Niemowlę wybudza się zaraz po odłożeniu? Śpi tylko z wami? Zobacz, co radzi konsultantka snu - cz.2

Agnieszka Piotrowska "DobraNocka" mówi o sobie, że jest wyspaną i szczęśliwą mamą Marysi, Gabrysia i Frania.

Jeśli ty chodzisz ciągle niewyspana, bo twoje dziecko budzi się kilka razy w nocy lub nie potrafi usnąć bez bujania, koniecznie przeczytaj jej rady.

Agnieszka Piotrowska to pierwsza w Polsce certyfikowana Konsultantka ds. Snu Dziecka z dyplomem Family Sleep Institute w USA (Certified Sleep Consultant, CSC) i założycielka DobrejNocki.

Jej pasją, misją i celem jest pomaganie wszystkim zmęczonym rodzicom, których dzieci nie śpią, dlatego zgodziła się odpowiedzieć na najczęstsze pytania niewyspanych mam, takich jak ty!

Spis treści

1. Dlaczego dzieci śpią niespokojnie – rzucają się po łóżku, krzyczą przez sen, wiercą?
2. Jak nauczyć noworodka rytmu dnia – dłuższego snu w nocy i czuwania w dzień?
3. Co robić, gdy dziecko wybudza się 10 minut po odłożeniu?
4. Co robić, gdy dziecku „rozreguluje się” rytm snu, np. po wizycie u dziadków?

Dlaczego dzieci śpią niespokojnie – rzucają się po łóżku, krzyczą przez sen, wiercą?

Noworodki i najmłodsze niemowlęta spędzają blisko 50% snu nocnego w fazie tzw. snu aktywnego (u starszych niemowląt i dzieci nazywamy go snem fazy REM, a jego udział w śnie nocnym zmniejsza się do ok. 30%). Maluszki w trakcie snu aktywnego dużo się kręcą, jęczą, wzdychają, mruczą - to czas znacznego zmniejszenia napięcia mięśni.

Z kolei starsze niemowlęta i dzieci w wieku poniemowlęcym w trakcie snu również sporo przemieszczają się po łóżeczku w aktywnej fazie snu, dodatkowo często „trenując” w nocy świeżo opanowane umiejętności ruchowe np. przewracanie się z pleców na brzuch, unoszenie do klęku i bujanie, stawanie na nogi.

W tej grupie wiekowej szczególnie ważne dla komfortu snu dziecka jest zadbanie o taką pieluszkę, która w trakcie nocnych „aktywności” będzie skutecznie dopasowywała się do brzuszka i nóg ruchliwego malucha bez obaw o jej szczelność.

W przypadku dzieci w wieku przedszkolnym krzyki, gwałtowne ruchy i „rzucanie” się przez sen mogą oznaczać epizody tzw. lęków nocnych. Lęki nocne pojawiają się zwykle w pierwszej części nocy (kiedy dominuje sen wolnofalowy).

W czasie epizodu lęku nocnego dziecko jest tylko częściowo wybudzone, nie ma z nim kontaktu, wydaje się pobudzone, może mieć otwarte oczy, krzyczeć i pocić się. Choć z perspektywy rodzica taka sytuacja może wydawać się przerażająca, to dzieci nie pamiętają jej rano po przebudzeniu.

Lęki nocne mogą mieć podłoże emocjonalne i pojawiać się po dniu z większą niż zwykle ilością wrażeń, ale głównym czynnikiem, który je zwykle wyzwala jest przemęczenie - konieczne jest więc zadbanie o regularny i wystarczającej długości sen dziecka.

Czytaj również:  Sposoby na dłuższy sen niemowlaka: co robić, żeby niemowlę przespało całą noc?

Ile powinno spać niemowlę? Dowiedz się wszystkiego o śnie swojego maluszka

Czy niemowlęta mają sny? Sprawdź, o czym śni twój maluszek

Jak nauczyć noworodka rytmu dnia – dłuższego snu w nocy i czuwania w dzień?

