Mózgowe porażenie dziecięce (MPD, choroba Little'a) to choroba układu nerwowego, a w zasadzie cały zespół objawów. Taki worek z różnymi popsutymi kawałkami ośrodkowego układu nerwowego.
Z definicji mózgowe porażenie dziecięce to zespół objawów chorobowych związanych z zaburzeniami układu nerwowego. Są to różne niedowłady kończyn, wzmożone lub obniżone napięcia mięśni, ruchy mimowolne. Takie dziecko jest zbyt wiotkie, przelewa się w rękach lub zbyt napięte, sztywne. Zespół MPD nie jest dziedziczny.
Często MPD towarzyszy upośledzenie psychoruchowe od lekkiego do głębokiego, niedosłuch, niedowidzenie, problemy z mową, padaczka i wiele uszkodzeń układu nerwowego, które pojawiają się wraz z rozwojem dziecka, jak np. zaburzenia emocji, zachowania.
Mózgowe porażenie dziecięce to choroba niepostępująca. To znaczy, że uszkadza układ nerwowy dziecka tylko raz, podczas ciąży, porodu lub w pierwszych tygodniach życia przez niedotlenienie organizmu.
Spis treści
- Spustoszenie w mózgu, które można naprawić
- Objawy mózgowego porażenia dziecięcego
- Jak diagnozuje się mózgowe porażenie dziecięce?
- Rodzaje mózgowego porażenia dziecięcego
- Leczenie mózgowego porażenia dziecięcego
- Opieka nad dzieckiem z MPD
Spustoszenie w mózgu, które można naprawić
Rodzicom pozostaje zatem naprawianie spustoszenia, które dziecku wyrządziło porażenie. Im szybciej się schorzenie zdiagnozuje, tym lepsze będą wyniki w usprawnianiu dziecka. Choć może wydawać się to niemożliwe, te wszystkie zaburzenia może zlikwidować lub ograniczyć systematyczna rehabilitacja dziecka.
Porażenie nie jest zaburzeniem genetycznym. Oznacza to, że ludzki mózg uszkodzony mechanicznie da się naprawić. Szczególnie u małego dziecka do 6 roku życia jest on bardzo plastyczny, ciągle pracuje, aby się zmieniać, poprawiać, szukać nowych połączeń nerwowych. W ten sposób szuka innych dróg do przesyłania impulsów i wywoływania określonych reakcji.
Czytaj również: Mózg dziecka: rozwój w życiu płodowym
Czym jest hemiplegia? Przyczyny i objawy porażenia połowiczego
Objawy mózgowego porażenia dziecięcego
Rozpoznanie MPD w pierwszych miesiącach życia dziecka jest naprawdę bardzo trudne. Jeśli twoje dziecko w pierwszym roku życia nie zaczyna siadać, a około pierwszego roku nie mówi i nie chodzi, to znak, że prawdopodobnie ma uszkodzony układ nerwowy.
Profesor Sergiusz Jóźwiak, specjalista od mózgowego porażenia dziecięcego radzi, aby zwrócić uwagę:
- czy dziecko interesuje się otoczeniem i jak,
- czy nie wykazuje osłabionego lub nadmiernego napięcia,
- czy zaciska kciuk w dłoni mimo, że ukończyło 4 miesiące,
- czy przy podnoszeniu do pozycji pionowej krzyżuje wyprostowane stopy,
- czy ma drgawki, drżenia kończyn.
Pamiętaj! Jeśli zauważasz tego typu oznaki u swojego dziecka nie zwlekaj i czym prędzej udaj się do neurologa. Mogą to być objawy mpd.
Jak diagnozuje się mózgowe porażenie dziecięce?
Dokładna obserwacja niemowlęcia, uzupełniana kontrolnymi wizytami u pediatry jest bardzo ważna w pierwszych trzech latach życia dziecka.
W przypadku diagnozowania choroby należy wykonać ocenę stanu ośrodkowego układu nerwowego - czyli standardowe badanie neurologiczne, USG lub tomografię głowy, EEG- badanie fal mózgowych, czy nie ma dziecko padaczki, ocenę wzroku i słuchu polegające na badaniu potencjałów (impulsów jakie wysyła mózg w reakcji na obraz i dźwięk), ocena psychologa, ortopedy, usg bioder.
