Trzydniówka zwykle zaczyna się gwałtownie. Pogodnemu dotychczas dziecku szybko rośnie gorączka. Temperatura jest bardzo wysoka i może przekraczać nawet 40ºC.
Nic więc dziwnego, że rodzice pilnie poszukują pomocy lekarskiej. Na szczęście to choroba łagodna, która nie niesie za sobą powikłań. I więcej w niej strachu niż realnego ryzyka.
Spis treści
- Trzydniówka (rumień nagły) - jak można się zarazić?
- Ile razy można mieć trzydniówkę?
- Objawy trzydniówki - najpierw wysoka gorączka
- Objawy trzydniówki - na koniec czerwona wysypka
- Dlaczego trzeba iść do lekarza z trzydniówką?
- Jak wygląda leczenie trzydniówki?
- Jak jeszcze pomóc dziecku z trzydniówką?
- Czy można zapobiec gorączce trzydniowej?
Trzydniówka (rumień nagły) - jak można się zarazić?
Trzydniówka – bardziej fachowo rumień nagły – to choroba wywołana przez wirusy o nazwie HHV6 lub HHV7. Dotyka właściwie tylko małych dzieci, w wieku od 3 miesięcy do 3 lat, głównie niemowląt. Rodzice często pytają, od kogo dziecko mogło się zarazić, skoro unikali kontaktu z chorymi.
Odpowiedź może zaskakiwać, bo źródłem zakażenia są często oni sami lub inni bliscy dziecka, którzy w dzieciństwie także tę chorobę przechodzili, a po ustąpieniu objawów choroby wirusy pozostały w ich organizmie w utajeniu. A ponieważ na trzydniówkę chorują prawie wszyscy, więc o zakażenie nietrudno.
Wirusy wywołujące trzydniówkę przenoszą się przez bliski kontakt i poprzez ślinę. Co ważne, osoba, która zaraża, zwykle nie ma żadnych dolegliwości.
Wystarczy czasem oblizać łyżeczkę dziecka, jego smoczek, spróbować soczku lub kaszki przed podaniem albo pocałować maluszka, aby przekazać chorobę. Wirusy przenoszą się więc stosunkowo łatwo, choć nie tak łatwo jak zarazki wywołujące katar czy ospę wietrzną. Od chwili zakażenia do pojawienia się pierwszych objawów mija zwykle od 5 do 15 dni.
Ile razy można mieć trzydniówkę?
Choć przechorowanie trzydniówki pozostawia trwałą odporność, dziecko może chorować dwa razy. Dlaczego? Ponieważ chorobę mogą wywołać dwa rodzaje herpeswirusa: HHV–6 i HHV–7. Pierwszy z nich atakuje zwykle dzieci pod koniec pierwszego i na początku drugiego roku życia.
Z kolei HHV–7 częściej pod koniec drugiego lub w 3. roku życia. Przechorowanie trzydniówki wywołanej przez jeden typ wirusa nie chroni przed drugim. Dlatego trzydniówka może wystąpić dwukrotnie u jednego dziecka.
Objawy trzydniówki - najpierw wysoka gorączka
Z powodu gwałtownego początku choroba została nazwana rumieniem nagłym. Gorączka pojawia się znienacka i trwa zwykle 3–4 dni. Po spadku temperatury pod wpływem leków dziecko zachowuje się niemal zupełnie naturalnie: chętnie się bawi, ma dobry humor i nawet niezły apetyt. Do czasu, gdy gorączka znów się pojawia i zmusza rodziców do podania kolejnej dawki leków.
Najważniejsze zalecenie dla rodziców to: nie panikować. Choć wysoka gorączka wywołuje lęk i obawy rodziców, trzeba starać się zachować spokój. Tylko wtedy można szybko i skutecznie pomóc niemowlęciu. Przede wszystkim trzeba zadbać o obniżanie temperatury.
Nie ma sensu zwlekać z tym do wizyty lekarza, bo pediatra przecież nie obniży temperatury w cudowny sposób. Podczas wizyty lekarzowi wystarczy informacja od rodziców, że dziecko kilka godzin temu miało wysoką gorączkę, która ustąpiła po podaniu leków.
Czytaj: Rumień zakaźny. Przyczyny czerwonych policzków u niemowlaka
Gorączka u niemowlaka. Domowe sposoby na obniżenie temperatury
Antybiotyki nie pomogą!
Antybiotyki to leki, które mają zastosowanie w określonych bakteryjnych chorobach. Nie działają na wirusy, czyli nie leczą także trzydniówki. Antybiotyk dla dzieci w tym wypadku nie skróci czasu trwania gorączki ani nie poprawi samopoczucia malca. Wręcz przeciwnie – może spowodować bóle brzucha, biegunkę, wysypkę.
Objawy trzydniówki - na koniec czerwona wysypka
Zazwyczaj po 3–4 dniach temperatura spada i wtedy pojawia się wysypka, która jest najlepszym dowodem na to, że malec gorączkował z powodu rumienia nagłego. Bladoróżowe małe plamki występują głównie na tułowiu, karku i pleckach. Mogą pojawić się na pupie dziecka jego udach, a następnie przechodzą na szyję i rączki niemowlęcia (rzadziej na twarz).
Wysypka nie swędzi, nie piecze ani nie boli. Nie ma potrzeby smarowania krostek żadnymi specjalistycznymi maściami. Znikają bez leczenia po dwóch dniach, nie pozostawiając przebarwień ani innych śladów. I już po chorobie!
materiał partnera
i
Dlaczego trzeba iść do lekarza z trzydniówką?
