Niemal każdy kraj prowadzi własne statystyki dotyczące wrodzonych wad serca (WWS) u noworodków. W Polsce, według serwisu naukawpolsce.pl, problem ten dotyczy co roku ok. 3 tys. dzieci (średnio wady serca wykrywa się każdego dnia u 10 dzieci). Najnowsze światowe dane mówią o tym, że WWS w Ameryce Północnej występuje u ok. 6,9 na 1000 noworodków, w Europie u 8,2 na 1000, a w Azji - u 9,3 na 1000 urodzeń.
Ale liczba ta niestety rośnie. Badania naukowców z USA dowiodło, że w ciągu najbliższej dekady, każdego roku liczba dzieci urodzonych z wadą serca wzrośnie o 7 tys.
Spis treści
Skąd się biorą wady serca?
Od kilkudziesięciu lat lekarze obserwują wzrost liczby noworodków urodzonych z wrodzonymi wadami serca. Około 25% z nich wymaga leczenia operacyjnego w pierwszym roku życia. Niektóre wady wykryte w ciąży operuje się jeszcze w łonie matki. Taki postęp medycyny umożliwia przeżycie już 90 proc. dzieci urodzonych z tymi wadami.
Mimo to lekarze starają się odkryć przyczynę nasilenia się tego problemu i są coraz bliżej odkrycia jego źródła. Ich zdaniem niektóre dzieci rodzą się z wadami serca wynikającymi ze zamian w genach lub chromosomach. Ale duża część wad wynika z innych czynników, takich jak środowisko, dieta matki, jej stan zdrowia i stosowane podczas ciąży leki.
Czytaj również: Skomplikowana wewnątrzmaciczna operacja serca płodu w UCZKiN WUM w Warszawie
Wady wrodzone płodu - przyczyny najczęstszych wad rozwojowych
Winne ocieplenie klimatu?
Szukając powodów, dla których rośnie liczba dzieci z wrodzonymi wadami sera, naukowcy przeprowadzili badania dotyczące wzrostu temperatury powietrza na rozwój płodu w pierwszych tygodniach ciąży. To właśnie wtedy – od momentu zapłodnienia do 8. tygodnia okresu życia płodowego - dochodzi do największej liczby wad wrodzonych.
Testy prowadzone na zwierzętach sugerują, że ciepło może powodować śmierć komórek płodowych lub zakłócać kilka wrażliwych na temperatury białek, które odgrywają kluczową rolę w rozwoju płodu. Zmiany klimatu w USA mogą każdego roku zwiększyć liczbę dzieci urodzonych z wadami serca nawet o 7 tys.
„Ważne jest, aby lekarze mówili kobietom w ciąży i planującym zajście w ciążę, jak ważne jest unikanie ekstremalnych upałów, szczególnie 3-8 tygodni po zapłodnieniu, w krytycznym okresie ciąży” – czytamy w badaniach opublikowanych w Journal of the American Heart Association.
Cukrzyca i otyłość wpływają na rozwój wad
Inną przyczyną coraz częściej wskazywaną przez naukowców jest coraz gorsza kondycja zdrowotna przyszłych mam. Pewne schorzenia, takie jak istniejąca wcześniej cukrzyca lub otyłość w ciąży mają udowodniony wpływ na ryzyko wad serca u dziecka. Podobnie jak palenie papierosów w czasie ciąży, a także przyjmowanie niektórych leków.
To poważny problem, ponieważ na całym świecie obserwuje się coraz więcej ludzi otyłych, coraz częściej też diagnozowana jest cukrzyca typu 2, związana z nieprawidłową dietą i nadwagą. W krajach europejskich już od 7% do 25% przyszłych matek ma nadwagę, a w Stanach Zjednoczonych tylko 45% matek ma prawidłową wagę w momencie zajścia w ciążę - czytamy na rządowych stronach amerykańskich (www.ncbi.nlm.nih.gov).
Największe jak dotąd pojedyncze badanie, obejmujące ponad 2 mln noworodków w Szwecji, wykazało, że otyłość matki mierzona podczas pierwszej wizyty przedporodowej zwiększa ryzyko wystąpienia wad serca, takich jak wady łuku aorty, serce jednokomorowe, ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej czy przetrwały przewód tętniczy. Także cukrzyca matki jest czynnikiem ryzyka wystąpienia wrodzonych wad serca.
