Spis treści
- >>Pobierz wszystkie zalecenia z tego artykułu w wygodnej formie PDF!>>
- Karmienie niemowlaka: z rozszerzaniem diety dziecka nie można się spieszyć
- Karmienie niemowlaka: nie za dużo nowych produktów jednocześnie
- >>Pobierz wszystkie zalecenia z tego artykułu w wygodnej formie PDF!>>
- Zalecenia żywieniowe dla niemowląt: nie tylko papki
- Karmienie niemowlaka: bez soli i cukru
- >>Pobierz wszystkie zalecenia z tego artykułu w wygodnej formie PDF!>>
- Karmienie niemowlaka: woda najodpowiedniejsza do picia
- Zalecenia żywieniowe dla niemowląt: najlepsze mleko dla dziecka to mleko mamy
- Zalecenia żywieniowe dla niemowląt: ważne informacje
- Karmienie niemowlaka: mięso – 2-3 razy w tygodniu
- Karmienie niemowlaka: ryby na talerzu
- Jak karmić niemowlę: nie tak jak dorośli
- Karmienie niemowlaka: niesłodkiego, miłego życia
- Jak karmić niemowlę: jajka w jadłospisie
Pytanie o zalecenia żywieniowe dla niemowląt należy do najważniejszych w pierwszych latach jego życia, ponieważ sposób karmienia niemowlaka ma wpływ na jego zdrowie w przyszłości. Ilość wapnia wbudowanego w kości w okresie dzieciństwa musi wystarczyć nam do później starości. Ilość komórek tłuszczowych może się zwiększać do trzecich urodzin – później zmienia się ich objętość, ale nie ilość. Dlatego pulchne dzieci mają tendencje do tycia w życiu dorosłym. Poza tym upodobania i przyzwyczajenia do smaków często zostają z nami do końca życia. Jeśli niemowlę dostaje słodkie kaszki, dosładzane owoce i biszkopciki, to pewnie jako przedszkolak będzie uwielbiał słodycze, a w życiu dorosłym borykał się z nadwagą, cukrzycą i nadciśnieniem. Przykłady wpływu diety na dziecko od pierwszych niemlecznych produktów można mnożyć. Może więc lepiej od razu unikać błędów? Poznaj najnowsze fakty i zalecenia żywieniowe dla niemowląt i dowiedz się, jak powinno wyglądać prawidłowe karmienie niemowlaka.
>>Pobierz wszystkie zalecenia z tego artykułu w wygodnej formie PDF!>>
Karmienie niemowlaka: z rozszerzaniem diety dziecka nie można się spieszyć
Przykład: trzymiesięczna Oliwia dostała już marchewkę i jabłko.Popełniony błąd: zbyt wczesne wprowadzanie niemlecznych produktów do diety niemowlęcia.
Z rozszerzaniem diety niemowlęcia nie można się spieszyć. System trawienny dziecka potrzebuje czasu, aby przyswajać inne produkty niż mleko. Niepokój budzi informacja, że trzymiesięczne niemowlę dostaje marchewkę lub jabłko na poprawienie wyglądu kupki. W ten sposób można jedynie stworzyć dziecku problemy: ból brzucha, kolki, zaparcia, biegunki, nietolerancję pokarmową, a nawet duszność lub alergię, z którą dziecko będzie się borykało przez lata. Pierwsze nowości w diecie można wprowadzać miedzy 17. a 26. tygodniem życia. Dzieci karmione mlekiem modyfikowanym dostają nowości po skończeniu 4. miesiąca życia. Zaleca się, aby niemowlęta karmione naturalnie przez pierwsze 6 miesięcy dostawały wyłącznie mleko mamy – w zasadzie nie powinno się w tym czasie podawać żadnych innych pokarmów ani płynów (np. wody, soków, mieszanek), wyjątek stanowią witaminy lub leki. Jednak każdy kij ma dwa końce: w 5.–6. miesiącu życia kończą się u dziecka zapasy żelaza i w przypadku niektórych niemowląt korzystne może być wcześniejsze (przed ukończeniem 6. miesiąca życia) wprowadzenie pokarmów uzupełniających, aby nie doprowadzić do niedoborów.
