Jak uniknąć bolesnych ranek na brodawkach w czasie karmienia piersią?

Zamierzasz dziecko karmić piersią albo już to robisz? To najlepsza decyzja, jaką mogłaś podjąć! I warto wytrwać w tym postanowieniu, nawet jeśli przytrafią się problemy. Jednym z takich problemów mogą być bolesne brodawki sutkowe na początku karmienia.

Spis treści

1. Bolesne, pękające brodawki to norma
2. Jak zapobiegać rankom na brodawkach?
3. Co robić, gdy skóra boli lub krwawi?
4. Bolesne brodawki: łagodzenie bólu – jak przetrwać trudny czas i karmić dalej
5. Obserwuj, co się dzieje i reaguj

Bolesne, pękające brodawki to norma

Chyba niewiele jest młodych mam, które tego nie doświadczają, bo nawet gdy wszystko wydaje się przebiegać jak należy, to i tak często pojawia się ból czy dyskomfort. Brodawki cierpią, bo są bardzo wrażliwe, i nigdy wcześniej nie były traktowane tak bezceremonialnie.

Od intensywnego ssania i przygryzania przez dziecko ich skóra staje się podrażniona, szorstka, często pęka i krwawi. Bolesnym brodawkom trzeba szybko pomóc. A najlepiej zadbać o nie nawet nieco wcześniej. 

Jak zapobiegać rankom na brodawkach?

• Zadbaj o skórę. Dziś już nie zaleca się hartowania brodawek przed karmieniem szorstką gąbką czy ręcznikiem. Można natomiast i warto smarować je już w czasie ciąży dobrym kremem, który nawilży, natłuści i uelastyczni skórę, dzięki czemu będzie ona bardziej odporna na pękanie. Mogą to być specjalne kremy do brodawek lub inne, zawierające naturalne oleje, lanolinę, witaminę B czy masło shea.
• Naucz się właściwej techniki karmienia. Nieumiejętne przystawianie dziecka do piersi to najczęstsza przyczyna bolesnych brodawek. Dziecko musi mieć w ustach nie tylko brodawkę sutkową, ale również dużą część jej otoczki. Jeśli chwyci tylko brodawkę, nie będzie prawidłowo ssało, tylko szarpało i gryzło ją dziąsłami. Taką sytuację trzeba umieć rozpoznać i przerwać karmienie, też w odpowiedni sposób. A więc: gdy dziecko ma w buzi samą brodawkę, gdy czubek jego nosa i broda nie dotykają piersi i gdy nie słychać odgłosu połykania, tylko cmokanie – przerwij karmienie. Jak to zrobić? Wsuń swój mały palec w kącik ust dziecka i wyciągnij pierś dopiero wtedy, gdy malec przestanie ją trzymać. W ten sam sposób odłączaj malca od piersi po karmieniu. 

Czytaj również: Ból podczas karmienia piersią. Jak radzić sobie z bolącymi sutkami?

Jak dbać o piersi podczas karmienia?

Co robić, gdy skóra boli lub krwawi?

• Często wietrz piersi. Przebywając w domu, staraj się jak najczęściej chodzić lub leżeć bez biustonosza. Dostęp powietrza do skóry przyspieszy gojenie się ranek i strupków.
• Smaruj brodawki własnym mlekiem. Po każdym karmieniu kilka kropli mleka rozprowadź na brodawce i otoczce, bardzo delikatnie je masując, i pozostaw na odkrytej piersi przez ok. 15 minut, aż do wyschnięcia. Kobiece mleko ma właściwości bakteriobójcze, dezynfekuje więc ranki i zapobiega wywiązaniu się infekcji. A co więcej, zawiera czynnik wzrostu naskórka wspomagający gojenie.
• Ogranicz mycie mydłem. Gdy brodawki są podrażnione lub popękane, nie należy myć ich zbyt często, wystarczy przemywać piersi raz dziennie delikatnym mydłem. Częste mycie mydłem wysusza naskórek i jeszcze bardziej podrażnia bolące miejsca. Można przykładać ciepłe kompresy z naparu szałwii, która ma działanie ściągające i przeciwzapalne.
• Stosuj specjalne kremy lub maści, smarując nimi piersi kilka razy dziennie. Wybieraj te niewymagające zmywania, zawierające hipoalergiczną lanolinę, a także składniki przyspieszające gojenie: dekspantenol, alantoinę, wyciąg z nagietka. Z kolei krem z glukozą ma działanie lekko znieczulające.

