Jeśli jesteś mamą, to wysoce prawdopodobne jest to, że na pewnym etapie życia twojego dziecka doświadczysz mamozy. Mamoza to potoczne, popularne i niemedyczne określenie stanu, w którym dziecko ani na krok nie chce pozostać samo, bez mamy. Zwykle ma to miejsce do około 3. roku życia.
Spis treści
- Mamoza – co to jest i kiedy przytrafia się dzieciom?
- Mamoza a silna więź z rodzicem
- Jak dziecko buduje więź na poszczególnych etapach życia
- Czy mamoza to lęk separacyjny?
- Mamoza a high need babies (HNB)
- Jak radzić sobie z mamozą?
Mamoza – co to jest i kiedy przytrafia się dzieciom?
Mamoza to czas, w którym mamy mają trudność w realizacji wielu zadań, nie mówiąc już o chwili odpoczynku czy relaksu. Tym samym, gdy dziecko ma mamozę, to mama nie jest w stanie odejść od niego ani na krok. Jeśli to zrobi, dziecko jest nie tylko smutne i sfrustrowane, ale bardzo często wpada w histerię i trudno je uspokoić.
Istotne jest także to, że mamoza występuje bez względu na obecność taty lub innych opiekunów. W praktyce oznacza to, że jeśli dziecko bawi się z obojgiem rodziców i mama będzie chciała na przykład pójść do toalety, to dziecko może zareagować histerią. W takich chwilach dziecko lamentuje pod drzwiami toalety, uderza w drzwi, wkłada pod nie paluszki i ukojenie znajduje dopiero w ramionach mamy. Wcześniej tata lub inny opiekun nie jest w stanie w żaden sposób uspokoić malucha.
Przeczytaj: Masz w domu hajnida? Sprawdź, co cię czeka
Mamoza może mieć różne nasilenie. Czasami dziecko godzi się na to, by w trakcie jego eksplorowania świata, mama nie znajdowała się bezpośrednio obok niego, a tylko w zasięgu wzroku. Gdy jednak jest nasilona, mama musi być zawsze tuż obok dziecka.
Mamoza a silna więź z rodzicem
Chociaż mamoza dla wielu mam jest uciążliwa, warto zastanowić się, z czego może wynikać. Aby się temu przyjrzeć, istotna może być znajomość teorii przywiązania, zwanej też teorią więzi, według brytyjskiego lekarza i psychoanalityka, Johna Bowlby’ego.
Należy podkreślić, że silna więź powstająca pomiędzy dzieckiem a jego opiekunem, pozwala mu prawidłowo rozwijać się emocjonalnie oraz społecznie.
Taka więź jest także bardzo ważna dla zdrowia psychicznego malucha. Bowlby twierdził, że w pierwszym roku życia dziecka wykształca się silna więź uczuciowa pomiędzy dzieckiem a matką (lub innym, wiodącym opiekunem). Co ważne, ta relacja jest fundamentem późniejszych relacji społecznych. Tym samym bardzo istotne jest, by dziecko od samego początku doświadczało ciepłej, intymnej i nieprzerwanej relacji z mamą.
Czytaj: Dlaczego dziecko tak bardzo potrzebuje dotyku mamy?
Badacz podkreślał, że tego typu przywiązanie występujące na początku życia niemowlęcia jest zachowaniem instynktownym, które jest ważne m.in. dla realizacji potrzeby przetrwania gatunku. Z przeprowadzonych przez niego badań wynikało, że jeśli dziecko zostaje odłączone od mamy, to jest smutne, przerażone i mocno płacze.
Najciekawsze w tym było to, że działo się tak także wtedy, gdy dziecko było najedzone i było mu ciepło, co dowodzi, że właśnie tylko w pobliżu mamy, czuje się bezpiecznie.
Jak dziecko buduje więź na poszczególnych etapach życia
- I FAZA: 0-12 tydzień - niemowlę nie jest jeszcze przywiązane do nikogo
- II FAZA: 3-6 miesiąc - zaczyna budować bliższą więź z wiodącym opiekunem
- III FAZA: 6 miesiąc-2,5 r.ż. - wybór wiodącego opiekuna (najczęściej mamy), którą traktuje jako „bezpieczną bazę” i zwraca się do niej o pomoc w realizacji potrzeb
- IV FAZA: od 2,5 r.ż. - tworzy dodatkowo inne, bliższe więzi np. z rodzeństwem
Czy mamoza to lęk separacyjny?