>> Karmienie piersią: podstawowe zasady prawidłowego karmienia dziecka
Jak karmić niemowlę? Nie rozszerzając za wcześnie jego diety - zbyt wczesne rozszerzanie diety jest niewłaściwe, ale opóźnione także złe, bo może odbić się niekorzystnie na zdrowiu dziecka, zwiększając ryzyko rozwoju anemii, niedoboru składników mineralnych, witamin, a tym samym prowadząc do opóźnienia wzrostu.
Dlaczego? Okres miedzy 17. a 26. tygodniem życia jest najlepszy na wprowadzanie nowych produktów, ponieważ w tym czasie niemowlę potrafi już siedzieć z podparciem (w pozycji leżącej może się zadławić). Zanika odruch usuwania wszystkiego z buzi, czyli łyżeczki lub jedzenia. Poza tym rozszerzanie diety to nie tylko nowe menu. To także krok milowy w rozwoju dziecka: zdobywanie nowych umiejętności, poznawanie nowych smaków, stymulowanie zmysłu smaku i zapachu, a także gimnastyka dla języka, mięśni żuchwy oraz twarzy. Nauka gryzienia i żucia wpływa na rozwój mowy i przebudowę górnych dróg oddechowych.
Karmienie niemowlaka: nie za dużo nowych produktów jednocześnie
Przykład: pierwszym niemlecznym daniem Jasia była zupka z ziemniaka, marchewki, brokułów, pietruszki i dyni.Popełniany błąd: podawanie na początku kilku produktów jednocześnie, w dużej ilości.
Wyobraź sobie, że znalazłaś się w obcym kraju, gdzie chleb, ziemniaki, pomidory, jabłka, marchew są nieznane. Musisz zacząć jeść nieznane ci produkty, które mają inną konsystencję niż to, co do tej pory jadłaś. Czy zaczniesz od razu od wielu produktów naraz i zjesz je wszystkie? Nie, bo instynkt podpowiada, by zacząć od małych porcji i ostrożnie wybierać nowe produkty. Dlaczego z niemowlęciem, znającym jedynie smak mleka, miałoby być inaczej? Jak karmić niemowlę? Pierwsze nowości wprowadzaj zawsze pojedynczo, w małych ilościach (3–4 łyżeczki jednego dnia), w porze, gdy dziecko ma dobry nastrój. Ma to też tę zaletę, że w przypadku, gdy podawany pojedynczo produkt wywoła u dziecka niepożądaną reakcje, np. ból brzucha, łatwo będzie wytropić winowajcę.
Dlaczego? Teoretycznie można zacząć od podawania dowolnego produktu: warzywa, owocu, kaszki albo kleiku (kaszki ze względu na kaloryczność są odpowiednie dla dzieci słabo przybierających na wadze). Ale zdrowy rozsądek podpowiada, że najlepsze są warzywa. Niemowlę uczy się nowych smaków i od tego, co dostanie do jedzenia na początku, uzależnione są jego przyszłe upodobania. Dziecko, które nie dostaje warzyw, później ich po prostu nie lubi. A warzywa są bardzo wartościowe (źródło witamin, minerałów i błonnika). Podawanie warzyw od początku rozszerzania diety po prostu się opłaca i jest rozsądne. Owoce zawierają cukier i są słodkie. Jeśli niemowlę rozsmakuje się w nich, trudno będzie je później przekonać do warzyw, a to warzywa powinny stanowić podstawę codziennej diety.
