Pamiętaj, że ucho niemowlaka po narodzinach pracuje intensywnie. Trening słuchu rozpoczyna się już w okresie płodowym, kiedy to ok. 5 miesiąca ciąży zaczyna reagować na dźwięki, a nawet identyfikuje głos mamy.
Aby pomoc niemowlakowi w nauce mówienia od pierwszych dni po narodzinach należy kontynuować trening słuchu, stale mówiąc do maluszka, by stymulować percepcję słuchową dostarczając bodźców dźwiękowych.
Przeczytaj także: Rozwój mowy dziecka: nauka mówienia od niemowlaka do trzylatka
Spis treści
Kiedy maluch krzyczy i płacze, trenuje głos
Pierwsza faza rozwoju mowy to okres od 1. do 6. miesiąca życia. Pierwszym komunikatem między mamą a dzieckiem jest jego krzyk i płacz. Już w tych nieartykułowanych dźwiękach słyszysz, jak brzmią samogłoski a, u, e. W 2.–3. miesiącu życia dziecko wydaje już bardziej wyraziste dźwięki zwane głużeniem. Przybierają akustyczną postać głoski g,g,g,g, agg, uuu, eee.
Uwaga! Przez etap głużenia przechodzą wszystkie dzieci, nawet niesłyszące. Dlatego jeśli maluch milknie po około 3. miesiącu życia, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem audiologiem, który sprawdzi słuch dziecka. W warunkach domowych można orientacyjnie sprawdzić reakcję na dźwięk obserwując, czy dziecko odwraca główkę w kierunku źródła dźwięku. W okresie głużenia baw się z dzieckiem, naśladując je i rozwijając mowę dźwiękami, które na razie są nieartykułowane.
Czytaj: Z niemowlakiem u logopedy – czy warto kontrolować rozwój mowy u małego dziecka?
Od czego zacząć naukę mowy?
Warto pamiętać o zasadzie stopniowania trudności. Najpierw ćwicz dźwięk w formie pojedynczej samogłoski i spółgłoski, potem sylabę i wyrazy jedno-, dwu- i trzysylabowe. Ważne by dziecko miało możliwość z bliskiej odległości obserwować twarz rodzica. Ćwiczenia w początkowym okresie (2.–3. miesiąc życia) powinny być wykonywane szeptem. Potem możesz przejść do nucenia półgłosem.
Starsze niemowlę potrafi już nucić sobie z mamą do snu: a,a,a, e,e,e. Taka zabawa samogłoskami umożliwia dziecku bezpośrednią obserwację ruchu warg i mimiki twarzy matki. Czasem podczas takiej „rozmowy”, dziecko próbuje wyciągać rączkę w kierunku twarzy mamy – to dlatego, że chce dokładniej poznać za pomocą dotyku twarz mamy, a jest to także pewna forma komunikacji. Silnie unerwione paluszki rąk poprzez dotyk właściwie „odczytają” nawet najtrudniejsze dźwięki i poprawnie zarejestrują je w korze mózgowej.
Pierwsze sylaby niemowlaka
Na początku 6. miesiąca życia maluch zaczyna gaworzyć. Świadomie próbuje wymawiać długie ciągi sylab: „ma-ma-ma”, „ba-ba-ba”, „da-da-da”. Dziecko stara się w ten sposób naśladować dźwięki otoczenia, dlatego im więcej bodźców w jego środowisku, poprzez między innymi zabawy z rodzicami, tym łatwiej przyswoi nowe dźwięki.
Około 8. miesiąca życia malec zaczyna koncentrować się na rozwoju ruchowym: siada, przewraca się na boki, chwytając się rękami, staje na nóżki, zaczyna raczkować.
Około 6-7 miesiąca życia dziecko zaczyna reagować na własne imię, a od 8 miesiąca życia zaczyna rozumieć proste, wsparte gestem oznajmienia i polecenia.
Kończąc 1. rok życia, dziecko powinno mówić od 1 do 10 słów, a rozumieć kilkanaście wyrazów i zwrotów językowych. Na tym etapie ważne jest systematyczne mówienie do dziecka, reagowanie na jego komunikaty werbalne i niewerbalne, zabawy poprzez dotyk i ruch (np. zabawy paluszkowe), a także czytanie książeczek adekwatnie do wieku rozwojowego oraz zabawy z muzyką.
Przeczytaj: Etapy rozwoju mowy u niemowlaka. Jak pomóc dziecku w prawidłowym rozwoju mowy?
miesięcznik "M jak mama"
