Alergia wziewna to reakcja na alergeny dostające się do organizmu wraz z wdychanym powietrzem. Każda reakcja alergiczna, niezależnie od tego, czy jest to alergia wziewna, pokarmowa czy kontaktowa, jest wynikiem nadreaktywności systemu odpornościowego na dany czynnik. Zupełnie niegroźne substancje są traktowane przez organizm jako niebezpieczne.
Układ immunologiczny, chcąc obronić nas przed „intruzem”, produkuje przeciwciała IgE, których zadaniem jest unicestwienie go. Efektem ubocznym ataku przeciwciał dziecka na alergen jest uwolnienie się związku prozapalnego – histaminy, będącego główną przyczyną odczuwanych przez człowieka objawów alergii, takich jak: zmiany skórne, duszności i katar sienny. Dowiedz się więcej o przyczynach i objawach alergii wziewnej u dzieci.
Spis treści
- Przyczyny alergii wziewnej u dzieci
- Objawy alergii wziewnej u dzieci
- Leczenie alergii wziewnej
- Alergia wziewna u dziecka: odczulanie
Przyczyny alergii wziewnej u dzieci
Alergia wziewna, jak sugeruje sama nazwa, jest wywoływana przez alergeny przedostające się do organizmu w procesie oddychania. Ten rodzaj uczulenia najczęściej jest wywoływany przez:
- Naskórek zwierząt domowych (psa, kota, konia, świnki morskiej, chomika, królika)
- Pyłki drzew i traw (brzozy, olchy, leszczyny, dębu, żyta, babki lancetowatej)
- Wełnę
- Pierze
- Zarodki grzybów i pleśni
- Roztocza kurzu domowego
- Lateks, który jednocześnie jest alergenem wziewnym i kontaktowym.
Objawy alergii wziewnej u dzieci
Alergie wziewne powodują u dzieci szereg nieprzyjemnych objawów. Najbardziej charakterystycznymi z nich są:
- Łzawienie i swędzenie oczu
- Nawracające zapalenie spojówek
- Zaczerwienie i bolesność gardła
- Nawracające infekcje górnych dróg oddechowych
- Utrzymująca się chrypa
- Kichanie
- Przewlekły, wodnisty katar
- Suchy kaszel, niekiedy prowadzący do wymiotów
- Duszności
- Rzadziej wymioty, biegunki lub zmiany skórne
- Niekiedy dołączają objawy niespecyficzne, jak nadpobudliwość, problemy ze snem i problemy z koncentracją.
Należy zwrócić uwagę, iż wiele z tych objawów może być mylonych z infekcjami wirusowymi lub bakteryjnymi. Dlatego tak ważne jest, aby nie bagatelizować długo utrzymujących się, niepokojących symptomów. Pamiętajmy, że nieleczona alergia wziewna stanowi najczęstszą przyczynę rozwoju astmy oskrzelowej u dzieci.
Czytaj: Jak rozpoznać, czy dziecko jest przeziębione, czy ma alergię?
Kalendarz pylenia dla alergika: zobacz, co pyli w kwietniu, a co w maju?
Co może pomóc w walce z alergią skórną u dzieci?
Leczenie alergii wziewnej
Pierwszym krokiem do prawidłowego leczenia alergii wziewnej jest diagnoza. Aby rzetelnie zdiagnozować dziecko, wykonuje się teksty z surowicy krwi. Bada się przeciwciała IgE całkowite i swoiste, a więc charakterystyczne dla danego czynnika wywołującego.
Niezbędnym elementem diagnozy jest również wywiad z opiekunami dziecka, który niekiedy jest wystarczającą podwaliną do postawienia rozpoznania.Podstawowym leczeniem alergii wziewnej powinno być wyeliminowanie lub chociaż zmniejszenie ekspozycji na czynnik uczulający. Wiadomo, że praktycznie nie da się uniknąć kontaktu z pyłkami roślin, unoszącymi się w powietrzu.
Można jednak zmniejszyć ilość kurzu, roztoczy i pleśni w otoczeniu dziecka. W tym celu należy do minimum ograniczyć ilość dywanów, zasłon, książek, a poduszki i kołdry z pierza zastąpić specjalnymi, antyalergicznymi.