>>Pobierz wszystkie zalecenia z tego artykułu w wygodnej formie PDF!>>
Zalecenia żywieniowe dla niemowląt: nie tylko papki
Przykład: Natalia ma 10 miesięcy, sześć zębów, a mama wciąż podaje jej dokładnie zmiksowane papki z jarzyn lub owoców.Popełniany błąd: zbyt długi okres podawania papek.
Jak karmić niemowlę? Pamiętaj, że półroczne niemowlę nie zje sałatki greckiej ani jarzynowej. To naturalne, że pierwsze dania muszą być w formie papki. Najlepiej, gdy warzywa są gotowane na parze lub w małej ilości wody, a potem miksowane. Warzywa z pewnego źródła lub ekologiczne wystarczy bardzo dokładnie wymyć szczoteczką i oskrobać, te niewiadomego pochodzenia najlepiej obrać. Nie namaczaj warzyw, bo wypłuczesz z nich cenne witaminy i składniki mineralne. Dodatek masła, oliwy z oliwek lub oleju rzepakowego wzbogaci danie w składniki odżywcze i dobre tłuszcze. Ale gdy tylko dziecku wyjdą pierwsze ząbki i będzie sprawnie zgarniało papkę z łyżeczki, warto mniej dokładnie miksować dania, aby były w nich grudki i drobinki jedzenia.
>> Rozszerzanie diety dziecka – schemat żywienia niemowląt od urodzenia do 6. miesiąca życia
Dlaczego? Żucie jest bardzo ważne dla rozwoju szczeki, żuchwy, mięśni twarzy i narządu mowy. Zbyt długie miksowanie dan jest po prostu szkodliwe. Poza tym, trudno przekonać roczne dziecko do jedzenia dań z grudkami, gdy przez długi okres zjadało tylko papki. Bywa, że gdy wyczuje drobinkę jedzenia, reaguje odruchem wymiotnym. Dlatego grudki powinny pojawić się w diecie niemowlęcej odpowiednio wcześnie, a nie po kilku miesiącach od wprowadzenia pierwszych warzyw i owoców. Jeśli to tylko możliwe, podawaj dziecku także surowe warzywa. Przekonasz się, że z ochotą będzie po nie sięgać także w przyszłości.
Karmienie niemowlaka: bez soli i cukru
Przykład: babcia Julki dosładza jej miksowane owoce i soli zupki.Popełniany błąd: dosalanie i dosładzanie niemowlęcych dań.
Według zaleceń żywieniowych dla niemowląt w ich diecie w ogóle nie powinno być soli ani cukru – to ważne dla zdrowia i kształtowania nawyków żywieniowych dziecka. Niemowlę zna tylko smak mleka. Wcale nie potrzebuje dosalania zupek ani dosładzania jabłka lub kleiku. Dopiero dorośli, niepotrzebnie przyprawiając dania, przyzwyczajają dziecko do jedzenia niezdrowej soli i cukru. Sól obciąża nerki, zatrzymuje wodę w organizmie, sprawia, że w późniejszym wieku dziecko nie może się bez niej obyć, co w przyszłości zwiększa ryzyko rozwoju chorób cywilizacyjnych, zwłaszcza układu krążenia. Z badań wynika, że aż co drugie półroczne niemowlę i 80 procent rocznych dzieci ma dosalane dania. Po co? – pytają dietetycy i pediatrzy. Dzieci mają inny smak niż dorośli, inne upodobania, i dla ich dobra lepiej je podtrzymywać.
Dlaczego? Dania dosładzane i dosalane wcale nie smakują niemowlęciu lepiej. One akceptują potrawy o smaku, który nam wydaje się mdły. Dosładzanie zwiększa ryzyko nadwagi, cukrzycy i próchnicy. Cukier szybko uzależnia. To nie cukier krzepi, ale wartościowe białko, węglowodany złożone, dobre tłuszcze, witaminy i minerały.
