Tradycje wigilijne, zwłaszcza w Polsce, są bardzo bogate i wiekowe. Co więcej - mimo zmian kulturowych i obyczajowych, większość z nich przetrwała do dzisiaj. Jedną z nich jest zwyczaj czytania Pisma Świętego przed rozpoczęciem wieczerzy wigilijnej. Co się czyta przed wigilią i jak poprowadzić modlitwę przed wieczerzą?
Spis treści
- Dlaczego czyta się Ewangelię przed wigilią?
- Co się czyta na Wigilię? Wigilijna Ewangelia
- Kto czyta Ewangelię na Wigilii?
- Fragment z Pisma Świętego na Wigilię [TEKST]
- Co poza czytaniem Pisma Świętego? Modlitwy przed Wigilią
- Modlitwa przy wigilijnym stole [TEKST]
Dlaczego czyta się Ewangelię przed wigilią?
Wigilia to uroczystość obchodzona w przededniu narodzin Pana Jezusa. Ponieważ dla chrześcijan jest to ważne święto, dlatego Kościół zaleca, aby przed świętowaniem modlić się fragmentem Pisma Świętego, nawiązującym do wspominanych w wigilię wydarzeń.
Co się czyta na Wigilię? Wigilijna Ewangelia
Zgodnie z tradycją, przed wieczerza wigilijną czytany jest fragment Pisma Świętego opisujący narodziny Chrystusa. Od wieków fragmentem tym jest 2 rozdział z Ewangelii św. Łukasza, wers od 1 do 14 (Łk. 2, 1-14).
Ewangelia św. Łukasza jest uważana przez biblistów za jedną z piękniej napisanych ksiąg Nowego Testamentu, uważa się też, że jej autor znał Maryję, mógł więc - spisując historię Bożego Narodzenia, opierać się na jej słowach.
Dodatkowo, to jedyna Ewangelia, które opisują moment narodzin Chrystusa: pozostałych trzech ewangelistów zaczyna swoje opowieści od późniejszych wydarzeń z życia Mesjasza lub - tak jak św. Mateusz - skupia się wyłącznie na zapowiedzi narodzin Jezusa św. Józefowi, a potem przechodzi do opisu przybycia Trzech Króli do stajenki.
Św. Łukasz w 2 rozdziale swojej Ewangelii opisuje moment, w którym Maryja wraz ze św. Józefem wyrusza do Betlejem, aby wziąć udział w spisie ludności, opisuje narodziny Chrystusa oraz ogłoszenie światu tej nowiny, czyli ukazanie się anioła pasterzom, którzy w okolicy paśli swoje trzody.
Czytaj również: Jak obchodzi się Święta Bożego Narodzenia w innych krajach?
Kolędy polskie. 5 najpiękniejszych kolęd dla dzieci [PDF]
Kto czyta Ewangelię na Wigilii?
Tradycja nakazywała, aby Pismo Święte czytała w wigilię głowa rodziny, albo najstarszy jej członek. Zazwyczaj zaszczytu tego dostępował dziadek lub ojciec.
Bardzo często w domach spotyka się jednak zwyczaj, według którego Ewangelię czyta najmłodszy, zdolny do tego członek rodziny, zazwyczaj chłopiec. Najstarszemu z rodu przypada wówczas obowiązek rozdania zebranym gościom opłatka i rozpoczęcie dzielenia się nim i skłaniania sobie wzajemnie życzeń.
Fragment z Pisma Świętego na Wigilię [TEKST]
NOWY TESTAMENT, Ewangelia wg św. Łukasza
Rozdział 2
Narodzenie Jezusa
W owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym państwie. Pierwszy ten spis odbył się wówczas, gdy wielkorządcą Syrii był Kwiryniusz. Wybierali się więc wszyscy, aby się dać zapisać, każdy do swego miasta. Udał się także Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida, żeby się dać zapisać z poślubioną sobie Maryją, która była brzemienna. Kiedy tam przebywali, nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. Porodziła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie.
Pasterze u żłóbka
W tej samej okolicy przebywali w polu pasterze i trzymali straż nocną nad swoją trzodą. Naraz stanął przy nich anioł Pański i chwała Pańska zewsząd ich oświeciła, tak że bardzo się przestraszyli. Lecz anioł rzekł do nich: «Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam radość wielką, która będzie udziałem całego narodu: dziś w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz, Pan. A to będzie znakiem dla was: Znajdziecie Niemowlę, owinięte w pieluszki i leżące w żłobie». I nagle przyłączyło się do anioła mnóstwo zastępów niebieskich, które wielbiły Boga słowami: «Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania».
(Biblia Tysiąclecia, Pallotinum)
Co poza czytaniem Pisma Świętego? Modlitwy przed Wigilią
Modlitwę rozpoczynamy przy zgaszonej choince i z przygotowanymi na stole, nieodpalonymi świecami. Modlitwa wigilijna rozpoczyna i kończy czytanie Ewangelii. Po zakończonej modlitwie dzielimy się opłatkiem. Potem rozpoczynamy kolację wigilijną i wspólne kolędowanie.
Zobacz też: Kolędy dla dzieci - 5 najsłynniejszych kolęd na święta
Modlitwa przy wigilijnym stole [TEKST]
Prowadzący modlitwę rozpoczyna, czyniąc znak krzyża:– W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.– Amen.
Zapala ustawioną na stole świecę i mówi:– Światło Chrystusa.– Bogu niech będą dzięki - odpowiada reszta,
a włączając światełka choinki:– Dziś Chrystus się narodził - mówi prowadzący.– Radujmy się i weselmy - odpowiada reszta modlących się.
Potem odczytany jest fragment z Ewangelii wg św. Łk 2, 1-20 lub wg św. Mt 1, 18-25.
Modlitwa (mówiona przez prowadzącego):Boże, nasz Ojcze, w tej uroczystej godzinie wychwalamy Cię i dziękujemy Ci za noc, w której posłałeś nam swojego Syna, Jezusa Chrystusa, naszego Pana i Zbawiciela. Prosimy Cię, udziel wszystkim ludom i narodom daru miłości, zgody i życia w pokoju;
Wysłuchaj nas, Panie - odpowiada reszta zgromadzonych.
Przy narodzeniu Jezusa aniołowie ogłaszali ludziom pokój. Obdarz Twoim pokojem nas, zebranych przy wigilijnym stole oraz naszych sąsiadów, przyjaciół i znajomych;Wszystkich ludzi opuszczonych, samotnych, chorych, biednych pociesz i umocnij Twoją Dobrą Nowiną i życzliwością okazaną im przez bliźnich;Naszych drogich zmarłych, bliskich i znajomych obdarz blaskiem i szczęściem przebywania w wieczności Twojej chwały;Spraw, aby każda ludzka rodzina przez Jezusa „narodzonego z Niewiasty” i przez Ducha Świętego stawała się prawdziwym przybytkiem życia i miłości dla coraz to nowych pokoleń.Wspominamy dziś wydarzenie narodzin Jezusa, o którym słyszeliśmy w Ewangelii.
Wyznajmy naszą wiarę:Wierzę w Boga…i odmówmy modlitwę PańskąOjcze nasz…
Modlitwa (mówiona przez prowadzącego):Panie Boże, Ty sprawiłeś, że ta święta noc zajaśniała blaskiem prawdziwej światłości Jednorodzonego Syna Twojego; spraw, abyśmy jaśnieli blaskiem Twojego światła w naszym życiu. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
Dowiedz się: Jak wytłumaczyć dziecku Boże Narodzenie