Spis treści
- Stawy biodrowe niemowlaka: wczesne badania
- Stawy biodrowe niemowlaka: kiedy trzeba iść do ortopedy?
- Stawy biodrowe niemowlaka: prawidłowa pozycja podczas przewijania
- Stawy biodrowe niemowlaka: wygodna pieluszka
- Stawy biodrowe niemowlaka: luźne ubranka
- Stawy biodrowe niemowlaka: dobry materacyk
- Stawy biodrowe niemowlaka: pozycja żabki w nosidełku
- Stawy biodrowe niemowlaka: noszenie w chuście
- Stawy biodrowe niemowlaka: układanie na brzuszku
- Stawy biodrowe niemowlaka: właściwa pozycja noszenia
- Stawy biodrowe niemowlaka: swoboda ruchów
- Stawy biodrowe niemowlaka: szerokie pieluchowanie nie dla każdego
- To jest niezdrowe dla stawów biodrowych niemowlaka
Płód w łonie mamy ma stale zgięte i lekko rozchylone nóżki. W tym ustawieniu głowa kości udowej najlepiej pasuje do panewki. W takiej pozycji dziecko trzeba układać jeszcze przez kilka tygodni, a nawet miesięcy po porodzie, gdyż stawy biodrowe potrzebują czasu, by się w pełni ukształtować i przygotować do noszenia ciężaru całego ciała. To dlatego pierwsze kroki malec stawia zazwyczaj po pierwszych urodzinach. Sadzanie malca na siłę czy zachęcanie do samodzielnego chodzenia może skutkować powstaniem wad, które będą przyczyną nieprawidłowego stawiania nóżek czy silnych bólów kręgosłupa. Warto natomiast mądrze wspierać rozwój stawów biodrowych, zwłaszcza podczas codziennej pielęgnacji i zabawy. Co pomaga w rozwoju stawów biodrowych niemowlaka?
Stawy biodrowe niemowlaka: wczesne badania
Pierwsze badanie stawów biodrowych malec ma zaraz po narodzinach. Jeśli neonatolog uzna, że wszystko jest w porządku, na kolejne badanie trzeba wybrać się do ortopedy, gdy niemowlę skończy 6 tygodni (ale koniecznie przed ukończeniem 12 tygodni życia). Badanie takie wykonuje się w poradni preluksacyjnej (zajmuje się diagnostyką i leczeniem wad stawów) albo w gabinecie ortopedycznym – trzeba mieć skierowanie. Lekarz oceni, czy stawy rozwijają się prawidłowo, a nóżki są tej samej długości i nie ma objawów niestabilności lub ograniczeń w ich odwodzeniu. Lekarz powinien skierować też na badanie USG stawów biodrowych (lub przeprowadzić je podczas wizyty, jeśli ma stosowne uprawnienia). USG pozwala wykryć nieprawidłowości, które nie są widoczne podczas zwykłego badania lekarskiego. Na następną kontrolę do ortopedy warto pójść z dzieckiem, gdy skończy 6 miesięcy.
>> Bioderka u niemowlaka: przyczyny i leczenie dysplazji stawów biodrowych.
Stawy biodrowe niemowlaka: kiedy trzeba iść do ortopedy?
Jeśli coś cię zaniepokoi, nie wahaj się skorzystać z pomocy specjalisty. Do ortopedy potrzebne jest skierowanie.
Na wizytę zapisz się, jeśli:
- fałdki między udami a pośladkami na obu nogach nie są symetryczne
- nóżki wydają się mieć różną długość
- podczas zabawy lub zabiegów pielęgnacyjnych malec stawia opór, gdy dotykasz nóżek lub próbujesz odwodzić je na boki
- jedna z nóżek jest ciągle przykurczona, a druga wyprostowana
- niemowlę słabiej niż wcześniej rozchyla nóżki na boki
- stawy przeskakują, gdy malec wierzga nóżkami.
Stawy biodrowe niemowlaka: prawidłowa pozycja podczas przewijania
Zmieniając maluszkowi pieluchę nie podnoś go za nóżki – lepiej podłóż rękę pod jego pupę i lekko unieś, dzięki czemu bez trudu wyciągniesz pieluszkę spod pleców dziecka.
Stawy biodrowe niemowlaka: wygodna pieluszka
Nie może być zbyt mała, ani za ciasno zapięta, by nie uciskała stawu biodrowego. Zarówno za mała, jak i za ciasno zapięta pieluszka zostawi na ciele malca ślady w miejscu ściągaczy.
Stawy biodrowe niemowlaka: luźne ubranka
Za ciasne lub za krótkie śpioszki czy za małe body mogą wymuszać na dziecku niewłaściwą pozycję, a co za tym idzie, nieprawidłowy rozwój bioderek. Nawet jeśli malec podkurcza jeszcze nóżki, zadbaj o to, by pajacyki były na tyle duże, by dziecko w każdej chwili mogło je rozprostować. Ważne jest także, by ubranka było łatwo dziecku założyć. Najbardziej praktyczne są spodenki i śpioszki z rozpinanymi nóżkami. Najlepiej od razu kupować ubranka o rozmiar większe.
>> Co powinno się znaleźć w łóżeczku niemowlaka?
