Asymetria ułożeniowa to stan, kiedy niemowlę układa się asymetrycznie, wyraźnie wybierając jedną stronę ciała – na przykład odwraca główkę ciągle w tym samym kierunku - zarówno podczas codziennej aktywności, jak i podczas snu.
Spis treści
- Jakie objawy świadczą o asymetrii ułożeniowej?
- Przyczyny asymetrii ułożeniowej
- Czy z asymetrią ułożeniową trzeba iść do lekarza?
- Asymetria ułożeniowa: metody rehabilitacji
- Jak eliminować asymetrię urodzeniową podczas codziennej pielęgnacji?
Jakie objawy świadczą o asymetrii ułożeniowej?
Z mniejszą lub większą asymetrią rodzą się wszystkie noworodki, i jest to następstwo nierównego ułożenia dziecka w brzuchu mamy w końcówce ciąży. Im wcześniej płód przyjmie jedną pozycję w kanale rodnym, tym silniej później będzie do niej przyzwyczajony. Spory wpływ na to ma też temperament malucha: dzieci, które w brzuchu były ruchliwe, rzadziej przyzwyczajają się do konkretnej pozycji.
Zdrowe, urodzone o czasie dziecko powinno wyrosnąć z asymetrii pomiędzy 2 a 4 miesiącem życia. O utrwalonej asymetrii można mówić dopiero pod koniec 3 miesiąca życia, kiedy dziecko wyraźnie preferuje jedną część ciała.
W trakcie zabawy lub pielęgnacji można zauważyć, że dziecko zdecydowanie preferuje jedną stronę ciała: na niej się układa, częściej odwraca główkę w tym kierunku, do buzi wkłada tylko jedną rączkę (druga często jest wtedy zaciśnięta i wycofana), w łóżeczku albo na przewijaku nie potrafi leżeć prosto, a gdy zacznie obracać się z pleców na bok, zawsze robi to tylko w jedną stronę.
Dzieci z asymetrią nie potrafią leżeć na brzuszku i ułożone w tej pozycji zaczynają marudzić (wynika to z faktu, że nie umieją się symetrycznie podeprzeć na przedramionach). Charakterystycznym objawem utrwalonej asymetrii ułożeniowej jest spłaszczona z jednej strony główka.
Czytaj również: Główka niemowlaka - dlaczego główka noworodka jest płaska?
Rehabilitacja niemowląt metodą NDT-Bobath: na czym polega?
Przyczyny asymetrii ułożeniowej
Przyczyn tego, że dziecko stale układa się lub odwraca tylko w jednym kierunku jest wiele, i są one bardzo różne. Niekiedy dzieci układają się asymetrycznie, bo z powodu małej ilości wód płodowych już w brzuchu mamy przybierały niewłaściwą pozycję. Czasem przyczyną są błędy w opiece w okresie noworodkowym, na przykład przystawianie stale do jednej piersi.
Bywa jednak, że powody są poważniejsze – na przykład dziecko ma okołoporodowe uszkodzenie splotu barkowego, przez co po jednej stronie ciała występują zaburzenia czucia i ruchu, albo cierpi na kręcz szyi lub ma nieprawidłowe napięcie mięśniowe. Zdarza się, że za asymetrię odpowiedzialne są wady słuchu lub wzroku – dziecko reaguje tylko na te sygnały, które dobiegają do niego z określonej, zawsze tej samej, strony.
Czy z asymetrią ułożeniową trzeba iść do lekarza?
Asymetria ułożeniowa powinna zaniepokoić rodziców wówczas, jeśli występuje po ukończeniu 4 miesiąca życia. Wtedy należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, a więc najczęściej pediatry, który powinien dokładnie obejrzeć dziecko, spróbować dociec przyczyny i w zależności od tego, co ustali, skierować rodziców do lekarza określonej specjalizacji: neurologa, ortopedy, chirurga lub lekarza rehabilitanta.
Asymetria ułożeniowa: metody rehabilitacji
Niezależnie od tego, co jest przyczyną asymetrii u niemowlaka (i jak będzie przebiegało dalsze leczenie), należy jak najszybciej zacząć rehabilitować dziecko, bo prawidłowo dobrane ćwiczenia pomogą zmniejszyć do minimum ewentualne opóźnienia w rozwoju ruchowym, a także skorygują ułożenie ciała tak, zapobiegając późniejszym wadom postawy.
Ćwiczenia powinny odbywać się kilka razy w tygodniu (nawet codziennie, jeśli tak zdecyduje lekarz). Ich rodzaj zależy od przyczyn asymetrii.
Dziecko może być np. rehabilitowany metodą NDT-Bobath, która pozwala wyrównać pracę mięśni obu części ciała i regulować napięcie mięśniowe. Jeśli przyczyną asymetrii jest kręcz szyi, elementem terapii będzie masaż leczniczy. Rodzice powinni też otrzymać dokładne wytyczne na temat sposobu karmienia, pielęgnacji i noszenia dziecka, by asymetria nie pogłębiała się na skutek niewłaściwej opieki nad maluszkiem.
Zobacz jak prawidłowo nosić dziecko:
Jak eliminować asymetrię urodzeniową podczas codziennej pielęgnacji?
Niezależnie od rehabilitacji warto wpoić sobie kilka nawyków i zachowań, które pomogą dziecku szybciej wrócić do formy. Najważniejsza jest zasada naprzemienności – niemowlę trzeba nosić, karmić, układać do snu raz na jedną, raz na drugą stronę. Musi mieć też swobodę ruchu i często zmienianą pozycję – rodzice powinni kłaść go raz na podłodze, raz na łóżku, na pleckach, boku, brzuchu, bo im większa różnorodność pozycji, tym lepszy rozwój.
Dobrą pomocą są zabawy przebiegające z turlaniem – dziecko można ułożyć na kocu rozłożonym na podłodze i delikatnie „przetaczać” po nim z jednej strony na drugą. Interesujące go zabawki dobrze jest układać raz z jednej, raz z drugiej strony tak, by musiał sięgać po nie w różnych kierunkach.
Czytaj również: Niemowlak na brzuchu - kiedy i jak długo kłaść maluszka na brzuszku?
Podnoszenie główki przez niemowlaka: kiedy i jak pomagać dziecku w podnoszeniu główki
