Sól fizjologiczna – czym jest i do czego się używa soli fizjologicznej?

Sól fizjologiczna to roztwór, który wykorzystuje się w szpitalach, ale również w domu podczas codziennej pielęgnacji i domowych terapii. Sól fizjologiczna sprawdza się w nawilżaniu śluzówek nosa, w oczyszczaniu ran, przemywaniu oczu niemowląt czy do inhalacji w czasie przeziębienia i kataru. Co to jest sól fizjologiczna i jak ją wykorzystać w domu?

Spis treści

1. Co to jest sól fizjologiczna?
2. Do czego stosuje się sól fizjologiczną?
3. Czy można samemu zrobić sól fizjologiczną?

Co to jest sól fizjologiczna?

Sól fizjologiczna to roztwór wody i soli, czyli - fachowo - wody i chlorku sodu (NaCl). Roztwór soli fizjologicznej dostępny w aptekach to roztwór izotoniczny, czyli taki, którego stężenie jest identyczne ze stężenie płynów ustrojowych takich, jak łzy, ślina czy krew. Stężenie to wynosi 0,9%, czyli 0,9 g chlorku sodu na litr wody.

Istnieją również roztwory hipotoniczne NaCl, przekraczające 0,9 %, które wykorzystywane są do nebulizacji (piszemy o tym niżej).

Chlorek sodu, czyli sód i chlor, to składniki  płynu międzykomórkowego obecnego w ludzkim organizmie. Jony tych pierwiastków są wykorzystywane w procesach fizjologicznych związanych z ciśnieniem krwi, pracą układu nerwowego. Sole mineralne, zawarte w soli fizjologicznej doskonale uzupełniają płyny w organizmie utracone po operacjach chirurgicznych czy przy odwodnieniu.

Do czego stosuje się sól fizjologiczną?

Sól fizjologiczna na szerokie zastosowanie zarówno lecznicze, jak i pielęgnacyjne. Do czego używa się soli fizjologicznej? 

• Toaleta niemowląt. Najczęściej sól fizjologiczną stosuje się jak do pielęgnacji niemowląt – do codziennego przemywania ich oczu czy czyszczenia noska. Sól fizjologiczna, jako roztwór zbliżony składem do naturalnych płynów, doskonale się do tego nadaje. Poza tym jest bezpieczna, więc nawet jeśli dostanie się do oka, nie wyrządzi dziecku szkody. Przeciwnie – ze względu na działanie nawilżające ochroni je prze wysuszeniem, usunie zanieczyszczenia (alergeny czy rzęsę, która wpadła do oka).
• Oczyszczanie ran. Soli fizjologicznej można używać również do przepłukiwania nieskomplikowanych skaleczeń. Polewanie rany solą fizjologiczną pomaga w usunięciu ciał obcych i bakterii, zmniejszając prawdopodobieństwo infekcji. Dodatkową zaletą takiej procedury jest to, że roztwór soli fizjologicznej nie powoduje pieczenia. Nie odkaża wprawdzie rany, jak woda utleniona, ale za to nie utrudnia jej gojenia.
• Łagodzenie kataru. Najszersze zastosowanie soli fizjologicznej dostrzec jednak można w czasie infekcji górnych dróg oddechowych i w czasie leczenia przeziębienia u dzieci. Sól fizjologiczna doskonale nawilża śluzówki nosa, co sprawia, że lepiej pracują znajdujące się na niej rzęski. Ich zadaniem jest wyłapywanie drobnoustrojów chorobotwórczych i zanieczyszczeń, ale również usuwanie wydzieliny gromadzącej się pod wpływem nieżytu nosa, czyli kataru. Nawilżenie błony śluzowej nosa solą fizjologiczną doskonale wpływa na ruch rzęsek i na mechanizm oczyszczania śluzowo-rzęskowego ważny podczas leczenie kataru. Sól fizjologiczną w postaci roztworu izotonicznego można wkraplać do nosa chorego malca, ale również wykorzystywać ją do inhalacji i nebulizacji. Roztwory izotoniczne NaCl mają właściwości nawilżające śluzówki dróg oddechowych. Do rozrzedzania wydzieliny i jej usuwania warto zastosować roztwór hipertoniczne o działaniu mukolitycznym (rozrywa wiązania jonowe w wydzielinie, zmniejszając jej lepkość).Badania pokazują, że inhalacje solą fizjologiczna wspierają leczenie nieżytu nosa i gardła, także alergicznego, leczenie zapalenie zatok przynosowych, podgłośniowego zapalenia krtani i tchawicy, zapalenia oskrzeli, płuc itd.
• Nawilżanie oka. Sól fizjologiczna stosowana jest u osób z zespołem suchego oka, a także w przypadkuy podrażnień wywołanych noszeniem szkieł kontaktowych.  
• Zastosowanie szpitalne. Sól fizjologiczna podawana jest w formie kroplówki nawadniającej, przy silnych biegunkach, wymiotach, ale również przy utracie krwi i płynów w czasie zabiegów chirurgicznych. Sól fizjologiczną wykorzystuje się do rozpuszczenia leków, przemywania sprzętów medycznych, np. cewników, 

Czy można samemu zrobić sól fizjologiczną?

Sól fizjologiczna można kupić w każdej aptece, jeśli jednak potrzebujesz jej nagle, a twoja kosmetyczka jest pusta, możesz przygotować roztwór NaCl samodzielnie. Wystarczy rozpuścić 0,9 g niejodowanej, oczyszczonej soli kuchennej w 100 g przefiltrowanej i przegotowanej wody (lub wody destylowanej).

Czytaj: Woda morska na katar - dlaczego działa i kiedy podawać wodę morską dziecku?

Zioła na katar – 10 najskuteczniejszych ziół w walce z katarem

Syrop z czosnku - przepis. Naturalny antybiotyk na przeziębienie u dziecka

Czy z chorym dzieckiem można wychodzić na dwór?

Infekcje u dzieci – kalendarz dziecięcych infekcji wirusowych