Zabieg Credego to jeden z zabiegów okołoporodowych, który wykonuje się u noworodka. Jest on obligatoryjny u wszystkich nowo narodzonych dzieci - w 1993 roku wprowadzono go do standardów opieki okołoporodowej. Od tamtej pory jest obowiązkowo wykonywany u każdego niemowlaka.
Spis treści
- Zabieg Credego obowiązkowy u noworodków
- Zabieg Credego - czy można odmówić jego wykonania?
- Co to jest zabieg Credego?
- Zabieg Credego a rzeżączkowe zapalenie spojówek
- Na czym polega zabieg Credego?
- Powikłania po zabiegu Credego
Zabieg Credego obowiązkowy u noworodków
W 2018 roku w Szpitalu Specjalistycznym Św. Zofii w Warszawie, rodzice noworodka nie wyrazili zgody na podanie maluchowi witaminy K, zaszczepienia go przeciwko gruźlicy oraz WZW B, wykonanie zabiegu Credego oraz pobranie obowiązkowych testów przesiewowych w kierunku wrodzonych chorób metabolicznych. Nie wyrazili również zgody na pobyt dziecka w placówce. Dyrektor szpitala poprosił sąd o ocenę prawną sytuacji.
"Ratujcie!!! Dziś urodziłam, odmówiliśmy szczepień, witaminy K, zabiegu Credego i nie podpisaliśmy odmowy. Po paru godzinach dostaliśmy kopię pisma, które poszło do sądu. Boję się" - napisała na Facebooku mama dziecka (pis. oryg. - przyp. red.). Sąd rodzinny rozpatrzył sprawę w trybie natychmiastowym i zadecydował o zatrzymaniu noworodka w szpitalu mimo braku zgody rodziców. Nakazał również wykonanie wszelkich zabiegów okołoporodowych, w tym zabiegu Credego.
Sprawdź: Aktualny kalendarz szczepień dziecka
Zabieg Credego - czy można odmówić jego wykonania?
Zabieg Credego nie jest procedurą ratującą życie, więc podobnie jak w przypadku szczepień, jego odmowa nie powinna spowodować zwrócenia się lekarza do sądu rodzinnego (tak jak dzieje się w przypadku gdy konieczne jest podjęcie działań ratujących życie np. przetoczenie krwi, a rodzice nie wyrażają na nie zgody).
Zabieg Credego jest standardową procedurą medyczną stosowaną u noworodka w Polsce. Nie oznacza to jednak, że rodzice nie mają prawa odmówić jego wykonania.
Rodzice jako prawni opiekunowie dziecka mogą wyrazić zgodę lub odmowę świadczeń medycznych udzielanych dziecku (dziecko jest pacjentem pod prawną opieką rodziców - prawo pacjenta do odmowy świadczeń przysługuje więc rodzicom). Odmowa wykonania zabiegu musi zostać złożona pisemnie.
Co to jest zabieg Credego?
Zabieg Credego wykonuje się tuż po porodzie. Chroni on noworodka przed wystąpieniem rzeżączkowego zapalenia spojówek, które może spowodować ślepotę. Do zakażenia dwoinką rzeżączki może dojść w trakcie porodu. Powoduje ona ostre ropne zapalenie spojówek, które leczone zbyt późno może spowodować zapalenie rogówki, a w konsekwencji doprowadzić do perforacji rogówki.
Czytaj też: Ropiejące oko niemowlaka: przyczyny, leczenie
Jak wygląda żółtaczka u noworodka? Zobacz galerię
Zabieg Credego a rzeżączkowe zapalenie spojówek
Rzeżączkowe zapalenie spojówek ma bardzo charakterystyczne objawy. Pojawia się obrzęk powiek oraz stan zapalny. W oczach pojawia się ropna wydzielina, które może być podbarwiona krwią. Jeżeli natychmiast nie zostanie podjęte leczenie, rogówka zacznie ulegać destrukcji. W konsekwencji dziecko straci wzrok.
Na czym polega zabieg Credego?
Zabieg Credego polega na podaniu do oczu dziecka po jednej kropli roztworu azotanu srebra (lub tetracykliny, erytromycyny bądź roztworu powidonu-jodyny). Po wykonaniu zabiegu nie wolno przemywać oczu solą fizjologiczną.
Czytaj też: Jak przemywać oczy niemowlęcia?
Zobacz jak odczytywać siatki centylowe:
W 1881 roku Carl Crede zaczął zakraplać noworodkom do oczu krople z roztworem dwuprocentowego azotanu srebra. Okazało się, że zachorowalność na rzeżączkowe zapalenie spojówek znacznie spadła. Od tego czasu zabieg Credego wykonuje się obowiązkowo u wszystkich noworodków.
Azotan srebra działa tylko na bakterie. To oznacza, że nie chroni dziecka przed chlamydią i wirusami, dlatego personel medyczny może używać innych substancji. Jakich? 1 proc. tetracykliny lub erytromycyny w maści 0,5 proc., które zawierają antybiotyk i mają większe spectrum działania.
Lekarze badają działanie również powidonu-jodyny, który ma obiecujące wyniki - działa na chlamydie i bakterie, a nie powoduje nabierania odporności przez te bakterie.
Powikłania po zabiegu Credego
Azotan srebra może spowodować chemiczne podrażnienie spojówek. Najczęściej mija ona samoistnie i nie wymaga leczenia. Jeśli podrażnienie się utrzymuje, rodzice otrzymują zalecenie od lekarzy, by przemywać oczy przegotowaną wodą albo rumiankiem.
Konieczne jest zachowanie wszelkich zasad higieny. Oczy przemywamy noworodkowi wacikiem, który wyrzucamy natychmiast po użyciu. Myjemy je od zewnątrz do wewnątrz (od kącika oka do nosa).
