Wyobraź sobie lek zwalczający gorączkę, ból brzucha, ból ucha, ból wywołany ząbkowaniem, który można bezpiecznie podawać od pierwszych dni życia dziecka. Marzenie? Mrzonka? Nie, bo taki lek istnieje. Te wyśrubowane kryteria spełniają preparaty z substancja czynną o nazwie paracetamol.
Czytaj: Jakie leki powinny się znaleźć w apteczce niemowlaka?
Dlaczego gorączka nasila się wieczorem?
Spis treści:
- Paracetamol dla dziecka: bezpieczny i uniwersalny
- Różne postacie leków z paracetamolem
- Ciemne strony paracetamolu
- Jak stosować paracetamol u dziecka?
- Kiedy podać dziecku paracetamol?
Paracetamol dla dziecka: bezpieczny i uniwersalny
Na pewno doskonale znasz leki z paracetamolem. Paracetamol to nazwa lecznicza, która wykorzystywana jest w wielu lekach o różnych nazwach i postaciach. Są one nie tylko bardzo popularne, lecz także skuteczne. Można je stosować u niemowląt, przedszkolaków i ludzi w podeszłym wieku.
Swą sławę paracetamol zawdzięcza dwóm głównym skutkom działania: łagodzi ból i obniża gorączkę. A u dzieci niemal każda infekcja daje o sobie znać gorączką. Dlatego rodzice tak chętnie sięgają po paracetamol.
Niestety, w przeciwieństwie do głównego rywala, jakim jest ibuprofen, paracetamol nie działa przeciwzapalnie. Ale szalę tej rywalizacji paracetamol przechyla na swoją stronę dzięki bezpieczeństwu i możliwości stosowania już od pierwszych dni życia dziecka.
Dlatego czytaj zawsze składniki leków, tzw. substancje aktywne, napisane małymi literami, a unikniesz podania dziecku podwójnej dawki tego samego specyfiku lub pomylenia leku zawierającego paracetamol z tym, zawierającym ibuprofen.
Czytaj: Co na gorączkę u dziecka - leki na bazie ibuprofenu czy paracetamolu?
Różne postacie leków z paracetamolem
Paracetamol, powszechnie spotykany na rynku leków przeciwgorączkowych dla dzieci, dostępny jest w różnych postaciach. Dla najmłodszych dzieci w formie doustnego roztworu z kroplomierzem. Dzięki temu można precyzyjnie odmierzać niewielkie ilości leku.
Dla starszych niemowląt i dzieci dostępny jest w postaci zawiesiny o różnych smakach. Dzieci mogą wybierać, czy wolą truskawkowe, czy pomarańczowe syropy. Dla przedszkolaków dostępny jest też paracetamol w nowej odsłonie: granulatu wysypywanego bezpośrednio na język, bez konieczności popijania.
Gdy dziecku dokuczają wymioty lub po prostu nie chce łykać leku, pomocny jest paracetamol w czopkach w różnych dawkach: 50, 80, 125, 150, 250 i 500 miligramów. W szpitalach stosuje się jeszcze paracetamol dożylnie, np. gdy gorączkujący malec ma wymioty i biegunkę i podanie leku do buzi lub w czopku jest niemożliwe (i nieskuteczne).
Na to zwróć uwagę. Bardzo ważne jest dobranie leku w czopku odpowiednio do wagi dziecka. Nie można dzielić czopków. Dlaczego? Bo lek w czopku nie jest rozmieszczony równomiernie, jednakowo w każdym fragmencie. Dzieląc czopek 250 mg na pół, nie musisz wcale otrzymać dwóch części o zawartości 125 mg w każdej.
Czytaj: Gorączka u dziecka: obniżać ją czy czekać?
Kurs podawania leków - jak podawać lekarstwa niemowlęciu?
Ciemne strony paracetamolu
Co pewien czas pojawiają się doniesienia o szkodliwych skutkach działania paracetamolu. Jak dotąd, nikomu nie udało się strącić paracetamolu z piedestału, choć inne preparaty, a zwłaszcza ibuprofen, są niemal równie popularne.
Paracetamol podawany dzieciom podejrzewano o zwiększanie u nich ryzyka wystąpienia astmy. Jednak po uwzględnieniu innych czynników, które mogą wpływać na to ryzyko, jak choćby skutki częstych infekcji lub działania antybiotyków, związek ten nie jest już tak jednoznaczny.
Podejrzewano także, że stosowanie przez kobietę w czasie ciąży paracetamolu zwiększa ryzyko rozwoju astmy u dzieci. Ale po pierwsze, nie wszystkie badania taki związek wykazały. A po drugie, dotyczy to raczej regularnego zażywania paracetamolu w czasie ciąży.
W ostatnich miesiącach pojawiły się także głosy, że zbyt długie stosowanie paracetamolu w ciąży wpływa na rozwój mózgu płodu, zwiększając ryzyko wystąpienia u dziecka ADHD. Przyszłość pokaże, ile w tych stwierdzeniach prawdy.
