Rola zbóż w diecie niemowlaka
I nadal tak jest, bo produkty zbożowe bardzo dobrze uzupełniają dietę niemowlaka w niezbędne składniki odżywcze, a dzięki zawartości węglowodanów pokrywają część stale rosnącego zapotrzebowania energetycznego.
To ważna zaleta zbóż w diecie niemowlaka: gdy dziecko zaczyna siadać, raczkować, a potem chodzić, potrzebuje niemal trzy razy więcej energii niż wtedy, gdy tylko leżało.
Posiłki przyrządzone na bazie zbóż są też bardziej kaloryczne niż samo mleko czy warzywa. Dziecko jest więc dłużej syte, co pozwala stopniowo wydłużać przerwy między posiłkami, dzięki czemu można dojść do momentu, kiedy dziennie je pięć posiłków, a noce przesypia.
Zboża do jadłospisu niemowlaka można wprowadzać już na początku rozszerzania diety dziecka – jedne produkty zbożowe wcześniej, inne później, co ma związek z dojrzewaniem układu pokarmowego niemowląt.
Spis treści:
- Jak wprowadzać zboża do diety niemowlaka?
- Które zboża powinny znaleźć się w diecie niemowlaka?
- Rozszerzanie diety o zboża a wiek dziecka
- Rozszerzanie diety a alergia na gluten
Jak wprowadzać zboża do diety niemowlaka?
Poszczególne gatunki zbóż różnią się między sobą właściwościami, smakiem i zawartością składników mineralnych. No i tym, że niektóre zawierają gluten, a inne go nie mają. Do niedawna było to ważne rozróżnienie, ze względu na zalecenie stopniowego wprowadzania glutenu, co miało wywołać tolerancję organizmu i uchronić przed celiakią.
Dziś wiadomo, że nie ma to znaczenia, bo jeśli dziecko ma zachorować, to zachoruje bez względu na to, czy było oswajane z glutenem. Dlatego specjaliści radzą wprowadzać gluten stopniowo w niewielkich ilościach między skończonym 4. a 12. miesiącem życia.
Wprowadzając produkty zbożowe do diety niemowlaka, warto za to zwrócić uwagę na ich walory zdrowotne i zawartość składników mineralnych.
Czytaj: Nietolerancja glutenu: celiakia czy alergia? Objawy, dieta i badania
Kaszki mleczne czy bezmleczne - jakie wybrać? [WSZYSTKO O KASZKACH]
Zboża w diecie niemowlaka: składniki odżywcze
- Pszenica – to najpopularniejsze w Polsce zboże i z reguły trafia do diety niemowlaka na samym początku. Z jej ziaren wytwarza się kaszkę mannę. Jest lekkostrawna, bogata w skrobię, białko i gluten, zawiera też wiele witamin oraz związków mineralnych. Jej odmianą jest orkisz.
- Ryż – jest lekkostrawny, dostarcza białka, witamin z grupy B i błonnika.
- Żyto – zawiera dużo węglowodanów, sporo błonnika, żelazo, kwas foliowy, magnez, fluor i witaminy z grupy B. Zawiera gluten.
- Jęczmień – lekkostrawny w diecie niemowlaka, bogaty w skrobię, błonnik, białko i żelazo. Zawiera gluten.
- Owies – w diecie niemowlaka zawiera dużo białka, żelaza, cynku, fosforu, witamin z grupy B i witaminy E. Wytwarzane z niego płatki owsiane to dobry pomysł na śniadanie dla dziecka. Zawiera gluten.
- Gryka – jest cenna ze względu na wysoką zawartość rutyny i flawonoidów, a także białka i składników mineralnych: fosforu, żelaza i potasu.
- Kukurydza – zawiera dużo białka, żelaza, sodu, potasu, wapnia, a także witaminy z grupy B i C.
- Amarantus – to zboże bardzo lekkostrawne, które może pojawić się w diecie niemowlaka. Zawiera dużo białka i błonnika, ma też mnóstwo żelaza (o wiele więcej niż pozostałe gatunki zbóż), sporo magnezu, potasu (jest go w nim więcej niż w pszenicy) oraz wapń.
- Proso – wytwarzana z niego kasza jaglana to tzw. superżywność. Proso ma działanie zasadotwórcze, wzmacnia organizm i dlatego zalecane jest dzieciom i niemowlętom, które często chorują. Zawiera witaminy z grupy B, żelazo, wapń, potas, fosfor.
