Czy anoreksja może występować u niemowląt? Anoreksja – obok bulimii – stanowi jedno z najbardziej znanych zaburzeń odżywiania. Raczej dość powszechnie znane są jej główne objawy, to jest ograniczanie ilości przyjmowania posiłków czy podejmowanie się wszelakich, różnorodnych działań, których celem jest redukcja masy ciała.
Inaczej jest u niemowląt, które wpadają w anoreksję wiedząc, że ich działanie wywołują odpowiednia reakcję rodziców. Taka manipulacja kilkumiesięcznego lub kilkuletniego dziecka może przerodzić się w zaburzenia odżywiania.
Spis treści
- Objawy sugerujące anoreksję u najmłodszych
- Przyczyny anoreksji u niemowląt i małych dzieci
- Wiesz, że nieświadomie możesz przyczyniać się do anoreksji niemowlęcia?
- Rozpoznawanie zaburzeń odżywiania u małych dzieci
- Leczenie anoreksji u niemowląt i małych dzieci
Objawy sugerujące anoreksję u najmłodszych
W klasycznym ujęciu anoreksja rzeczywiście jest związana ze wspomnianymi wyżej problemami i spotykana jest ona przede wszystkim u nastolatków i młodych osób dorosłych. Nie są to jednak zdecydowanie jedyni pacjenci, którzy mogą zmagać się z zaburzeniami odżywiania – choć dla wielu osób wydawać się to może zaskakujące, to jednak anoreksja może występować również i u najmłodszych dzieci.
Anoreksja pojawiać się może u pacjentów będących w bardzo różnym wieku – zdarza się, że cierpią na nią nawet i niemowlęta. Warto tutaj od razu zaznaczyć, że rozpoznanie problemu dość często wcale nie jest łatwe – powodem bywa chociażby to, że część maluchów z natury raczej nie jest łasuchami i ogólnie spożywają one niewielkie ilości pokarmów.
Wtedy, gdy niemowlę – pomimo tego, że zjada ono niewiele matczynego mleka czy innych produktów – rozwija się i wzrasta prawidłowo, powodów do niepokoju zazwyczaj nie ma. Inna jest już jednak sytuacja, gdy rodzice zauważają jakieś trudności rozwojowe u swojej pociechy.
Anoreksję u niemowlaka może sugerować chociażby całkowita utrata zainteresowania jedzeniem – malec może sprawiać wrażenie zupełnie obojętnego niezależnie od tego, co rodzice będą mu podsuwali do zjedzenia.
Wzbudzić uwagę powinien również brak sygnalizowania poczucia głodu. Szczególnie niepokojące rodziców powinno być zauważenie, że pociecha zmaga się z wymienionymi wyżej problemami, którym towarzyszy brak przyrostu masy ciała czy zahamowanie wzrastania u niemowlaka.
Anoreksję mogą mieć nie tylko niemowlęta, ale i starsze od nich, kilkuletnie dzieci. U nich objawy zaburzeń odżywiania bywają podobne do opisanych powyżej problemów – maluchy mogą sprawiać wrażenie, że w ogóle nie odczuwają one głodu, jak i całkowicie odmawiać spożywania przyrządzanych przez rodziców i inne osoby posiłków.
Podobnie jak u niemowląt, również i u kilkulatków niepokojące powinno być zauważenie, że dziecko, które jada wyjątkowo niechętnie, przestało rosnąć czy że nie przybiera ono na wadze lub wręcz stopniowo, z biegiem czasu, waży ono coraz mniej.
Kilkuletnie dzieci zazwyczaj uczęszczają do przedszkoli i również tam mogą być zauważalne pewne konsekwencje zaburzeń odżywiania u dzieci, sugerujące to, iż rodzice zdecydowanie powinni zacząć działać.
Do takich należeć mogą m.in. zmniejszona chęć bawienia się z innymi dziećmi (szczególnie wtedy, gdy wcześniej pociecha spędzała czas z rówieśnikami bardzo chętnie) czy skargi wychowawców dotyczące tego, że dziecko sprawia wrażenie bardzo zmęczonego i ospałego.
Czytaj również: Zaburzenia odżywiania u dzieci? Oto metoda skuteczna w 90 proc.
Jak sprawdzić, czy dziecko się najada? 6 sprawdzonych sposobów
Pregoreksja, czyli anoreksja ciężarnej - czy w ciąży można cierpieć na zaburzenia odżywiania?
Przyczyny anoreksji u niemowląt i małych dzieci
Anoreksja u starszych pacjentów skupiona jest wokół chęci ważenia jak najmniej – inaczej, jak nietrudno się domyślić, jest u niemowląt i u kilkulatków. Choć z całą pewnością może to zadziwiać, to jednak zaburzenia odżywiania u najmłodszych powiązane są m.in. z… poczuciem kontroli.
Niemowlęta – wbrew pozorom – są bardzo uważnymi obserwatorami i szybko są one w stanie wychwycić, jak rodzice reagują na pewne ich zachowania. Anoreksja rozwijać się może szczególnie u tych pociech, u których pojawiają się jakieś zaburzenia relacji opiekun-dziecko.
