Zapalenie sutka i zastoje to cena jaką płacisz za karmienie piersią. To powszechne problemy: każda karmiąca mama przynajmniej jeden raz w czasie całego okresu laktacji odczuwała stwardnienie piersi, jej ból i zaczerwienienie.
Dotychczasowe zalecenia specjalistów mówiły o ciepłych okładach i regularnym odciąganiu mleka, jako o sposobach łagodzących te dolegliwości. Obecne badania opublikowane przez Academy of Breastfeeding Medicine wywracają do góry nogami wiedzę o tym, jak postępować w przypadku zapalenia piersi.
Spis treści
- Czym jest zapalenie sutka?
- Zalecenia dotyczące zapalenia piersi – czy są jeszcze aktualne?
- Nowe metody radzenia sobie z zapaleniem piersi
Czym jest zapalenie sutka?
Zapalenie piersi to najczęściej wynik zastoju pokarmu spowodowany nawałem, ale zdarza się też już w czasie ustabilizowanej laktacji. Piersi przepełnione mlekiem nie są wystarczająco opróżniane przez dziecko, więc tworzą się w nich zastoje. Na późniejszym etapie karmienia piersią, zastój może być spowodowany jakimś błędem w karmieniu, np. np. złą techniką lub uciskiem w czasie podawania piersi.
Typowe objawy zastoju to obrzęk, bolesność, podwyższona ciepłota piersi i całego ciała (może wystąpić gorączka). Pierś lub obie piersi stają się twarde - można czasem wyczuć w nich guzek w miejscu zastoju - i zaczerwienione, a mleko przestaje swobodnie wypływać.
Ta sytuacja prowadzi do powstaniu w nich stanu zapalnego: zalegający pokarm uciska ścianki przewodów i pęcherzyków mlecznych, doprowadzając do ich uszkodzenia. W odpowiedzi białe krwinki organizmu uwalniają substancje zwalczające infekcję, co może prowadzić do obrzęku i zwiększonego przepływu krwi. Nieleczony stan zapalny piersi, może prowadzić do infekcji bakteryjnej na skutek gromadzenia się drobnoustrojów w zalegającym pokarmie.
Czytaj również: Niezawodne sposoby na nawał pokarmu w pierwszych dniach po porodzie. Będą jak zbawienie
Czy da się wrócić do karmienia piersią po przerwie? Wyjaśniamy, jak przywrócić laktację
Zalecenia dotyczące zapalenia piersi – czy są jeszcze aktualne?
Do tej pory lekarze byli zgodni. Przy zapaleniu piersi spowodowanym nawałem pokarmu lub inna przyczyną, należy jak najszybciej opróżnić pierś z zalegającego pokarmu. Sposobem, który miał w tym pomóc, było częste przystawianie dziecka oraz stosowanie ciepłych okładów, które miały przyspieszyć wypływ mleka z zatkanym kanalików. Jeśli malec nie dawał rady wyssać całego mleka, lekarze i położne zalecali odciąganie go laktatorem.
Ostatnie badania opublikowane przez Academy of Breastfeeding Medicine wyraźnie mówią – wszystko dotąd robiliśmy źle.
Zaktualizowane wytyczne kliniczne z 2022 r. wydane przez Academy of Breastfeeding Medicine wprowadzaja wiele zmian. Po pierwsze, mówią, że zapalenie sutka to szerokie pojęcie w skład którego wchodzi zarówno nawał pokarmu, jak i stany zapalne, infekcje bakteryjne i ropień.
Nowe metody radzenia sobie z zapaleniem piersi
Protokół przedstawia też na nowo przyczyny i mechanizm zapalenia piersi. Do tej pory dolegliwość tę traktowano jako zatkanie przewodów, obecnie - tylko jako zwężenie. Z tego powodu zmieniono zalecenia postępowania. To prawdziwa rewolucja: eksperci sugerują, że zamiast ciepłych okładów, w leczeniu zapalenia gruczołu mlekowego powinny być stosowane lód i leczenie przeciwzapalne.
Dodają też, że dodatkowe odciąganie pokarmu i inne środki stosowane w celu zwiększenia przepływy mleka, tylko szkodzą, a nie pomagają.
Karm na żądanie
Nadmierna podaż mleka, czyli nawał, jest uważana za główną przyczynę zapalenia piersi. Nadprodukcja powoduje zwężenie przewodów mlecznych (nie ich zatkanie) i może prowadzić do zapalnego zapalenia sutka.
Zgodnie z nowymi wytycznymi najlepszą rzeczą, jaką możesz wówczas zrobić, jest karmienia dziecka tylko na żądanie. Lekarze ostrzegają przed próbami pełnego opróżniania piersi, które tylko zwiększają produkcję pokarmu.
Karmienie zaatakowaną zapaleniem piersią lub opróżnianie jej laktatorem utrwala tendencję nadprodukcji i jest głównym czynnikiem ryzyka nasilenia obrzęku tkanek i stanu zapalnego.
Użyj lodu zamiast ciepłych okładów
W przypadku zatkanych przewodów i zapalnego zapalenia sutka autorzy raportu zalecają odrzucenie ciepłych kompresów na rzecz okładów z lodu. Ich zdaniem ciepło nie zmniejsza stanu zapalnego, to zimno zmniejsza przepływ krwi, zmniejsza obrzęk (w przeciwieństwie do ciepła). Badania wykazały, że stosowanie ciepłych pryszniców nie poprawiło wyników leczenia zapalenia piersi.
Aby poradzić sobie ze stanem zapalnym, należy użyć okładów z lodu i leków, np. ibuprofenu.
Stosuj delikatny masaż
Delikatny, a nie agresywne uciskanie piersi w celu ich opróżnienia! Autorzy raportu podkreślają, że nie wolno na siłę masować przewodów, w których nastąpił zastój. To może tylko pogorszyć sytuację, ponieważ próby jego usuwania przez ściskanie lub masowanie prowadzą do urazu tkanki.
Zamiast tego warto stosować delikatny, drenujący masaż limfatyczny, który polega na lekkim przesuwaniu dłoni po piersi od brodawki w kierunku pachy.
Czytaj również: Karmisz i masz stwardnienie w piersi? To może być ropień sutka
Nie stosuj antybiotyków bez potrzeby
Antybiotyki powinny być zarezerwowane wyłącznie dla infekcji bakteryjnej, a nie przy zapalenia gruczołu mlekowego. Stosowanie antybiotyków w zapaleniu sutka zaburza mikrobiom. Zamiast tego lepiej stosować probiotyki w celu zapobiegania powstawaniu stanów zapalnych. Probiotyki, jak pokazują badania, mogą być skuteczne zarówno w leczeniu, jak i zapobieganiu zapaleniu sutka.