Bolesne brodawki: łagodzenie bólu – jak przetrwać trudny czas i karmić dalej

• Zastąp wkładki laktacyjne silikonowymi osłonkami. Zapobiegnie to bolesnemu ocieraniu się brodawek o bieliznę czy ubranie. Najlepsze są specjalne silikonowe osłonki (zwane też muszlami laktacyjnymi), które separują skórę od ubrania, a przy tym mają otwory zapewniające dostęp powietrza do brodawki. Przy poranionych brodawkach są one lepsze niż wkładki laktacyjne, w których chora skóra stale styka się z wilgocią (ciepło i wilgoć stanowią idealną pożywkę dla bakterii).
• Rób zimne okłady. Zimno zmniejsza odczuwanie bólu, warto więc na bolesny sutek przykładać przed karmieniem kostkę lodu (owiniętą w tetrową pieluszkę) albo schłodzony kompres żelowy. Po takim znieczuleniu mniej bolesny będzie moment uchwycenia piersi przez dziecko.
• Zaczynaj karmienie od zdrowszej piersi. Na początku karmienia maluch zawsze ssie najbardziej łapczywie, czasami wręcz rzuca się na pierś, dlatego trzeba go przystawić do tej piersi, która jest w lepszym stanie, aby zminimalizować ból.
• Zastosuj środek przeciwbólowy. Gdy odczuwasz ból jako bardzo dokuczliwy, możesz zażywać lek zawierający ibuprofen lub paracetamol; najlepiej zrób to bezpośrednio po karmieniu. Paracetamol można przyjmować w dawce 500 mg co 4–6 godzin (nie należy przekraczać 4 g na dobę).
• Karm przez kapturki. W wyjątkowo trudnej sytuacji, gdy rozważasz odstawienie dziecka, możesz karmić przez specjalne silikonowe kapturki, co zmniejsza bolesność. Staraj się jednak, aby trwało to jak najkrócej, ponieważ kapturki upośledzają opróżnianie piersi, a w efekcie – zmniejszają laktację. I pamiętaj, aby po każdym użyciu kapturki starannie umyć. 

Czytaj również: Czy dobrze przystawiasz malca do piersi? Jeśli nie, licz się z tymi konsekwencjami

Kremy do biustu na pękające brodawki: jaki krem na pękające brodawki? 

Obserwuj, co się dzieje i reaguj

Gdy ból jest nie do zniesienia, możesz przerwać karmienie na dzień czy dwa, aby piersi odpoczęły i szybciej się wygoiły. W tym czasie jednak regularnie odciągaj pokarm laktatorem i podawaj go dziecku za pomocą strzykawki lub łyżeczki.

Popękane brodawki powinny zagoić się po trzech, czterech dniach. Jeśli jednak po upływie tego czasu nie widzisz żadnej poprawy, poszukaj pomocy doradcy laktacyjnego lub lekarza.

Jeśli problem poranionych brodawek pojawia się nie na początku laktacji, gdy mama i dziecko dopiero uczą się karmienia, ale później, przyczyną może być podawanie smoczka do uspokajania. Pod wpływem smoczka niemowlę może zacząć traktować brodawkę bardziej brutalnie, dlatego lepiej z niego zrezygnować.

Ranki na brodawkach zwiększają ryzyko infekcji bakteryjnej. Zakażona brodawka jest obrzęknięta, mocno zaczerwieniona, często pojawia się ropna wydzielina, a dolegliwości bólowe się nasilają. Gdy zauważysz u siebie takie objawy, skontaktuj się z lekarzem, bo być może trzeba będzie zastosować antybiotyk.

W przypadku grzybicy skóra na brodawce i otoczce może być zaczerwieniona, błyszcząca, łuszcząca, z białawym nalotem. Towarzyszy temu piekący, kłujący ból. Konieczne jest zastosowanie środka przeciwgrzybiczego i ścisłe przestrzeganie higieny.