Żółtaczka noworodkowa to problem bardzo powszechny na oddziałach neonatologicznych. Jeżeli choć raz byłaś na tego typu oddziale być może widziałaś dzieci, które leżały pod specjalnymi lampami dającymi niebiesko-fioletowe światło. Jest to sposób, w jaki lekarze radzą sobie w niektórych sytuacjach z żółtaczką u noworodków.
Wiele mam słyszy jednak, że powinny przestać karmić piersią dziecko chore na żółtaczkę. Dlaczego i czy to dobry sposób terapii?
Spis treści
- Skąd się bierze żółtaczka u noworodków karmionych piersią?
- Diagnoza żółtaczki u noworodków karmionych piersią – diagnozę?
- Czy mleko mamy nasila żółtaczkę u noworodków?
- Sposoby leczenia żółtaczki u noworodków karmionych piersią
- Inne rodzaje żółtaczki u noworodków
Skąd się bierze żółtaczka u noworodków karmionych piersią?
Żółtaczka noworodków karmionych piersią jest najczęstszą postacią przedłużającej się żółtaczki u noworodków. Mechanizm jej powstawania jest złożony, jednak ogólne założenia są stosunkowo proste.
W życiu płodowym hemoglobina dziecka różni się nieco od hemoglobiny, która znajduje się w krwinkach czerwonych dorosłego człowieka. Wiąże ona tlen mocniej, przez co możliwa jest wymiana pomiędzy erytrocytami mamy, a erytrocytami dziecka. Po porodzie hemoglobina płodowa nie jest już potrzebna dziecku do przeżycia, dlatego następuje proces powolnej wymiany krwinek płodowych na krwinki „dorosłe”.
Procesowi temu towarzyszy masywny rozpad krwinek zawierających hemoglobinę płodową, a jednym z powstających produktów zachodzących przemian jest bilirubina. To właśnie ten związek, jeżeli osiągnie odpowiednio duże stężenie, odpowiada za zażółcenie powłok skórnych dziecka.
Istnieje kilka czynników, które wpływają na to, że właśnie noworodki karmione w ten sposób częściej rozwijają żółtaczkę. Mleko matki, a dokładniej związki w nim zawarte, może hamować wychwyt uwolnionej bilirubiny i tym samym spowalniać jej wydalanie z przewodem pokarmowym. Wpływając na przewód pokarmowy powodują, że żółtaczka u noworodków karmionych piersią utrzymuje się dłużej.
Drugim czynnikiem, który wpływa na utrudnione wydalanie bilirubiny są zawarte w mleku białka, które wpływają na enzymy wątrobowe. Działanie to powoduje, że procesy biochemiczne zachodzą wolniej co również wpływa na tempo wydalania bilirubiny.
Diagnoza żółtaczki u noworodków karmionych piersią – diagnozę?
W przypadku żółtaczki noworodków karmionych piersią u dziecka, poza zażółceniem skóry, nie występują inne odchylenia. Dziecko prawidłowo przybiera na masie, nie ma gorączki, a rozwój przebiega bez zastrzeżeń. W moczu oraz krwi dziecka nie stwierdza się poważniejszych odchyleń.
Jedynym parametrem, który przekracza przyjęte granice jest poziom bilirubiny wolnej. Lekarz stawia rozpoznanie na podstawie wywiadu oraz badań dodatkowych.
Aby mógł stwierdzić żółtaczkę związaną z karmieniem piersią, muszą zostać spełnione pewne kryteria. Pierwszym z nich jest pojawienie się żółtaczki nie wcześniej niż w drugiej dobie życia u zdrowego noworodka, który karmiony jest mlekiem matki. Żółtaczka, która pojawia się w pierwszej dobie życia zawsze jest patologiczna i powinna być dokładnie zdiagnozowana.
Dodatkowo, lekarz musi wykluczyć inne, groźne dla noworodka potencjalne przyczyny żółtaczki takie jak np. zaburzenia hemolityczne wynikające z konfliktu serologicznego czy też infekcję.
Czytaj również: Choroba hemolityczna noworodka - do czego prowadzi konflikt serologiczny w ciąży?
Spadek wagi noworodka - dlaczego noworodek traci na wadze w pierwszych dniach życia?
Zobacz, jak wygląda noworodek z żółtaczką fizjologiczną - galeria
Czy mleko mamy nasila żółtaczkę u noworodków?
Jak zostało już wcześniej wspomniane, mleko matki zawiera związki, które niekiedy mogą utrudniać wydalanie bilirubiny poza organizm maluszka, a tym samym - nasilać i przedłużać żółtaczkę noworodków. Nie oznacza to jednak, że karmienie w tym przypadku jest przeciwwskazane.
Kobiece mleko jest najlepszym co możesz dać noworodkowi, a żadna mieszanka nigdy nie będzie tak dobra jak matczyny pokarm. Jego unikalny skład „skrojony” dla potrzeb noworodka nie tylko zapewnia mu prawidłowe odżywienie, ale również chroni go na początkowym etapie życia m.in. przed obcymi dla niego drobnoustrojami. Z tego powodu, jeżeli lekarz nie zalecił inaczej, powinnaś zdecydowanie kontynuować karmienie piersią.
Sposoby leczenia żółtaczki u noworodków karmionych piersią
Głównym sposobem leczenia żółtaczki u noworodków karmionych piersią jest fototerapia z jednoczesnym utrzymaniem przyjmowania mleka matki jak przed jej wystąpieniem. W terapii, w zależności od nasilenia żółtaczki, stosowana jest fototerapia ciągła lub przerywana. Jeżeli nie ma wskazań do naświetlania noworodka, monitoruje się jego stan na bieżąco.
Według Amerykańskiej Akademii Pediatrii, jeżeli żółtaczka pojawiał się nieco później, można zastosować okresowe wstrzymanie karmienia piersią i wprowadzenie w tym czasie karmienia sztucznego. Jest ono utrzymywane przez ok 24-48 godzin.
Po tym czasie poziom bilirubiny powinien spaść, a ty możesz wrócić do karmienia piersią. Pamiętaj jednak, że ostateczną decyzję podejmuje lekarz bądź lekarka. Dla dobra własnego oraz dziecka zawsze stosuj się do ich zaleceń.
Czytaj również: Karmienie butelką a odporność: jak wzmocnić odporność niemowlaka karmionego mlekiem modyfikowanym?
Badania noworodka: pierwsze badania niemowlaka po narodzinach
Inne rodzaje żółtaczki u noworodków
Żółtaczka noworodków nie zawsze związana jest z karmieniem piersią. Może również pojawić się w niektórych stanach patologicznych, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla dziecka. Z tego powodu, lekarze stworzyli kryteria, według których stwierdzają, kiedy dziecko wymaga dodatkowych badań w przypadku pojawienia się żółtaczki.
Z żółtaczką patologiczną mamy do czynienia kiedy pojawia się ona w pierwszej dobie życia dziecka lub trwa dłużej niż dwa tygodnie, towarzysza jej ciemny mocz oraz odbarwiony stolec, a stężenie bilirubiny przekracza wyznaczone normy.
Jeżeli dziecko spełnia choć jedno z wymienionych kryteriów, wymaga bardziej szczegółowej diagnostyki. Przyczyn żółtaczki patologicznej u dzieci jest wiele. Poniżej prezentujemy niektóre z nich:
- konflikt serologiczny
- zakażenia wewnątrzmaciczne oraz te nabyte już po urodzeniu
- niedrożność dróg żółciowych
- choroby wątroby.
