Odruch to naturalny, nieświadomy ruch mięśni, będący reakcją na określone bodźce. Odruchy są prymitywnymi reakcjami, mającymi chronić przed uszkodzeniem ciała i przygotowywać je do późniejszych wyzwań rozwojowych. Najłatwiejszy do zaobserwowania u noworodka jest odruch Moro - w odpowiedzi na głośny dźwięk lub zapalenie światła, maluszek rozkłada nagle rączki w gwałtownym odruchu, który po chwili mija.
Odruch Galanta również łatwo zaobserwować, o ile wie się, jak go wywołać. Zobacz, jak wygląda i czemu służy ta pierwotna reakcja mózgu na bodziec.
Spis treści
- Po co ludziom pierwotne odruchy?
- Odruch Galanta ułatwia poród
- Gdy odruch Galanta nie zanika
- Odruch Galanta sprzyja ADHD
Po co ludziom pierwotne odruchy?
Wszystkie odruchy to pierwotne reakcje organizmu, których istnienie ma swoje uzasadnienie. Np. odruch Moro ułatwia złapanie oddechu w stresującej sytuacji, ponieważ prostuje ciało i otwiera tchawicę. To również krok do nauki trzymania główki w pionie. Odruch kroczenia pozwala na pełzanie dziecka w kierunku piersi.
Podobnie jest z odruchem Galanta, który występuje u noworodków od narodzin do ok. 3.-9. miesiąca życia, choć pojawia się znacznie wcześniej, bo już w 20. tygodniu życia płodowego. Odruch Galanta polega na wyginaniu ciała w pozycji na brzuchu w reakcji na stymulacje, np. dotykanie, jednej ze stron pleców.
Odruch Galanta ułatwia poród
Odruch ten jest bardzo istotny. Ułatwia płodowi obrócenie się w macicy główką do dołu, czyli ułożenie się w pozycji idealnej do porodu. Ma też duże znaczenie w czasie samego porodu - pozwala bowiem wyginać się ciału dziecka w czasie przepychania się przez kanał rodny. Podczas porodu skurcze stymulują jego odcinek lędźwiowy pleców, co powoduje ruch bioder i zdolność do "wicia się". Gdyby nie ona, noworodek miałby trudności z przejściem przez wąskie przejście między kośćmi miednicy.
Ale co ciekawe, odruch ten służy również innym celom. Zdaniem naukowców, umożliwia płodowi słyszenie i odczuwanie wibracji dźwiękowych w łonie matki, dlatego jest ważny w rozwoju słuchu i przetwarzania słuchowego. Zdaniem niektórych naukowców, odruch ten mógł również pełnić rolę prymitywnego przewodnika dźwięku. Umożliwia pierwotne reakcje płodu na dźwięki i na rozchodzenie się ich wibracji po ciele.
Wiadomo też, że odruch Galanta ma wpływ na rozwój układu proprioceptywnego, na utrzymywanie równowagi i koordynację ruchów ciała.
Czytaj również: Co widzi, czuje i słyszy niemowlę, czyli jak zmysły noworodka postrzegają świat?
Noworodek nie umie ssać? Te proste ćwiczenia stymulują odruch ssania
Gdy odruch Galanta nie zanika
Ale, jak każdy odruch, także odruch Galanta jest potrzebny dziecku tylko na pierwszym etapie jego rozwoju. Jeśli nie zaniknie w odpowiednim czasie, może sprawiać problemy.
Specjaliści wiedzą już z pewnością, że obecność odruchu po 9. miesiącu życia, nazywana niezintegrowanym odruchem grzbietowym Galanta, może wpływać na zdolność dziecka do kontrolowania pęcherza, co może prowadzić do problemów z moczeniem nocnym. Odruch ten jest bezpośrednio połączony z układem nerwowym, odpowiedzialnym m.in. za oddawanie moczu.
Na liście niepożądanych objawów jest też skłonność do skoliozy, zwłaszcza jeśli odruch pozostaje aktywny tylko po jednej stronie, problemy motoryczne, takie jak brak umiejętności czołgania i raczkowania.
Odruch Galanta sprzyja ADHD
Objawami obecności reakcji u starszych dzieci jest trudność w siedzeniu bez ruchu, wiercenie się z powodu nadwrażliwości np. na ubranie. Odruch ma ogromny wpływ na uwagę i koncentrację, co wpływa również na pamięć krótkotrwałą, ponieważ dziecko z niezintegrowanym odruchem grzbietowym Galanta ma nieustanną potrzebę ruszania się. Dlatego coraz częściej mówi się o związku tego problemu z rozwojem ADHD.
Zdaniem badaczy, pozostałość odruchu, powodująca problemy z rozwojem motorycznym i np. pomijanie niektórych etapów, jak raczkowania, może sprawiać, że niektóre połączenia w mózgu nie rozwijają się prawidłowo. Stąd powiązanie odruchu Galanta z ADHD.
Ostatnie badania pokazują silny związek między zachowanymi prymitywnymi odruchami - szczególnie odruchem Moro i odruchem kręgosłupa Galanta - a zespołem nadpobudliwości psychoruchowej.