Jednak nawet jeśli gorączka spadnie pod wpływem leków, warto skonsultować się z lekarzem, ponieważ przyczyną wysokiej temperatury może być też zapalenie ucha środkowego lub układu moczowego. W obu przypadkach jedynym objawem bywa wysoka gorączka.
Dlatego lepiej, żeby malca zbadał lekarz, który sprawdzi węzły chłonne, osłucha płuca i serce, obejrzy gardło, a używając specjalnego przyrządu zwanego otoskopem, bezboleśnie oceni stan uszu.
Ważna jest także kontrola stanu nawodnienia dziecka: w czasie gorączki łatwiej bowiem o odwodnienie, którego skutkiem jest złe samopoczucie lub inne dolegliwości. Przy wysokiej temperaturze u niemowlęcia ważne jest także wykonanie badania moczu, aby wykluczyć zakażenia układu moczowego.
Gdy lekarz, badając dziecko, nie stwierdza żadnych niepokojących objawów poza nieznacznie zaczerwienionym gardłem i łagodnym powiększeniem szyjnych węzłów chłonnych, a także wysypką, która pojawia się po ustąpieniu gorączki, powodem gorączki jest najprawdopodobniej wirus trzydniówki.
Czytaj: Na co najczęściej chorują dzieci? Które choroby zakaźne są najczęstsze? [WYWIAD]
Wirusowe choroby zakaźne: ospa, świnka, odra, różyczka
Jak wygląda leczenie trzydniówki?
Podstawowe leczenie trzydniówki polega na walce z gorączką. Może się wydawać, że obniżanie temperatury to niewiele, ale to bardzo ważne. Wysoka gorączka grozi bowiem drgawkami. Dlatego najlepiej nie dopuszczać, aby temperatura przekraczała 38–39ºC. Obniżanie temperatury jest ważniejsze od stosowania innych sposobów leczenia.
Do wyboru są dwa preparaty: paracetamol lub ibuprofen. Oba leki sprzedawane są w aptekach pod różnymi nazwami. Leki te występują w zawiesinach i czopkach, a niekiedy także w kropelkach.
Aby obniżyć gorączkę, trzeba podać niemowlęciu jeden z preparatów paracetamolu lub ibuprofenu. Dawka jest podana na opakowaniu leku. Lepiej jej nie modyfikować na własną rękę, bo większa może zaszkodzić, a mniejsza nie będzie skuteczna. Jeśli po 30–40 minutach od podania leku gorączka nadal jest wysoka, czyli przekracza 38,5–39ºC, nie pozostaje nic innego, jak podać drugi preparat.
Nie należy ponawiać dawki poprzedniego leku w ciągu 4–6 godzin w przypadku paracetamolu i 6–8 godzin po zastosowaniu ibuprofenu. Jeśli takie postępowanie nadal nie powoduje obniżenia gorączki poniżej 38ºC, to trzeba robić dziecku zimne okłady na czoło i łydki.
Dzięki temu przepływająca pod skórą krew będzie zabierała chłód z mokrej i zimnej tkaniny, a oddawała nadmiar ciepła. Krążąc dalej po organizmie, spowoduje jego chłodzenie, a w efekcie obniżenie gorączki.
Czytaj: Co na gorączkę u dziecka - leki na bazie ibuprofenu czy paracetamolu?
Jak jeszcze pomóc dziecku z trzydniówką?
Poza obniżaniem gorączki warto przede wszystkim zadbać o komfort chorującego dziecka.
- Gorączkujący malec musi dużo pić. Zapobiegnie to odwodnieniu u niemowlaka, które znacznie pogarsza samopoczucie i może mieć poważne skutki.
- Wraz ze spadkiem gorączki następuje zwykle obfite pocenie. Wtedy trzeba zmienić dziecku ubranie lub po prostu zrobić szybki prysznic.
- Ubranie maluszka powinno być przewiewne, wykonane z naturalnych tkanin. Gdy dziecko ma wysoką gorączkę, lepiej wbrew obiegowym opiniom nie okrywać go kocami i nie ubierać w kilka warstw ubranek. Utrudni to obniżanie gorączki i może nasilać ryzyko przegrzania i odwodnienia.
- Choremu maluszkowi należy częściej podawać pierś, a jeśli nie jest już karmimy piersią, trzeba proponować mu lekkostrawne posiłki: krupnik, mus z jabłek, kaszkę, chrupki kukurydziane. Posiłki najlepiej podawać, gdy gorączka już spadnie, a nie w trakcie jej trwania.
- Gdy gorączka i wysypka miną, malca można uznać za wyleczonego. Lepiej jednak przez kilka dni po chorobie unikać spacerów, zwłaszcza, gdy za oknem zimno.
Czy można zapobiec gorączce trzydniowej?
Niestety, nie ma skutecznych sposobów uniknięcia rumienia nagłego. Nie istnieje szczepionka przed nim chroniąca ani żadne leki, które mogłyby spełniać taką rolę. Trudno też ustalić, kto może zarazić dziecko, bo przecież wirusy przekazuje dziecku zwykle zdrowa osoba, która nie ma żadnych dolegliwości, a trzydniówkę przechodziła w przeszłości.
Jedynym sposobem zmniejszania ryzyka zachorowania na rumień nagły jest częste mycie rąk, zakaz oblizywania smoczka i łyżeczki dziecka, unikanie próbowania potraw tuż przed podaniem ich maluszkowi.
miesięcznik "M jak mama"
