USG piersi to nieinwazyjne badanie oceniające stan piersi pod kątem obecności w nich ewentualnych zmian. Badanie pozwala wykryć guzki nowotworowe nawet na wczesnym etapie ich rozwoju, dlatego jest bardzo istotną profilaktyką nowotworów.
Ponieważ ryzyko raka piersi dotyczy coraz większej grupy kobiet, dlatego specjaliści zalecają, aby wykonywać je regularnie i bez względu na wiek, jako niezbędne uzupełnienie comiesięcznego palpacyjnego samobadania piersi. A kiedy zrobić USG piersi?
Spis treści
- USG piersi to najlepsza profilaktyka
- Niepokojące objawy - kiedy iść na USG piersi?
- USG piersi czy mammografia?
- Jak wygląda USG piersi?
- USG piersi a ciąża
Jak badać piersi? WIDEO
USG piersi to najlepsza profilaktyka
Tylko regularne badanie piersi pozwala na wykrycie pierwszych zmian, z których w przyszłości może rozwinąć się groźny nowotwór. Zdaniem lekarzy USG powinno wykonywać się średnio co rok, jednak kobiety z grupy ryzyka, czyli np. pacjentki z wykrytą mutacją genów BRCA1 i BRCA, panie, u których w rodzinie występowały przypadki raka piersi, lub które przez wiele lat przyjmowały antykoncepcję, powinny robić to częściej i zadbać o profilaktykę we wcześniejszym wieku.
- Przyjmuje się, że badanie USG piersi warto wykonywać już między 20. a 30. rokiem życia. Koniecznie trzeba zgłaszać się na nie co roku po 35. urodzinach. Po 40. roku życia warto dodatkowo raz na dwa lata wykonać mammografię. Po 50. roku życia pacjentki muszą mieć zlecane USG piersi co pół roku, a mammografię co rok.
- Kobiety z obciążonym wywiadem powinny zgłosić się na badanie USG jak najwcześniej, najpóźniej jednak po 25. roku życia. Po 35. roku – muszą wybrać się też na pierwszą mammografię. Po 35. urodzinach panie z grupy ryzyka powinny wykonywać USG piersi co pół roku, a po 50. – co pół roku także mammografię.
Badanie ultrasonograficzne piersi można wykonać w każdym momencie, warto jednak zapisać się na nie między 1. a 10. dniem cyklu. Wtedy obserwacja piersi jest najłatwiejsza i pozwala na dokładniejszą diagnozę.
Czytaj również: Polaktacyjny zanik piersi - kiedy i dlaczego do niego dochodzi?
Ból piersi przed okresem a na początku ciąży. Różnica w bólu piersi przed okresem a ciąża
Mastektomia - wskazania, przebieg, rekonstrukcja piersi
Niepokojące objawy - kiedy iść na USG piersi?
Szczególnej kontroli i częstszym badaniom USG poddawane są nie tylko kobiety z grupy ryzyka, ale również te, u których wcześniej obserwowany zmiany w piersiach. Na dodatkowe badanie USG warto zgłosić się również w sytuacji, gdy kobieta zaobserwuje u siebie niepokojące sygnały.
Mogą to być guzki, wyczuwalne podczas rutynowego samobadania piersi lub inne objawy, jak wydzielina z piersi czy zmiany widoczne na skórze (wciąganie skóry, asymetria piersi).
Powodem do profilaktycznej wizyty w gabinecie ultrasonograficznym powinien być też niezwiązany z dniem cyklu ból piersi (bolesność przed zbliżającą się miesiączką jest typowa u wielu kobiet). Badanie USG piersi jest bezpłatne, czyli refundowane przez NFZ, o ile otrzymamy na nie skierowanie od ginekologa lub lekarza pierwszego kontaktu.
USG piersi czy mammografia?
USG piersi to badanie ultradźwiękami, które pozwala obejrzeć na monitorze tkankę łączną, przewody mleczne oraz pachowe węzły chłonne, a także umiejscowione w nich ewentualne zmiany – nawet te kilkumilimetrowe.
Aparat ultrasonograficzny umożliwia wykrycie np. zwapnień, zwłóknień, guzów nowotworowych oraz torbieli. Na podstawie obrazu na ekranie może ocenić nie tylko rodzaj zmian, ale również ich wielkość i rozmieszczenie.
Badanie USG jest skuteczniejsze w ocenie piersi, w których znajduje się więcej tkanki gruczołowej – taką budowę mają piersi młodszych kobiet. Wraz z wiekiem tkankę gruczołową zastępuje tkanka tłuszczowa, którą z kolei lepiej badać promieniami rentgenowskim, czyli za pomocą mammografii.
Dlatego przed 40. roku życia wskazane jest częstsze wykonywanie USG, a po 40. – badanie mammograficzne. Trzeba jednak pamiętać, że oba badania powinny być dla siebie uzupełniające.
Niekiedy USG wykonuje się w sytuacji, gdy rentgen nie jest w stanie wykryć niektórych zmian (np. zwapnień, które są niewidoczne na wyniku mammografii) lub odwrotnie – mammografia jest pomocna, ponieważ USG nie pozwala na precyzyjnie ustalenie charakteru widocznych na zdjęciu guzków.
Jak wygląda USG piersi?
Badanie USG nie wymaga szczególnych przygotowań, wystarczy zapisać się w ciągu pierwszych 10 dni cyklu. W gabinecie lekarz przeprowadzi wywiad: zapyta o nowotwory w rodzinie, o choroby, także o datę ostatniej miesiączki, przyjmowane leki, zwłaszcza hormonalne, porody i karmienie piersią.
Jeśli badanie jest którymś z kolei, poprosi o wyniki ostatniego z nich, dlatego warto mieć je przy sobie. Następnie specjalista prosi pacjentkę o położenie się na wznak. Po nałożeniu specjalnego żelu, specjalista głowicą ultrasonografu zbada piersi oraz pachy, a dokładniej znajdujące się tam węzły chłonne.
Obraz widoczny na ekranie w dużej mierze zależy od jakości aparatu, dlatego na to badanie warto wybrać się do zaufanej, nowoczesnej placówki. Niezbędna jest również wiedza i doświadczenie lekarza wykonującego badanie (dobrze jeśli ma certyfikat Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego).
Wprawny specjalista potrafi bezbłędnie wytypować rodzaj zmian i odróżnić te niegroźne od tych, które wymagają dalszej diagnostyki i leczenia. Badania jest bezpieczne (można je wykonywać dowolną ilość razy, bez zachowywania odstępów czasowych), bezbolesne i krótkie – trwa ok. 15-20 minut. Wynik otrzymujemy od razu.
USG piersi a ciąża
Ciąża nie jest przeciwwskazaniem do wykonania USG piersi, jednak warto wiedzieć, że stan ten może zmienić obraz i spowodować, że badanie nie będzie wiarygodne. Warto zrobić je jednak przed planowanym poczęciem, a jeśli się to nie udało – jak najwcześniej, najlepiej w pierwszym trymestrze.
Jeśli lekarz zauważy coś niepokojącego, zleci dalsze badania, które można wykonać bezpieczne w okresie oczekiwania na dziecko, np. biopsję.
Czytaj również: Mastopatia: co to jest i jak ją leczyć?
Ginekomastia: przyczyny i objawy. Czy trzeba wykonywać zabieg na przerost sutka?
