Krzyk mózgowy (ang. encephalitic cry) to termin, który obecnie nabiera już znaczenia historycznego – w przeszłości pojawiał się on w wielu medycznych publikacjach, obecnie tak naprawdę trudno znaleźć jakieś dokładniejsze informacje na jego temat. Jest tak nie bez powodu – krzyk mózgowy to zjawisko spotykane, szczęśliwie, wyjątkowo rzadko. Wystąpić on może zasadniczo u każdego człowieka, typowo jednak problem ten kojarzony jest przede wszystkim z najmłodszymi pacjentami.
Czytaj: Mózgowe porażenie dziecięce (choroba Little'a)
Jak uspokoić płaczące dziecko? 9 sposobów na płacz niemowlaka
Histeria u dziecka: jak reagować? [5 sprawdzonych sposobów]
Spis treści
- Krzyk mózgowy: jakie są jego przyczyny
- Objawy krzyku mózgowego
- Krzyk mózgowy: czy ma związek ze szczepieniami?
- Jak odróżnić krzyk mózgowy od nieutulonego płaczu po szczepieniu?
Krzyk mózgowy: jakie są jego przyczyny
Krzyk mózgowy związany jest ze znacznym uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego – może pojawiać się w przebiegu zapalenia mózgu, czasami również i w przebiegu zapalenia rdzenia kręgowego. Doprowadzać do tych chorób układu nerwowego mogą przede wszystkim infekcje – typowo zapalenie mózgu rozwija się w związku z poważnymi zakażeniami wirusowymi, problem pojawiać się może jednak również i w przypadku infekcji bakteryjnych czy pierwotniakowych.
Objawy krzyku mózgowego
Krzyk mózgowy swoją nazwę wziął od charakterystycznego płaczu, który brzmieć może naprawdę bardzo przerażająco. Jest on piskliwy, bardzo rozdzierający i przybiera wysokie tony. Istotny jest czas utrzymywania się dolegliwości – w przypadku krzyku mózgowego płacz u dziecka może trwać kilka godzin, ale czasami nawet i kilka dni.
Charakterystyczne jest w tutaj także to, że dziecka nie sposób uspokoić – podawanie mu smoczka, przytulanie czy inne jeszcze wykonywane przez rodziców czynności nie są w stanie doprowadzić do tego, aby dziecko przestało płakać.
Typowe dla krzyku mózgowego jest to, że pacjenci doświadczają wraz z nim innego jeszcze rodzaju dolegliwości, które wynikają z poważnych zaburzeń czynności ośrodkowego układu nerwowego. Inne niż płacz możliwe objawy krzyku mózgowego to przede wszystkim:
- gorączka (zazwyczaj wysoka),
- napady drgawkowe,
- zaburzenia świadomości,
- hiperestezja (inaczej przeczulica, nadwrażliwość na światło, dźwięki czy dotyk),
- nudności i wymioty,
- niedowłady.
Czytaj: Mózg dziecka: rozwój w życiu płodowym
Płacz noworodka: dlaczego dziecko płacze? Sposoby na płacz u noworodków
Dlaczego gorączka nasila się wieczorem?
Krzyk mózgowy: czy ma związek ze szczepieniami?
Przeciwnicy szczepień różnie argumentują swoje stanowisko, jednym z ich argumentów jest to, że po szczepieniach występować mogą tak groźne powikłania, jak m.in. krzyk mózgowy. Owszem, opisywano tego rodzaju możliwość u tych dzieci, u których w następstwie szczepienia rozwinęła się encefalopatia poszczepienna, takie jednak niepożądane następstwo szczepień spotykane jest u jedynie 1 na 140 tysięcy, a nawet 1 na 300 tysięcy zaszczepionych pacjentów.
Płacz po szczepieniu spotykany jest jednak zdecydowanie częściej – czy więc przedstawione powyżej liczby to po prostu jakieś nieprawdziwe statystyki? Zdecydowanie nie – otóż krzyk mózgowy często bywa mylony z nieutulonym płaczem po szczepieniu. W przypadku obu jednostek płacz może bardzo niepokoić rodziców, jest pomiędzy nimi jednak jedna znacząca różnica: tak jak krzyk mózgowy świadczy o zagrożeniu życia, tak już nieutulony płacz po szczepieniu dziecięcemu zdrowiu zdecydowanie nie zagraża.
Jak odróżnić krzyk mózgowy od nieutulonego płaczu po szczepieniu?
Nieutulony płacz po szczepieniu zaliczany jest do niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP) – co ważne, uznawany jest on za łagodny odczyn poszczepienny. Rozpoznawać go można wtedy, gdy napad płaczu trwa powyżej trzech godzin, a sam płacz rozpoczyna się przed upływem dwóch dób od podania dziecku szczepionki.
Typowe dla nieutulonego płaczu po szczepieniu jest to, że – jak wskazuje sama nazwa – różne rodzicielskie starania nie są w stanie doprowadzić do tego, aby dziecko przestało płakać.
Zarówno nieutulony płacz po szczepieniu, jak i krzyk mózgowy mogą brzmieć podobnie, jak więc je odróżnić? Otóż trzeba przede wszystkim wziąć pod uwagę to, czy u pacjenta pojawiają się innego jeszcze rodzaju dolegliwości. Nieutulony płacz po szczepieniu zazwyczaj jest izolowanym objawem, inaczej już bywa w przypadku krzyku mózgowego, gdzie – jak wspominano wcześniej – u chorego pojawiają się inne jeszcze, poważne i budzące niepokój objawy.
Nieutulony płacz: dlaczego nie powinno się go bagatelizować?
To, że dziecko płacze przez długi czas i nie sposób go uspokoić, nie musi być spowodowane wyłącznie przebyciem przez niego jakiegoś szczepienia. Istnieją różne jednostki chorobowe, w których przebiegu również mogą pojawiać się napady nieutulonego płaczu – jako przykłady można tutaj podać zapalenie ucha środkowego czy wgłobienie jelit.
Z tego właśnie powodu trudnego do zahamowania płaczu u dziecka – szczególnie noworodka czy niemowlęcia – zdecydowanie nie można bagatelizować. Dziecko z napadami nieutulonego płaczu absolutnie powinno zostać zbadane przez pediatrę – dopiero wtedy, gdy wykluczone zostaną inne możliwe przyczyny tego problemu, a do tego pojawi się on w powiązaniu z niedawno przeprowadzonym szczepieniem, rzeczywiście można uznać, iż dziecko zmaga się z nieutulonym płaczem po szczepieniu.
