odczuwanym skutkiem złego ssania jest bolesność brodawek. Dziecko bowiem, zamiast na przemian zwierać i rozwierać szczękę i żuchwę, szarpie i ściska brodawkę. W takiej sytuacji warto zabezpieczać piersi muszlami ochronnymi z silikonu (zbierają wyciekające mleko i zapobiegają ocieraniu się skóry).
Doradcy laktacyjni odradzają zaś stosowanie silikonowych kapturków do karmienia piersią – mogą się one przyczynić do zaburzeń ssania, a poza tym przy poranionych brodawkach kapturki sprzyjają rozwinięciu się infekcji w miejscu uszkodzenia skóry. Aby nie zaburzać mechanizmu ssania, nie należy też podawać dziecku w pierwszych tygodniach życia żadnych smoczków – zarówno tych do karmienia, jak i do uspokajania.
Co zrobić, gdy brodawki są uszkodzone?
- jak najczęściej wietrz zranioną skórę
- smaruj brodawkę swoim mlekiem albo specjalną maścią lub kremem
- karm najpierw z piersi, której brodawka jest w lepszym stanie, bo niemowlę najmocniej chwyta na początku karmienia, gdy jest głodne
- używaj muszli ochronnych, które chronią brodawki przed otarciami.
Zalety karmienia piersią
Mleko mamy jest najlepszym pokarmem dla dziecka – to rzecz powszechnie wiadoma. Ale karmienie piersią ma bardzo korzystny wpływ również dla zdrowia kobiety. Niektóre mamy szybko rezygnują z podawania piersi dziecku, ale zanim się zdecydujemy na ten krok trzeba go najpierw dobrze przemyśleć i zdać sobie sprawę, jak wiele dobrego dla zdrowia kobiety niesie karmienie piersią.
Jak prawidłowo przystawić dziecko do piersi?
Aby dziecko miało szansę prawidłowo objąć pierś wargami i językiem, trzeba mu ją w odpowiedni sposób podać. Jeśli jesteś praworęczna, najlepiej nauczysz się tego, karmiąc najpierw z lewej piersi (wtedy podajesz pierś prawą dłonią).
Oto kolejne ruchy, które powinnaś wykonać, aby przystawić dziecko do piersi:
- Dopilnuj, by dziecko brzuszkiem przylegało do twojego ciała, a jego twarz była skierowana do piersi.
- Zwróć uwagę, aby głowa dziecka znajdowała się na wysokości piersi, a usta naprzeciw brodawki.
- Czterema palcami prawej dłoni chwyć lewą pierś od spodu, a kciuk połóż na wierzchu piersi – powyżej brodawki, dość daleko od jej otoczki – bardzo lekko uciskając.
- Trzymając pierś w ten sposób, dotknij brodawką ust dziecka – odruchowo otworzy ono buzię.
- Energicznym ruchem całego ramienia nałóż buzię niemowlęcia na pierś.
Po czym poznać, że dziecko prawidłowo chwyciło pierś? Świadczą o tym trzy cechy:
- czubek nosa i broda malucha dotykają piersi;
- buzia jest szeroko otwarta (usta tworzą okrąg, a nie ryjek!);
- wargi są wywinięte na zewnątrz, policzki nie zapadają się (nie robią się w nich dołeczki).
W buzi musi się znaleźć nie tylko brodawka sutkowa, ale też prawie cała jej otoczka (1,5–2 cm). Jeśli uchwycenie piersi jest nieprawidłowe (w buzi jest tylko brodawka, dziecko ma wciągnięte, zaciśnięte wargi), przerwij karmienie, wkładając czubek palca w kącik ust dziecka, i przystaw malca jeszcze raz.
Czytaj: Kryzys laktacyjny – co robić, gdy masz za mało pokarmu?
Dieta karmiącej: tygodniowy jadłospis matki karmiącej
Truskawki a karmienie piersią. Czy karmiąca mama może jeść truskawki?