Sytuacje długotrwałego zażywania w czasie ciąży paracetamolu należą na szczęście do rzadkości, ponieważ każda ciężarna stara się unikać leków i sięga po nie tylko w razie konieczności. Dlatego nie ma powodu do niepokoju, jeśli ciężarna od czasu do czasu sięgnie po tabletkę z paracetamolem z powodu bólu głowy lub gorączki.
Na to zwróć uwagę. Paracetamol uznawany jest za substancję bezpieczną, ale jest bezpieczny tylko wtedy, gdy stosuje się go zgodnie z zaleceniem lekarza lub producenta. Podawany zbyt często lub w zbyt dużych dawkach może doprowadzić do uszkodzenia wątroby.
Po prostu jak każdy lek musi być stosowany rozsądnie, aby nadal działał skutecznie, nie powodując skutków ubocznych.
Czytaj: Zatrucie paracetamolem: objawy, leczenie. Postępowanie w przypadku przedawkowania paracetamolu
Uwaga na PARACETAMOL w ciąży! Jakie leki PRZECIWBÓLOWE może brać ciężarna?
Jak stosować paracetamol u dziecka?
- Paracetamol można stosować co 4–6 godzin, ale lepiej nie przekraczać pięciu dawek w ciągu doby.
- Dawka doustna leku to 10–15 mg na kilogram masy ciała dziecka w przeliczeniu na jedną dawkę. W domowym leczeniu, bez kontroli lekarza, lepiej nie przekraczać w ciągu doby dawki 60 miligramów na 1 kilogram masy ciała dziecka.
- Lek w postaci czopków wchłania się gorzej. Dlatego dawka paracetamolu w czopkach to maksymalnie 15 mg na 1 kg masy ciała niemowlęcia i maksymalnie 20 mg na 1 kg masy ciała dziecka, które ukończyło 1. rok życia. Nie ma więc nic dziwnego w tym, że czopek zawierający 80 mg paracetamolu nie działa u dziecka ważącego 13 kg. Dla malca o takiej wadze odpowiedni jest czopek zawierający 250 mg substancji. Niemowlę z wagą 7–8 kg powinno dostać czopek zawierający 120 miligramów paracetamolu co 4–6 godzin.
- Nie podawaj dziecku paracetamolu na własną rękę dłużej niż przez 2–3 dni. Jeśli po tym czasie gorączka nie ustępuje, zgś się z maluchem do lekarza.
Kiedy podać dziecku paracetamol?
- Gorączka. Wbrew pozorom gorączka nie zawsze jest zła. To dowód walki organizmu z chorobą. Gdy jednak przekracza 38,5ºC, trzeba ją zwalczać, ponieważ u niemowląt i małych dzieci może sprowokować drgawki gorączkowe. Paracetamol wpływa na ośrodek termoregulacji w mózgu (czyli główne centrum dowodzenia temperaturą ciała) i przestawia go na niższe wartości. Jednocześnie skutkiem działania paracetamolu jest rozszerzenie naczyń krwionośnych skóry. Dzięki temu możliwe jest oddawanie nadmiaru ciepła (czyli gorączki) przez skórę do otoczenia. Dzięki zmianie w ośrodku termoregulacji i poszerzeniu naczyń skórnych po podaniu paracetamolu doskonale działają zimne okłady zastosowane na czoło i skronie lub łydki.
- Dolegliwości po szczepieniu. Może pojawić się gorączka lub ból w miejscu ukłucia. Oprócz okładu z sody na miejsce szczepienia, dolegliwości skutecznie łagodzi bezpieczny paracetamol.
- Problemy z brzuszkiem. Gdy malca dopada niestrawność, biegunka lub poważne choroby, np. wrzody żołądka, łagodny dla przewodu pokarmowego jest paracetamol. Nie podrażnia śluzówki żołądka i nie drażni jelit.
- Ospa wietrzna. Zaleca się, aby w czasie tej wirusowej zakaźnej choroby podawać dzieciom paracetamol. Uznawany jest za lek najbezpieczniejszy. Z obserwacji wynika, że leki przeciwgorączkowe z grupy leków niesteroidowych przeciwzapalnych (NLPZ) mogą zwiększać ryzyko zakażenia skóry, aż do powstania ropni (zwłaszcza zakażenia paciorkowcami i gronkowcami). Jako przyczynę tych powikłań upatruje się wpływ NLPZ na komórki układu odpornościowego. Tłumiąc stan zapalny, jednocześnie osłabiają naturalne siły obronne skóry chroniące ją przed chorobotwórczymi drobnoustrojami.
- Ból. Może być spowodowany ząbkowaniem, urazem, oparzeniem, zabiegiem chirurgicznym, stanem zapalnym. Bez względu na jego przyczynę, ból u dzieci trzeba zwalczać wszelkimi dostępnymi metodami. Często sprawdzają się okłady lub przytulenie w ramionach mamy. Jeśli te metody nie skutkują, pomoże paracetamol. Lek jest polecany szczególnie do zwalczania bólu niezwiązanego ze stanem zapalnym, czyli przy bolesnym ząbkowaniu lub po urazie.