Dobowy rytm noworodka wyznaczają karmienia i krótkie (początkowo zaledwie 30-60 minutowe) okresy aktywności. Oznacza to, że maluch w pierwszych tygodniach po narodzinach domaga się jedzenia i aktywności również w nocy, kiedy jego rodzice potrzebują wypoczynku.

Rozmaite opracowania naukowe pokazują, że nie mamy aż tak wielkiego wpływu na wykształcenie się docelowego rytmu, gdzie dłuższe bloki aktywności przypadają na dzień a dłuższe okresy snu na godziny nocne. Jest to proces w dużej mierze fizjologiczny i po prostu wymaga czasu, choć można oczywiście go wspierać.

W ustaleniu rytmu dobowego może pomóc przede wszystkim ekspozycja dziecka na światło (zarówno naturalne jak i sztuczne) w ciągu dnia - światło jest jednym z kluczowych czynników regulujących zegar biologiczny (tzw. Zeitgeber).

W początkowym okresie życia drzemki powinny odbywać się przy świetle dziennym, wieczorem dobrze jest korzystać ze stonowanego i punktowego oświetlenia (np. lamy stojące czy kinkiety), a w nocy z małej lampki, która będzie delikatnie wydobywała zarysy przedmiotów z ciemności.

W przypadku niektórych dzieci może być konieczne wybudzanie ich z drzemek dłuższych niż trzy godziny na karmienie oraz aktywność w świetle dnia. W przypadku większości dzieci rytm dzień-noc wykształca się najpóźniej do 2 m.ż.

Co robić, gdy dziecko wybudza się 10 minut po odłożeniu?

Wybudzenia krótko po odłożeniu są typowe dla dzieci, które nie zasypiają w swoim docelowym miejscu snu. Zmiana pozycji ciała w połączeniu z dotknięciem zwykle chłodnej powierzchni łóżeczka (w odróżnieniu od ciepła w objęciach rodzica) powodują czasem dość gwałtowne wybudzenie.

Czasem skuteczne jest trochę dłuższe przytrzymanie dziecka na rękach po to, aby mogło ono wejść w głębszą fazę snu i dzięki temu nie wybudziło się po odłożeniu. Czasem pomaga również wcześniejsze rozgrzanie powierzchni łóżeczka termoforem, co trochę niweluje różnicę temperatur.

Najskuteczniejsze jednak jest usypianie dziecka w docelowym miejscu snu tak, aby nie było konieczne odkładanie go czy też przekładanie już po zaśnięciu. Wymaga to często zmiany w rytuale a przede wszystkim w sposobie zasypiania, co może być trudne dla obu stron, ale nie jest niemożliwe.

Co robić, gdy dziecku „rozreguluje się” rytm snu, np. po wizycie u dziadków?

Czas wyjazdu, to często „rozprężenie” jeśli chodzi o harmonogram snu, miejsce snu czy sposób zasypiania i jest to naturalne. Chcemy skorzystać z atrakcji na miejscu, spotykać się ze znajomymi czy rodziną, czujemy „wakacyjny luz”. Z kolei dziadkowie często pozwalają wnuczkom na więcej niż rodzice np. bardzo późne chodzenie spać.

Nie ma nic złego w takim wakacyjnym „rozregulowaniu” pod warunkiem, że jest ono okresowe i po powrocie natychmiast wracamy do codziennej rutyny i rytmu.

Wyjątkiem mogą tu być dzieci bardzo wrażliwe na przemęczenie - w ich przypadku nawet najmniejsze odejście od optymalnych pór snu czy rytuałów może oznaczać rozdrażnienie i płaczliwość spowodowane przemęczeniem. W takiej sytuacji konieczne jest dbanie o higienę snu również w czasie wyjazdów.

Szukasz odpowiedzi na więcej pytań? TUTAJ znajdziesz pierwszą część rad konsultantka snu Agnieszki Piotrowskiej