Suchość w nosie potrafi uprzykrzyć życie zarówno malucha, jak i dorosłego, jednak często proste zmiany wprowadzone do życia codziennego wystarczają, aby pozbyć się dolegliwości. Niestety zdarza się również, że jest to tylko objaw innej choroby i to na jej leczeniu należy się skupić.
Spis treści
- Suchość w nosie - funkcje błony śluzowej nosa
- Suchość w nosie - objawy przesuszonych śluzówek nosa
- Suchość w nosie - przyczyny suchości
- Suchość w nosie - leczenie, czyli nawilżanie śluzówki
Suchość w nosie - funkcje błony śluzowej nosa
Nos i zatoki przynosowe stanowią barierę ochronną przed wdychanymi wraz z powietrzem wirusami, bakteriami, grzybami oraz drobnymi cząstkami kurzu i pyłu. Nabłonek jamy nosowej jest urzęsiony i pokryty warstwą śluzu, dzięki czemu może pełnić funkcje oczyszczającą powietrze.
Wdychane zanieczyszczenia przyklejają się do śluzu, a rzęski aparatu śluzowo-rzęskowego poruszają się, przemieszczając je w kierunku gardła, gdzie zostają połknięte i strawione w żołądku. Zaaspirowane cząstki mogą także zostać usunięte na drodze odruchu kichania lub wykrztuszania.
W jamie nosowej powietrze zostaje też ogrzane, dzięki bogatemu unaczynieniu błony śluzowej i nawilżone przy udziale pracy gruczołów błony śluzowej nosa i stok przynosowych. Szacuje się, że gruczoły te produkują nawet do 600-800 ml wydzieliny na dobę.
Suchość w nosie - objawy przesuszonych śluzówek nosa
Odczuciu suchości śluzówki w jamie nosowej często towarzyszą inne dolegliwości. Mali pacjenci mogą narzekać na zatkany i obrzęknięty nos utrudniający oddychanie, swędzenie śluzówki oraz kichanie. Rodzice z pewnością szybko zauważą ten problem. Na wysuszonej błonie śluzowej mogą powstawać drobne strupki i rany, które często skutkują krwawieniami.
Gdy nos przestaje pełnić funkcje obronną często dochodzi do infekcji bakteryjnych i wirusowych oraz stanów zapalnych gardła i zatok. W skrajnych przypadkach może też dochodzić do zaniku gruczołów wydzielających śluz i zakończeń nerwowych, co wywołuje zaburzenia węchu.
Suchość w nosie - przyczyny suchości
Najczęściej suchość w nosie jest wywołana przez długotrwałe przebywanie w miejscach, w których poziom wilgotności powietrza jest zbyt niski. Suchość może wtedy dotyczyć nie tylko nosa, ale również gardła i oczu. W pomieszczeniach chłodnych i klimatyzowanych, bądź też nadmiernie ogrzewanych organizm sam musi nawilżać powietrze, co jest bezpośrednią przyczyną suchości błony śluzowej nosa.
Podobna sytuacja może być też wynikiem warunków atmosferycznych, ponieważ wilgotność powietrza spada w wyniku silnych mrozów i upałów.
Innym często spotykanym powodem suchości nosa jest kontakt z substancjami drażniącymi takimi jak dym papierosowy, środki chemiczne, smog, pyły oraz kurz. Substancje te wywołują stan zapalny, utrudniają pracę rzęsek i hamują procesy oczyszczania zachodzące w jamie nosowej.
Wśród innych przyczyn suchości nosa znajdują się:
- niedobór witaminy A i witamin z grupy B oraz żelaza
- dieta uboga w białko
- przyjmowanie niektórych leków, szczególnie leków na nadciśnienie, antydepresyjnych, przeciwmiażdżycowych oraz antykoncepcyjnych
- alergiczny nieżyt nosa
- zmiany hormonalne w przebiegu menopauzy u kobiet
- infekcje górnych dróg oddechowych
- zaburzenia funkcjonowania tarczycy
- kiła
- grzybica
- reumatoidalne zapalenie stawów
- przebycie operacji zmniejszenia lub usunięcia małżowin nosowych
- nadużywanie kropli na katar, które obkurczają naczynia błony śluzowej.
Niekiedy suchość towarzyszy jednak innym problemom zdrowotnym. Może być ona objawem zespołu Sjögrena. Jest to choroba przewlekła, autoimmunologiczna, polegająca na tworzeniu się nacieków z limfocytów w gruczołach wydzielania zewnętrznego i zaburzaniu ich funkcjonowania.
Do objawów zespołu Sjögrena zaliczamy suchość rogówki, spojówek, jamy ustnej, pieczenie oraz zaczerwienienie oczu, nadwrażliwość na światło i wiatr, trudności w żuciu i przełykaniu jedzenia, utratę smaku, trudności z mówieniem, powiększenie gruczołów ślinowych, szybko postępującą próchnicę, zmęczenie, stan podgorączkowy, bóle stawów i mięśni, suchość i świąd skóry.
Choroba ta zazwyczaj atakuje kobiety, szczyt zachorowań wypada na 50 rok życia. Może mieć charakter pierwotny oraz wtórny, najczęściej w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów.
Suchość w nosie - leczenie, czyli nawilżanie śluzówki
Bardzo ważną zmianą, która zazwyczaj łagodzi dolegliwości jest utrzymywanie odpowiedniego poziomu wilgotności powietrza w pomieszczeniach, w których często się przebywa. Ograniczenie nadmiernego ogrzewania lub nadmiernej klimatyzacji można połączyć z korzystaniem z nawilżacza powietrza. Na rynku dostępne są także urządzenia mierzące wilgotność powietrza. Kluczowe jest unikanie czynników drażniących takich jak dym papierosowy, środki chemiczne, kurz i pyły.
Błonę śluzową nosa można także nawilżać poprzez używanie preparatów zawierających izotoniczny roztwór wody morskiej, kwas hialuronowy, glicerol oraz D-panthenol. Pomocne mogą być również apteczne maści nawilżające do nosa i inhalacje wodą z solą lub olejkiem tymiankowym, kamforowym, sosnowym, sezamowym czy też eukaliptusowym. Poszukując preparatów na własną rękę, należy pamiętać aby unikać substancji, w skład których wchodzi parafina, ponieważ hamuje ona pracę rzęsek.
W trakcie leczenia warto zadbać o zbilansowaną dietę dostarczającą odpowiednio dużo białka, witaminy A, witamin z grupy B i żelaza.
Jeśli suchość w nosie utrzymuje się przewlekle, należy skonsultować się z lekarzem laryngologiem. W przypadku, gdy suchość jest objawem innej choroby leczenie może być dużo bardziej skomplikowane.
Nie wolno lekceważyć suchości w nosie, ponieważ nieprawidłowe funkcjonowanie tej bariery ochronnej może mieć poważne skutki dla zdrowia. Dochodzi do osłabienia odporności i częstszego zapadania na infekcje zarówno bakteryjne, jak i wirusowe.
Czytaj: Suchość w gardle: jak nawilżyć gardło?
Suche powietrze szkodzi zdrowiu. Jak nawilżyć powietrze w pokoju dziecka?
Nawilżacz czy oczyszczacz powietrza? Czym się różnią te urządzenia i co wybrać?
Suche powietrze wywołuje kaszel. Poznaj 5 zasad prawidłowego nawilżania pokoju
Czyszczenie noska niemowlaka. Czym i jak czyścić nos małego dziecka?
