Napięcie mięśniowe to jeden z parametrów ocenianych w skali Apgar tuż po urodzeniu. Neonatolog ocenia wówczas, czy noworodek prawidłowo napina mięśnie. Jeśli ruchy jego kończyn są energiczne i silne, maluch dostaje 2 punkty, jeśli słabe – 1 punkt. 0 punktów dostają te maleństwa, których mięśnie są wiotkie.
Jednak to, czy malec ma prawidłowe napięcie mięśniowe, ocenia dopiero pediatra w trakcie rutynowych wizyt lekarskich w przychodni, mierząc opór na rozciąganie mięśni. Jeśli jest on zbyt silny, mówimy o wzmożonym napięciu mięśniowym, określanym także jako hipertonia.
Spis treści
- Wzmożonego napięcie mięśniowe - objawy
- Przyczyny wzmożonego napięcia mięśniowego
- Diagnoza i leczenie wzmożonego napięcia mięśniowego
Wzmożonego napięcie mięśniowe - objawy
Zbyt silne napięcie mięśni nie pozostaje obojętne dla rozwoju, daje też konkretne objawy. Maluch z tą przypadłością jest płaczliwy i niespokojny, niewiele śpi, pręży się, ma kłopoty ze ssaniem piersi i często ulewa, mocno zaciska piąstki, krzyżuje nóżki, może też napinać jedną stronę ciała bardziej, niż drugą.
W trakcie przewijania jego nóżki są napięte i stawiają opór – mamie lub tacie trudno je zgiąć czy wyprostować. Ułożone na brzuszku dziecko nie wyciąga przed siebie rączek ani nie unosi główki (albo wygina szyję do tyłu), jego tułów wygina się w literę C.
Dowiedz się: Masaż Shantala niemowlaka: zasady i zalety
Pozycję litery C maluszek przyjmuje także, leżąc na plecach – wtedy odgina mocno główkę, wpychając potylicę w podłoże. W kolejnych miesiącach życia maleństwo może mieć problem z samodzielnym siadaniem i staniem.
Przyczyny wzmożonego napięcia mięśniowego
Wzmożone napięcie mięśni u niemowląt związane są z nieprawidłową pracą układu nerwowego. Zanim impulsy nerwowe trafią do mięśni, biegną przez kolejne struktury układu nerwowego, który u niemowląt nie jest jeszcze całkowicie rozwinięty – dlatego nie zawsze trafiają tam, gdzie powinny, a słabo rozwinięta kora mózgowa nie jest w stanie ich w pełni kontrolować.
U wielu niemowląt jest to normalne – malec napina ciało gdy płacze, czy gdy jest mu zimno. Czasem jednak wzmożone napięcie mięśniowe jest problemem wynikającym z wad lub uszkodzeń. Najczęściej obserwuje się je u wcześniaków, dzieci urodzonych z masą ciała poniżej 2500 g, a także u maluchów po długich i ciężkich porodach, w trakcie których doszło do niedotlenienia mózgu.
Sprawdź: Kiedy dziecko siada? Wyjaśniamy, w jakim wieku powinno podnosić się do siedzenia
Mogą też powodować je uszkodzenia układu nerwowego (np. zwojów podstawy, móżdżku, wzgórza, istoty białej mózgu, rdzenia kręgowego), a także nieprawidłowości w rozwoju gruczołów płciowych, związane np. z zespołem Tourette'a czy zespołem Klinefeltera. Może być także objawem mózgowego porażenia dziecięcego.
Diagnoza i leczenie wzmożonego napięcia mięśniowego
Gdy pediatra będzie podejrzewał u niemowlęcia wzmożone napięcie mięśniowe, skieruje was do neurologa, który wykona maluszkowi badanie USG przezciemiączkowe. Jeśli stwierdzi, że napięcie jest za duże, skieruje was na fizjoterapię. Trzeba ją rozpocząć jak najszybciej, by nie dopuścić do rozwoju przykurczy mięśniowych i zapewnić niemowlęciu prawidłowy rozwój.
Przeczytaj: Asymetria ułożeniowa niemowlaka - przyczyny, objawy, ćwiczenia dla niemowląt
Dolegliwość tę leczy się dwiema metodami: metodą Vojty (w trakcie której uciskane są różne punkty ciała, co ma pobudzić mózg do prawidłowej pracy) i metoda NDT-Bobath (terapeuta aktywizuje ciało dziecka, m.in. ćwicząc z nim ruchy pożądane na danym etapie rozwoju, np. siadanie).
Wsparciem terapii jest odpowiednia pielęgnacja i opieka nad malcem – rodzice otrzymują wskazówki, jak zajmować się dzieckiem, jakie ruchy wykonywać, i czego unikać, by malec był w stanie pokonać problemy ze wzmożonym napięciem i rozwijał się harmonijnie.