Warto pamiętać, że w niektórych okresach życia dziecka, maluch wykazuje większe niż standardowo zachowania przywiązaniowe. Około 9. miesiąca życia dziecka, a także ponownie, około 18. miesiąca życia u dziecka pojawia się lęk separacyjny. Jest to naturalne zjawisko, które czasami może występować także u starszych dzieci, pomiędzy 3. a 5. rokiem życia.
Lęk separacyjny polega na nerwowej reakcji dziecka na krótkotrwałe rozstanie z rodzicem. W takich chwilach dziecko płacze, a także trudno je wtedy uspokoić. Tym samym, jeśli wspomniana wcześniej mamoza, pokrywa się w czasie z występowaniem lęku separacyjnego u niemowląt oraz małych dzieci, warto pamiętać, że jest to naturalny element rozwoju dziecka. W wielu sytuacjach maluch może czuć niepokój i zagrożenie, dlatego tak ważna jest wtedy obecność mamy, która da mu poczucie bezpieczeństwa.
Mamoza a high need babies (HNB)
Bez względu na wiek, dziecko określane jako high need baby potrzebuje od opiekuna 100 proc. uwagi. Najlepsze zabawki lub aktywności nie będą dla niego tak interesujące, jak interakcja z rodzicem. Chociaż maluchy te czerpią radość i satysfakcję z takiego kontaktu, to dla rodzica, zwykle mamy, oznacza to stałe bycie przy dziecku i tym samym brak jakiegokolwiek czasu dla siebie.
Warto jednak spojrzeć na dzieci HNB z empatią. Chociaż te maluchy częściej płaczą, mają trudności z zasypianiem i jedzeniem, a także z różnorakich przyczyn częściej odczuwają dyskomfort w porównaniu z innymi dziećmi, to nie dzieje się to przypadkowo. Nie jest to wynikiem manipulacji, wymuszania lub błędów wychowawczych, a związane jest z budową i funkcjonowaniem układu nerwowego tzw. hajnida.
Czytaj: Regres snu, czyli powrót do nieprzespanych nocy
Rodzice HNB powinni zdawać sobie sprawę, że ich dzieci czują się w tym świecie, jak osoby pozbawione bariery ochronnej, którą utraciły w trakcie porodu. Wszystko odczuwają intensywniej, dlatego zagrażające mogą być dla nich inne osoby, dźwięki, barwy, zapachy i wszystko, co je otacza. Wtedy jedynym ratunkiem jest empatyczna mama (lub inny, wiodący opiekun), która otoczy je opieką i tym samym „uspokoi” układ nerwowy.
Jak radzić sobie z mamozą?
- Upewnij się, że mamoza nie jest lękiem separacyjnym lub nie jest związana z HNB.
- W chwilach, gdy dziecko jest szczęśliwe, spróbuj dać wykazać się tacie. Niech spędzi z dzieckiem chwile na zabawie, a może nawet pójdzie na spacer? W takich sytuacjach ważne jest, by dzieciom jasno to komunikować, czyli mówić: „Teraz tata pójdzie z Tobą na spacer, a mama zostanie w domu.”
- Jeśli dziecko traci cię z pola widzenia, to czasami wystarczy twój głos. Komunikuj, że słyszysz je i zaraz przyjdziesz.
- Nie forsuj za wszelką cenę przeciwnego zdania, gdyż może to wspomagać napięcie i jeszcze bardziej wymagać twojego wsparcia.
- Nie złość się na dziecko i kontroluj swoje emocje. Wiemy, że jest ci trudno.
- Skorzystaj ze wsparcia innych. Jeśli dziecko oczekuje twojej obecności, to daj mu ją, ale nie rób tego kosztem siebie i np. zrezygnuj z części obowiązków. Zleć komuś zrobienie zakupów, prania lub sprzątanie.
- Daj sobie chwile tylko dla siebie. Jeśli przez miesiąc jesteś ciągle z dzieckiem, to ten czas ci się należy. Na początku może to być trudne, jednak tylko, gdy mama będzie szczęśliwa, to również dziecko będzie szczęśliwe.