>>Pobierz wszystkie zalecenia z tego artykułu w wygodnej formie PDF!>>
Karmienie niemowlaka: woda najodpowiedniejsza do picia
Przykład: Paweł dostaje do picia tylko słodkie herbatki i soczki, bo jego mama nie lubi pić wody i wydaje się jej, że synek tez niechętnie pije wodę.Popełniany błąd: podawanie dziecku do picia słodkich herbatek, wody z glukoza, zbyt wiele soków.
W sklepach jest mnóstwo soków, nektarów, napojów. Kuszą kolorowymi opakowaniami. Tymczasem niemowlę nie powinno pić więcej niż 150 ml soku dziennie – większe objętości nie służą jego zdrowiu, wręcz przeciwnie. Jakie rozwiązanie więc zastosować i jak karmić niemowlę? Na początek odpowiedni jest sok jabłkowy, najlepiej domowej roboty (wystarczy zetrzeć jabłko na drobnej tarce i odsączyć przez sitko z maleńkimi oczkami miąższ). Unikaj słodkich herbatek, lepsze są domowe ziołowe napary lub herbatki z suszonych owoców, np. dzikiej róży, czarnych jagód lub aronii.
Dlaczego? Najlepsza do picia dla niemowląt i dzieci jest woda: obojętna dla organizmu, nie dostarcza pustych kalorii, nie pogarsza apetytu dziecka, nie podrażnia żołądka ani nie powoduje próchnicy. Kształtuje natomiast zdrowe nawyki. Dziecko pije wodę, gdy jest spragnione, a nie dlatego, że mu smakuje (kosztem innych produktów). Natomiast po sok dzieci sięgają chętnie nie z powodu pragnienia, ale dla słodyczy. Unikaj wód smakowych, bo są słodzone i zawierają sztuczne dodatki.
>> Nocne karmienie niemowląt. Kiedy zakończyć karmienie dziecka w nocy?
Zalecenia żywieniowe dla niemowląt: najlepsze mleko dla dziecka to mleko mamy
Przykład: mama Mateusza przestała karmić piersią, gdy synek miał 8 miesięcy. Pierś zastąpiło mleko kartonowe ze sklepu.Popełniany błąd: zbyt wczesne podanie mleka krowiego.
Najlepsze mleko dla niemowlęcia to mleko mamy. Jeśli jednak nie możesz lub po prostu nie chcesz karmić, odpowiednie będzie mleko modyfikowane. Nie bój się określenia "modyfikowane", nie kryje się za tym nic złego. Wręcz przeciwnie! Mleko krowie ma zbyt dużo elektrolitów, nieodpowiednią zawartość tłuszczu i białka. Właśnie dlatego mleko krowie najlepiej podawać dzieciom dopiero po drugich urodzinach, a ze względów finansowych po ukończeniu roku (gdy rodzice nie mogą sobie pozwolić na zakup mleka modyfikowanego). Do pierwszych urodzin jednak niemowlęta powinny dostawać mleko modyfikowane, czyli mleko krowie, które uległo zmianom dopasowującym je do możliwości trawienia i funkcjonowania organizmu niemowlęcia. Inna kwestie stanowi nabiał. Jogurt (najlepiej naturalny), kefir, twarożek trzeba podawać w okresie niemowlęcym. Koniecznie czytaj skład produktów, aby unikać w diecie dziecka sztucznych barwników, aromatów, konserwantów i cukru. Sama dodawaj owoce, aby uzyskać owocowy jogurt czy twarożek.
Dlaczego? Według zaleceń żywieniowych dla niemowląt zbyt wczesne wprowadzanie mleka krowiego zwiększa ryzyko alergii.
>> 15 zasad karmienia butelką. Poradnik dla mam karmiących sztucznie
Zalecenia żywieniowe dla niemowląt: ważne informacje
- W pierwszym i drugim roku życia dziecka nie podawaj mu potraw smażonych.
- Dobre dla niemowlęcia i rocznego dziecka tłuszcze to: masło, oliwa z oliwek lub olej rzepakowy. Do trzecich urodzin unikaj margaryn, zwłaszcza twardych – zawierają niekorzystne dla zdrowia tłuszcze trans.