Warto tutaj podkreślić, iż zaburzenia odżywiania u niemowląt wynikać mogą także z pewnej naturalnej potrzeby dominacji. Tego rodzaju stwierdzenie zdecydowanie może wzbudzać nawet i śmiech, w praktyce jednak dość łatwo można wytłumaczyć jego zasadność.
Wiesz, że nieświadomie możesz przyczyniać się do anoreksji niemowlęcia?
W celu zrozumienia, dlaczego przyczyną anoreksji u niemowląt może być chęć zdominowania opiekunów, wystarczy zastanowić się nad tym, co robią rodzice, których dzieci odmawiają przyjmowania posiłków. Zazwyczaj podejmują oni próby nakarmienia ich za wszelką cenę – próbują podawać im posiłki podczas zabawy, eksperymentują z wyglądem dań czy karmią dzieci wręcz na siłę.
Skutkiem tego jest to, że dziecko zaczyna znajdować się w centrum zainteresowania i to finalnie może, niestety… podtrzymywać u niego występowanie zaburzeń odżywiania.
Podobne bywają przyczyny anoreksji u kilkulatków. Małe dzieci zaczynają stopniowo coraz bardziej odkrywać, iż są one w pewien sposób niezależne od swoich rodziców i część z nich próbuje to manifestować z wykorzystaniem różnych metod – jedną z najprostszych są właśnie różne zachowania związane z przyjmowaniem posiłków.
Odmowa jedzenia może dawać kilkulatkowi – nie do końca co prawda uświadomione – poczucie kontroli nad swoim życiem, jak i nad swoimi rodzicami. Dodatkowo o tym, że dziecko nie chce jeść, zazwyczaj dużo rozmawia się z członkami rodziny czy różnymi znajomymi – podobnie jak to opisano powyżej, zaburzenia odżywania doprowadzać mogą ostatecznie do tego, że dziecko znajdzie się w centrum zainteresowania bardzo wielu osób.
Rozpoznawanie zaburzeń odżywiania u małych dzieci
Konieczne jest podkreślenie tutaj jednego, wyjątkowo ważnego aspektu – otóż zanim u najmłodszych pacjentów rozpoznane zostaną zaburzenia odżywiania, konieczne jest najpierw wykluczenie istnienia u nich wszelkich możliwych przyczyn, które także skutkować mogą odmową przyjmowania posiłków.
U najmłodszych jest to istotne przede wszystkim z tego powodu, iż odpowiednie ingerencje medyczne mogą doprowadzić do całkowitego ustąpienia problemów z żywieniem dziecka.
Możliwych przyczyn tego, że dziecko jada niechętnie, wyróżnić można stosunkowo dużo. Wśród przykładowych wymienić można:
- nieprawidłową technikę karmienia,
- skrócenie wędzidełka języka,
- zarośnięcie nozdrzy tylnych,
- nieprawidłowe napięcie mięśniowee,
- zwężenie przełyku,
- przetokę tchawiczo-przełykową,
- zaburzenia wchłaniania substancji odżywczych w przewodzie pokarmowym.
Wspomniane powyżej problemy stanowią jedynie przykłady nieprawidłowości, które mogą być przyczyną niechęci dziecka do jedzenia i zahamowania jego rozwoju psychoruchowego – tego rodzaju problemów jest bowiem zdecydowanie więcej.
Wtedy więc, gdy rodzice zaobserwują, iż ich dziecko jada inaczej niż inne dzieci, w pierwszej kolejności należy udać się przede wszystkim do pediatry. Lekarz przeprowadzi dokładne badanie dziecka i w razie potrzeby skieruje rodziców na odpowiednie, dodatkowe badania czy do innych specjalistów.
Czytaj również: Zaburzenia odżywiania u młodzieży
Ortoreksja - gdy zdrowe odżywianie prowadzi do choroby
Leczenie anoreksji u niemowląt i małych dzieci
Nawet wtedy, gdy pediatra wykluczy organiczne podłoże dziecięcych trudności z przyjmowaniem pokarmów (czyli różne wymienione wyżej i inne jeszcze schorzenia), nie zawsze musi on kierować rodzicom wraz z ich pociechą do psychologa.
Czasami wystarczające do rozwiązania problemu bywa bowiem przestrzeganie wydanych przez pediatrę zaleceń dotyczących żywienia małego dziecka.
Rodzicom zwraca się uwagę m.in. na to, że powinni oni dbać o podawanie dziecku pokarmów o stałych porach, zaleca się również unikanie przekąsek pomiędzy głównymi posiłkami. Ważne jest także to, by z rozszerzaniem dziecięcego jadłospisu zbytnio się nie spieszyć i nowe pokarmy wprowadzać z zachowaniem odpowiednich odstępów.
W sytuacji, gdy podstawowe interwencje nie przynoszą rezultatów, konieczne staje się już udanie do dziecięcego psychologa. W przypadku najmłodszych dzieci ważna jest przede wszystkim praca z rodzicami – już samo przepracowanie lękowej postawy opiekunów (wynikającej np. z obaw o możliwość wystąpienia niedożywienia u dziecka) może łagodzić objawy zaburzeń odżywiania u niemowląt i małych dzieci.