Stawy biodrowe niemowlaka: dobry materacyk
Od niego zależy, czy śpiący malec będzie miał prawidłową pozycję. Materac, podobnie jak buty, musi być nowy, bo używany przyjmuje kształt poprzedniego właściciela, co może mieć wpływ na pozycję, jaką przyjmuje dziecko podczas snu. Najtańsze, ze zwykłej pianki poliuretanowej, łatwo się odkształcają, dlatego lepiej wydać więcej, ale kupić taki, który zapewni odpowiednie podparcie całego ciała malucha. Przed zakupem warto wykonać prosty test: nacisnąć otwartą dłonią środek materaca i zobaczyć, jak szybko wraca do pierwotnego kształtu. Im szybciej to nastąpi, tym materac lepszy, bo oznacza to, że nie będzie się deformował i nie utrudni maluchowi zmiany pozycji podczas snu. Dla noworodków najlepsze są materacyki twardsze, np. z warstwą kokosową. Dla malucha powyżej 9 miesiąca życia można kupić materacyk bardziej miękki, np. lateksowy albo z pianki o podwyższonej elastyczności.
>> Na co zwracać uwagę wybierając materac dla dziecka?
Stawy biodrowe niemowlaka: pozycja żabki w nosidełku
Jeśli nosisz malca w nosidełku na piersiach albo plecach, zadbaj o to, by miało szeroki panel między nóżkami, bo tylko wtedy malec może przyjąć pozycję żabki, tzn. siedzieć z lekko podkurczonymi nóżkami. W nosidełkach, w których panel między nóżkami dziecka jest wąski i cienki, nóżki malca będą bezwładnie zwisały, a dziecko całym swoim ciężarem opierać się będzie na spojeniu łonowym albo genitaliach. W efekcie kręgosłup będzie narażony na zbyt duże obciążenia, a stawy biodrowe nie będą miały odpowiedniej stabilizacji, co może źle wpłynąć na ich rozwój.
Stawy biodrowe niemowlaka: noszenie w chuście
Prawidłowo zawiązana chusta umożliwia dziecku przyjęcie optymalnej dla stawów biodrowych pozycji – z kolankami na wysokości pępka i odwiedzionymi na boki nóżkami. W takiej pozycji kąt zgięcia nóżek wynosi ok. 110°, odwiedzenie na boki – około 50°, a głowa kości udowej znajduje się idealnie w panewce stawu biodrowego, wytwarzając ciśnienie hydrostatyczne, niezbędne do dojrzewania stawu.
>> Jak nosić niemowlaka w chuście?
Stawy biodrowe niemowlaka: układanie na brzuszku
Położony tak na dywanie niemowlak instynktownie podkurcza nóżki, przyjmując pozycję żabki, bardzo korzystną dla rozwoju stawu biodrowego. Dlatego dziecko warto układać tak jak najczęściej i na jak najdłużej. Istnieje szansa, że maluch to polubi, bo świat z tej perspektywy wygląda ciekawiej. Jeśli protestuje, staraj się go układać krócej, ale za to częściej, albo zachęcić do tej pozycji jakąś grającą zabawką.
Stawy biodrowe niemowlaka: właściwa pozycja noszenia
Biorąc malca na ręce zadbaj, by odpowiednio siedział. Najlepsza dla bioderek jest pozycja, w której dziecko siedzi okrakiem na twoim biodrze i ma rozchylone nogi – jedna jest z przodu, druga z tyłu twojego ciała.
Stawy biodrowe niemowlaka: swoboda ruchów
Malec musi mieć możliwość fikania nóżkami i wkładania stóp do buzi. Te ćwiczenia, które dorosłemu wydają się karkołomne, maluch wykonuje po to, by umożliwić prawidłowy rozwój stawów biodrowych i mięśni wokół nich. Warto pozwolić dziecku pofikać nóżkami bez pieluszki (która ogranicza swobodę). Może to być np. czas przed kąpielą czy podczas przewijania. Gdy jest ciepło, rozebranego maluszka można układać na dłużej na macie lub kocu.
Stawy biodrowe niemowlaka: szerokie pieluchowanie nie dla każdego
Kiedyś sądzono, że zakładanie szeroko złożonych pieluszek tetrowych jest dobre dla bioderek i lekarze zalecali to każdemu dziecku. Dziś wiadomo, że takie pieluchowanie wskazane jest tylko w przypadku niemowląt, u których stwierdzono dysplazję stawów biodrowych, i to nie w każdym przypadku. Dlatego nie stosuj tego sposobu bez wyraźnego zalecenia lekarza.
>> Jak zmieniać pieluchy u niemowlaka, by uniknąć problemów z bioderkami?
To jest niezdrowe dla stawów biodrowych niemowlaka
Stawom biodrowym można zaszkodzić nieświadomie, podczas zabawy czy pielęgnacji. Jakich błędów lepiej nie popełniać?
- Podczas zabawy nie ciągnij malca za nóżki, nie baw się z nim w rowerek, nie przyciskaj jego nóżek do klatki piersiowej.
- Nie prostuj dziecku nóżek na siłę, np. podczas mierzenia czy ubierania.
- Zawijając dziecko w rożek, zadbaj o to, by mogło swobodnie poruszać nóżkami.
- Gdy niemowlę leży na brzuszku, nie ciągnij go ani za rączki, ani za uda lub łydki – nawet jeśli wydaje ci się, że robisz to powoli i delikatnie.
- Nie pomagaj maluszkowi w nauce siadania, przytrzymując plecki albo obkładając go poduszkami. To niebezpieczne dla zbyt słabych bioderek i kręgosłupa.
- Nie przyspieszaj nauki wstawania i chodzenia, stawiając dziecko na siłę w łóżeczku lub przy mebelkach lub prowadzając za rączki. Nic się nie stanie, jeśli malec opanuje tę umiejętność później niż dziecko koleżanki.
- Nie sadzaj niemowlęcia w chodziku. Dziecko przyjmuje w nim nienaturalną pozycję i od podłogi odpycha się, stając na palcach. Może to opóźniać naukę chodzenia, opóźnić prawidłowy rozwój bioderek, a nawet być przyczyną poważnych wad postawy.