Jeśli już trzymasz w ręku wszystkie badania, to kolejną sprawą jest ustalenie rodzaju mpd i sposobu leczenia dziecka i jego usprawniania.
Rodzaje mózgowego porażenia dziecięcego
Dzieci z mpd mogą być uszkodzone w różny sposób. Po jednych już po roku rehabilitacji nic nie będzie widać, a dla innych, nie wystarczą nawet całe lata pracy. W Polsce diagnozuje się zazwyczaj średnie i ciężkie postaci mpd. W zależności od czynnika, który je uszkodził obserwuje się różne formy kliniczne.
- Obustronne porażenie kurczowe - dziecko ma cały czas sztywne i wyprostowane nogi. Ma trudności przy siadaniu, gdy stoi krzyżuje nogi, wspina się na palce, padaczka 20 proc. dzieci, zazwyczaj prawidłowy rozwój umysłowy.
- Porażenie połowiczne - objawy około 5 miesiąca życia. Kończyny po jednej stronie ciała są słabsze, wiotkie, rosną wolniej, często skrzywienie kręgosłupa, padaczka 30 proc. dzieciaczków
- Obustronne porażenie połowiczne – opóźnienie rozwoju umysłowego, sztywne raczki, potrafią tylko leżeć, trudności w jedzeniu, połykaniu, małogłowie, padaczka 90 proc. dzieciaczków
- Zespół móżdżkowy - ciało długo jest wiotkie, zaburzenia koordynacji ruchów, dziecko zaczyna chodzić ok. 2-5 lat, zaburzenia mowy, oczopląs.
- Zespół pozapiramidowy - dużo ruchów mimowolnych, osłabione mięśnie u niemowląt, a potem u starszych dzieci znów jest wzmożone. Rozwój umysłowy na poziomie, głuchota, niedosłuch.
Czytaj również: Zaburzenia mowy u dzieci: dyslalia, afazja, giełkot i jąkanie
Niepełnosprawność intelektualna. Jak pomóc dziecku z niepełnosprawnością intelektualną?
Leczenie mózgowego porażenia dziecięcego
Najważniejsza dla dzieci z mpd jest szybka diagnoza i rehabilitacja. W niektórych sytuacjach u bardzo małych dzieci, gdzie są wątpliwości co do prawidłowego rozwoju dziecka, warto rozpocząć rehabilitację a potem się najwyżej wycofać, niż rozpocząć z opóźnieniem. Mamy wiele technik rehabilitacyjnych. Czasami łączy się elementy różnych metod.
Najbardziej powszechna i bezpieczna dla dzieci jest metoda usprawniania ruchowego Bobath. Opiera się na trzech zasadach: hamowaniu nieprawidłowych ruchów, normalizowaniu napięcia, ułatwieniu prawidłowych ruchów przez systematyczne powtarzanie. Prawidłowo prowadzone leczenie usprawniające powinno rozpocząć się już w pierwszych momentach życia.
Opieka nad dzieckiem z MPD
Oprócz stałej opieki lekarza rehabilitanta, pediatry i neurologa, dziecko z mpd powinno raz na pół roku korzystać pomocy okulisty, audiologa, psychologa, logopedy, stomatologa.
Jeśli rodzi się dziecko z mpd, pomocy potrzebuje także jego rodzina. Psychologiczne problemy rodzin dzieci z mpd są bardzo różne. W przypadku narodzin chorego dziecka pierwsze co rodzice muszą przejść, to „pogrzeb zdrowego dziecka”.
Żałoba po stracie oczekiwanego zdrowego dziecka jest konieczna w rodzinie, aby móc nazwać swoje uczucia, zrozumieć ich źródło. To odreagowanie jest potrzebne, aby poradzić sobie z tak ogromnym stresem jakim jest „żałoba po nienarodzonym zdrowym dziecku” i opieka nad chorym dzieckiem.
Konstruktywne przeżycie żałoby pomaga zaakceptować niepełnosprawne dziecko i je pokochać największą miłością na świecie. Warto pójść na terapie rodzinną. Wszystko po to, aby dobrze przygotować się do opieki, często na całe już życie. Wychowanie niepełnosprawnego dziecka to dodatkowe obciążenie fizyczne, psychiczne i materialne.