- Półroczne dziecko może pić wodę z kubeczka niekapka z miękką końcówką lub z otwartego kubeczka podawanego przez rodzica. Jak najwcześniej zastąp nimi butelkę ze smoczkiem.
- Niemowlęta i małe dzieci przynajmniej do trzecich urodzin nie powinny dostawać produktów light ani słodzonych słodzikiem.
Karmienie niemowlaka: mięso – 2-3 razy w tygodniu
Przykład: Tymon codziennie dostaje zupkę z mięsem. Wyjątkiem jest jeden dzień w tygodniu, gdy dostaje rybę.Popełniany błąd: za dużo mięsa.
Utarło się od lat, że aby być zdrowym, trzeba codziennie jeść mięso. I na nic ciągłe utyskiwanie dietetyków, marudzenie pediatrów, że to niezdrowo. Szybciej do naszej świadomości dotarło, że drób jest zagrożony ptasią grypą, wołowina chorobą wściekłych krów, a zwierzęta są hodowane na antybiotykach i hormonach. Ale mimo to niemowlęta dostają mięso niemal codziennie. A wystarczy podawać je 2–3 razy w tygodniu, aby zaspokoić potrzeby organizmu dziecka. Jak karmić niemowlę? Odpowiednie jest mięso królika, indyka, kurczaka, jagnięcina, a dopiero później wieprzowina, wołowina i cielęcina. Mięso musi być chude, bez skóry i widocznego tłuszczu, z pewnego źródła i dokładnie wymyte przed ugotowaniem. Najlepiej wkładać je do gorącej wody, aby temperatura zamknęła od razu pory, przez co smak zostanie zamknięty wewnątrz. Mięso możesz ugotować oddzielnie lub razem z warzywami.
>> Karmienie niemowląt: jakie mleko dawać dziecku?
Dlaczego? Zdecydowanie nie wolno podawać niemowlętom i małym dzieciom parówek, podrobów ani wywarów z kości (są pełne pestycydów innych szkodliwych związków). Niewskazane są również: sklepowe wędliny, mięso smażone, gotowe mielone. Nie dla dzieci są produkty zawierające mięso oddzielane mechanicznie (tzw. MOM), w którym można znaleźć zwierzęce tłuszcze, skórę, chrząstki i resztki pozostałe z innych fragmentów mięsa. Mięso dla niemowlaka najlepiej gotować, dusić lub piec.
Karmienie niemowlaka: ryby na talerzu
Przykład: niemal roczna Gabrysia w ogóle nie je ryb. Jej mama boi się, by córka nie udławiła się ośćmi, a dania rybne w słoiczkach są dla niej za drogie.Popełniany błąd: brak lub zbyt mała ilość ryb w diecie.
Przeciwnicy ryb twierdzą, że ryby są mdłe, nijakie, zawierają metale ciężkie i brzydko pachną. Tymczasem trudno przecenić ich role w diecie, także niemowlęcej. Odpowiednie dla małych dzieci gatunki ryb to: łosoś, dorsz, sola, sandacz, morszczuk, mintaj, halibut i makrela. Jak karmić dziecko według zaleceń żywieniowych dla niemowąt? Unikając podawania niemowlęciu ryb wędzonych, smażonych, z puszki i marynowanych. Zapomnij o pandze i rybie maślanej. Ryba musi być świeża (wtedy jest niemal pozbawiona zapachu), czyli o sprężystym mięsie i skórze, z czerwonymi skrzelami i błyszczącymi, a nie mętnymi oczami. Można ją ugotować na parze, na wywarze jarzynowym, w niewielkiej ilości wody lub upiec w folii. Wkładaj rybę do wrzątku, aby szybko ścięło się białko z zewnątrz, zapobiegając ucieczce wartościowych składników. Przed podaniem dziecku porcji ryby koniecznie upewnij się, że nie ma w niej ości.