Sterylność otoczenia pomogą nam zachować również oczyszczacze powietrza oraz nowoczesne artykuły gospodarstwa domowego.
Ponieważ trudno jest kontrolować alergię wziewną jedynie za pomocą dbałości o otoczenie, najczęściej nie uda nam się uniknąć podawania dziecku leków. Pamiętajmy również, iż leki nie mają na celu wyleczenia dziecka, a jedynie łagodzenie nieprzyjemnych dla niego objawów. Najczęściej podaje się substancje przeciwhistaminowe działające ogólnie, sterydy doustne, a także preparaty o miejscowym działaniu.
Istnieją miejscowe preparaty łagodzące katar czy łzawienie i zaczerwienienie oczu. W przypadku wystąpienia objawów astmy, stosuje się sterydy wziewne. W przeciwieństwie do sterydów stosowanych doustnie, nie mają one praktycznie żadnych działań ubocznych.
Gdy pojawiają się dolegliwości skórne o charakterze atopowym, lekarze często zalecają okresową suplementację witaminą D3 oraz stosowanie odpowiednich kosmetyków do pielęgnacji skóry dziecka - emolientów.
Czytaj: Czy można zapobiec alergii u dziecka jeszcze na etapie ciąży?
Steroidy donosowe to bardzo skuteczna grupa leków ale u niektórych pacjentów może powodować np. suchość błony śluzowej nosa, podrażnienie czy lekkie krwawienia. U dzieci najczęściej można zaobserwować lekkie krwawienia. Bardzo często maluch też dłubie w nosie co w przypadku stosowania steroidów donosowych, świadczy podrażnieniu błony śluzowej noska.
Małe dziecko nie potrafi opisać suchości i podrażnienia. Warto zastosować osłonę. Do tego celu można użyć dostępnych w aptece bez recepty sprayów zabezpieczających. Te, które w składzie zawierają farmaceutycznie oczyszczoną oliwę z oliwek i witaminę E będą łagodzić podrażnienia, nawilżać i wspomagać regenerację błony śluzowej nosa.
Alergia wziewna u dziecka: odczulanie
Jedynym sposobem leczenia alergii wziewnych, działającym nie na objawy alergii, lecz na przyczynę choroby, są odczulania. Odczulanie dziecka polega na podawaniu mu specjalnie spreparowanego alergenu. Mogą być one podawane w formie zastrzyków lub doustnie. Ta forma terapii stosowana jest u dzieci, które ukończyły 5. rok życia.Odczulanie przy pomocy zastrzyków polega na podawaniu podskórnie coraz większych dawek substancji uczulających, aż do uzyskania możliwie wysokiej tolerancji na dany czynnik. Szczepionki są podawane najczęściej co 7 dni, przez kilka miesięcy. Po tym czasie dziecko otrzymuje dawki podtrzymujące. Aby proces przyniósł oczekiwane rezultaty, powinien trwać od 3 do 5 lat.Przy odczulaniu doustnym, dziecko początkowo otrzymuje kropelki lub tabletki codziennie, aż do uzyskania maksymalnej dawki. Następnie podawane są dawki podtrzymujące. W przypadku alergii na substancje stale obecne w otoczeniu dziecku, terapia trwa cały rok.
Gdy dziecko ma alergię sezonową, najczęściej jest odczulane okresowo, w taki sposób, aby zdążyć przed okresem pylenia danej rośliny. Aby uzyskać zadowalającą skuteczność odczulań doustnych, muszą one również być prowadzone przez okres kilku lat.Mimo że leczenie alergii wymaga dużo dyscypliny od całego otoczenia dziecka, jest to postępowanie absolutnie konieczne. Do alergii nieleczonych często dołączają kolejne - mówimy wtedy o zjawisku „marszu alergicznego”.
Warto profilaktycznie stosować u dziecka probiotyki uszczelniające barierę jelitową, chroniącą organizm przed przenikaniem alergenów pokarmowych. Probiotyki pełnią również istotną rolę w regulacji pracy układy immunologicznego.