- Quinoa – czyli komosa ryżowa, jedno z najzdrowszych zbóż w diecie niemowlaka. Dostarcza białka, żelaza, witamin, fosforu, błonnika, tłuszczów omega-3, a wapnia jest w niej więcej niż w mleku krowim.
Które zboża powinny znaleźć się w diecie niemowlaka?
Kupując produkty na bazie zbóż, warto w pierwszej kolejności wybierać te nieprzetworzone: gruboziarniste kasze, razowe makarony. W otoczce ziarna – łusce – znajduje się bowiem dużo cennych składników pokarmowych.
Podczas produkcji mąki jasnej z ziarna odrzuca się łuskę, a sama mąka produkowana jest z tzw. bielma, przez co ma mniej wartości odżywczych.
Rozszerzanie diety o zboża a wiek dziecka
Zgodnie z zaleceniami ekspertów produkty zbożowe w diecie dziecka docelowo powinny stanowić 40–60 proc. dziennego pożywienia. Jednak rodzaj produktów zbożowych, które wprowadzamy do diety niemowlaka musi być dostosowany do wieku dziecka.
- Rozszerzanie diety niemowlaka od 5. miesiąca życia
Rozszerzanie diety niemowlaka o produkty zbożowe warto zacząć od kleiku zbożowego, który dziecku karmionemu sztucznie można podać w 5. miesiącu życia, a niemowlakowi karmionemu piersią – po skończeniu 6. miesiąca.
Jednym z pierwszych posiłków zbożowych dla niemowląt są też gotowe kaszki – można je wprowadzać do diety niemowlaka w tym samym czasie co kleik. Są one przygotowywane z różnych rodzajów zbóż – pszenicy, ryżu, kukurydzy czy wielozbożowe.
Niektóre zawierają dodatek mleka modyfikowanego (by przygotować kaszkę, produkt wystarczy wtedy zmieszać z porcją wody), inne są bezmleczne (można je połączyć z mieszanką albo z mlekiem odciągniętym z piersi). Najlepiej najpierw przyzwyczaić dziecko do smaku czystej kaszki, a dopiero później wprowadzać kaszki smakowe.
Czytaj: Jadłospis 6-miesięcznego dziecka - co i ile może jeść 6-miesięczne niemowlę
Jadłospis 7-miesięcznego dziecka - co i ile może jeść 7-miesięczne niemowlę
- Rozszerzanie diety niemowlaka od 8. miesiąca życia
Im starsze niemowlę, tym więcej możliwości podawania zbóż podczas rozszerzania diety i układania jadłospisu. Produkty zbożowe mogą się pojawić w menu dziecka pod różną postacią, np. 7.–8.-miesięczne dziecko może spróbować zbożowych biszkoptów, podawanych do rączki, lub chrupek kukurydzianych, które rozpływają się w ustach.
W 9.–10. miesiącu życia do diety niemowlaka można zacząć wprowadzać dobrej jakości pieczywo – początkowo bez skórki, bo jest zbyt twarda.
10.–11. miesiąc to czas, by niemowlę spróbowało gotowanego ryżu (białego, bo jest delikatniejszy w smaku) i drobno pokrojonego makaronu.
Na początku te produkty zbożowe najwygodniej jest podawać niemowlakowi jako dodatek do zupy, a gdy dziecko je zaakceptuje, mogą stanowić część drugiego dania. Gdy dziecko dobrze już gryzie, to podczas rozszerzania diety warto włączyć do jadłospisu kasze – kuskus, jęczmienną czy jaglaną można podawać już w 10. miesiącu życia niemowlaka, a gryczaną – w 11. miesiącu życia.
Czytaj: Jadłospis 8-miesięcznego dziecka - co i ile może jeść 8-miesięczne niemowlę
Rozszerzanie diety a alergia na gluten
Jak każdy produkt, tak i zboża mogą wywołać alergię pokarmową u niemowląt. W Polsce najczęściej uczula pszenica. Alergię na gluten wywołują zawarte w niej proteiny i nie jest ona związana z wrodzoną nietolerancją glutenu (celiakią).
Objawy alergii pokarmowej u niemowląt to: pokrzywka skórna, podrażnienie w okolicy ust, zatkany nos, zapalenie spojówek, biegunka, wymioty. Jeśli u dziecka po zjedzeniu produktu na bazie pszenicy wystąpią podobne objawy, nie podawaj mu tego dania więcej i skontaktuj się z pediatrą.