Dlaczego? Zawarte w rybach tłuszcze są zdrowe, bo wspomagają rozwój wzroku i mózgu. Dostarczają także witamin z grupy B, A, D i E. Są lekkostrawne, zawierają wartościowe białko, składniki mineralne i mikroelementy.
Jak karmić niemowlę: nie tak jak dorośli
Przykład: niemal roczny Franek je obiad razem z rodzicami. Dostaje na talerzyku to samo co oni.Popełniany błąd: zbyt wczesne podawanie dziecku dań dla dorosłych.
Ogólna zasada brzmi, że roczniak może jeść to, co dorośli. I rodzice często podają dziecku to, co sami jedzą, czyli dania słone, smażone kotlety, parówki... A potem zaczyna się infekcja za infekcją, anemia, nadpobudliwość, brak apetytu lub nadwaga. Roczne dziecko może jeść to, co dorośli, ale pod warunkiem, że są to zdrowe dania zrobione w domu z wartościowych produktów, a nie menu jedzeniopodobne.
Dlaczego? Ciężkostrawne, smażone, obficie solone, tłuste dania nie służą zdrowiu dziecka. Nie tylko kształtują złe nawyki żywieniowe, ale także przyczyniają się do rozwoju poważnych chorób w przyszłości. Jesteśmy tym, co jemy. I ta prawda dotyczy szczególnie niemowląt i małych dzieci, bo one ciągle rosną i stale się rozwijają. Od tego, jak wartościowa jest dieta, zależy ich rozwój umysłowy i fizyczny, a więc także przyszłość. Dlatego naprawdę warto spędzić trochę więcej czasu w sklepie, czytając skład produktów, a potem w kuchni – i stworzyć dziecku wartościowe, zdrowe danie, niż podawać coś w pośpiechu. To zaprocentuje w przyszłości.
>> Pobierz również schemat żywienia niemowląt 2015
Karmienie niemowlaka: niesłodkiego, miłego życia
Sklepowe półki uginają się od słodyczy. Zewsząd kuszą ich kolorowe opakowania. Reklamowane są nawet słodkości dla niemowląt. Nic dziwnego: wychowanie pożądającego słodyczy klienta od okresu niemowlęctwa to naprawdę świetny biznes. Ale ty nie daj się w to wkręcić!
Biszkopciki, batoniki, słodkie jak ulepek deserki dla niemowląt z powodzeniem mogą (i powinny!) być zastąpione przez świeże owoce, jogurty owocowe, domowe ciasto drożdżowe z niewielką ilością cukru. Roczne dzieci mogą jeść przygotowane w domu muesli lub ewentualnie domowe ciasteczka zbożowe z bakaliami. Jak karmić niemowlę? Unikając słodyczy, które nie tylko powodują próchnicę, nadwagę, ale także tłumią naturalny apetyt dziecka, które zjada mniej wartościowych posiłków. A stąd już krótka droga do niedoborów witamin i innych składników odżywczych, anemii, a także częstych infekcji.
Jak karmić niemowlę: jajka w jadłospisie
Jakie są zalecenia żywieniowe dla niemowląt? Według nich należy wybierać jajka - są one doskonałym źródłem żelaza (żółtko), białka, witamin i kwasów tłuszczowych. Możesz je podawać już w siódmym miesiącu życia dziecka, dodając do zupki co drugi dzień połowę jaja lub szykując jajecznicę na parze. Zgodnie z obowiązującymi zaleceniami nie ma potrzeby rozdzielania białka od żółtka: można od razu podać oba składniki jaja. Jednak białko częściej niż żółtko wywołuje niepożądane reakcje, a żółtko jest bardziej wartościowe. Dlatego na wszelki wypadek możesz zacząć od podawania dziecku żółtka, a gdy nic niepokojącego się nie dzieje, wprowadzić także białko. Nie należy podawać jaja w postaci surowej.
