Proces tworzenia się kamienia na zębach rozpoczyna się już w kilka minut po umyciu zębów. Zęby stopniowo pokrywają się miękkim, półprzejrzystym osadem, składającym się z resztek pokarmów, złuszczonych komórek nabłonka, a także substancji znajdujących się w ślinie.
Na tym etapie łatwo usunąć ten osad, zwany też płytką nazębną, przy pomocy szczoteczki do zębów i nici dentystycznej. Osadzanie się płytki ograniczają też składniki antybakteryjne zawarte w ślinie oraz ruchy szczęki prowadzące do mechanicznego usuwania osadu.
Jeśli jednak nie zostanie ona usunięta w porę, po kilkunastu godzinach wchodzi w reakcję z solami wapnia i fosforu ze śliny, ulega mineralizacji i twardnieje, zamieniając się w kamień.
Spis treści:
- Kamień nazębny szkodzi zębom i dziąsłom
- Domowe sposoby na usunięcie kamienia nazębnego
- Usuwanie kamienia nazębnego u dentysty
Kamień nazębny szkodzi zębom i dziąsłom
Jest on świetnym środowiskiem dla kilkuset gatunków bakterii chorobotwórczych, odpowiedzialnych nie tylko za próchnicę, ale też za schorzenia serca czy nerek.
Powodują one zakwaszenie w jamie ustnej, co przyczynia się do niszczenia szkliwa i pojawiania się ubytków. Poza tym kamień jest głównym powodem chorób dziąseł i przyzębia.
Zmineralizowana płytka osadza się zarówno nad, jak i pod dziąsłami. Może ona wywołać stan zapalny dziąseł i przyczynić się do odsłaniania się szyjek zębowych.
Powoduje to nadwrażliwość zębów, krwawienie podczas mycia zębów, a nawet gryzienia, nieprzyjemny zapach z ust i niesmak. Stopniowo dziąsła cofają się, co może doprowadzić nawet do utraty zębów.
Problemy z zębami: Jak wzmocnić osłabione zęby po ciąży?
Leczenie zębów w ciąży: stan twoich zębów może mieć wpływ na rozwój malca?
Domowe sposoby na usunięcie kamienia nazębnego
Samodzielne usunięcie zwapniałej płytki nazębnej jest niemożliwe – jest ona twarda i ściśle przylega do zębów. Ale można jej zapobiegać. Najważniejsze jest dokładne usuwanie osadu podczas mycia zębów.
Minimum to dwa razy dziennie, ale najlepiej oczywiście po każdym posiłku. Każde mycie powinno trwać 2-3 minuty. Rób to prawidłowo – ruchem pionowym od dziąseł, jakby „naciągając” je na zęby.
Nie bez znaczenia jest także rodzaj szczoteczki. Elektryczną lub soniczną szczoteczką myje się zęby łatwiej, a przez to dokładniej. Po myciu oczyść przestrzenie międzyzębowe nitką dentystyczną.
Pamiętaj też o języku, ponieważ gromadzi się na nim sporo bakterii. Oczyszczaj go specjalnym czyścikiem lub osobną szczoteczką (nie tą samą, którą myjesz zęby, aby nie rozprowadzać bakterii).
Uzupełnieniem pielęgnacji jest płukanie ust płynem, zawierającym składniki przeciwdziałające osadzaniu się płytki, ale nie jest on konieczny.
Powstawaniu płytki nazębnej sprzyjają pokarmy bogate w cukry oraz nabiał, dlatego koniecznie myj zęby po zjedzeniu posiłków je zawierających.
Inne czynniki, które decydują o tempie pojawiania się złogów, to wiek (dlatego z czasem trzeba coraz staranniej dbać o higienę jamy ustnej), uwarunkowania genetyczne, cukrzyca, skład śliny, wady zgryzu, źle wykonane plomby i protezy.
Generalnie – im więcej trudno dostępnych zakamarków, tym więcej okazji do tworzenia się kamienia.
Czytaj: SŁODYCZE w diecie dziecka: które słodycze najbardziej niszczą zęby
Usuwanie kamienia nazębnego u dentysty
Regularne usuwanie kamienia u stomatologa to obowiązkowy element dbania o zęby. Zabieg trzeba wykonywać co pół roku, a jeśli cierpisz na parodontozę – co trzy miesiące.
Robi się to najczęściej specjalnym urządzeniem emitującym ultradźwięki, które kruszą kamień. Ta metoda jest dokładna, nienaruszająca dziąseł i zwykle bezbolesna, ale przy nadwrażliwych zębach czy odsłoniętych szyjkach można poprosić o znieczulenie.
Czytaj: Leczenie zębów w ciąży: które zabiegi u dentysty są bezpieczne
W ramach NFZ każdemu pacjentowi objętemu ubezpieczeniem zdrowotnym przysługuje raz w roku bezpłatne usunięcie złogów nazębnych.
Uzupełnieniem zdejmowania kamienia jest piaskowanie za pomocą piasku stomatologicznego i wody, które wygładza powierzchnie zębów oraz fluoryzacja. Zęby oczyszczone z kamienia, wygładzone i zabezpieczone są mniej podatne na tworzenie się zmineralizowanej płytki, a w dodatku wydają się jaśniejsze, bo lepiej odbijają światło.
Jeśli kamień odkłada się także poniżej linii dziąseł, może być konieczne oczyszczanie kieszonek zębowych. Polega ono na głębokim oczyszczaniu korzeni zębów przy użyciu urządzenia emitującego ultradźwięki. Usuwa ono florę bakteryjną, a następnie poleruje powierzchnię korzeni za pomocą hydroksyapatytu, który odwrażliwia zęby, wnikając w kanaliki zębowe.
Jeśli standardowe leczenie nie daje zadowalających rezultatów, w trudnych przypadkach można wykonać testy na obecność patogenów. Pobiera się i bada w laboratorium próbki płytki bakteryjnej z kieszonek dziąsłowych.
Na podstawie wyników opracowuje się plan leczenia. Może być potrzebne np. leczenie odpowiednio dobranymi antybiotykami.
miesięcznik "Zdrowie"
