Dziecko nie rodzi się bezbronne – tak jak każdy z nas, zostało przez naturę wyposażone w dwa rodzaje odporności. Ta pierwsza, pierwotna, to zespół wrodzonych cech, które chronią przed wtargnięciem czynników szkodliwych do organizmu, czyli skóra i błony śluzowe oraz odruchy takie jak kichanie, kaszel i wymioty.
Druga odporność, tzw. nabyta, to zdolność do obrony organizmu przed zarazkami z wykorzystaniem przeciwciał. Buduje się ona od dnia narodzin m.in. dzięki karmieniu piersią i substancjom znajdującym się w twoim pokarmie. Zobacz, jak rozwija się odporność dziecka karmionego piersią.
Spis treści
- Mleko matki jest bogate w przeciwciała
- Składniki mleka kobiecego budują odporność
- Inne składniki pokarmu wzmacniające odporność niemowlaka
Mleko matki jest bogate w przeciwciała
W ostatnich tygodniach ciąży twój organizm produkował moc ciał odpornościowych, które maleństwo skrupulatnie gromadziło. Dzięki temu pierwsze chwile po drugiej stronie brzucha nie stały się dla niego zagrożeniem: nawet w sterylnych warunkach żyje wokół mnóstwo mikrobów, z którymi w życiu płodowym dziecko nie miało kontaktu.
Ta rezerwa będzie stopniowo topniała do końca pierwszego półrocza życia. W ich miejsce muszą pojawiać się więc nowe, wyspecjalizowane w obronie komórki. Ich ciągłe dostawy zapewnia właśnie matczyne mleko. Pojawiająca się w piersiach tuż po porodzie tzw. siara jest czymś w rodzaju koncentratu substancji ochronnych.
To pierwsze mleko ma bowiem bardzo wysoki poziom przeciwciał, które tworzą ochronny płaszcz na całej powierzchni przewodu pokarmowego dziecka, chroniąc je skutecznie przed szkodliwymi, wszechobecnymi substancjami. W tym czasie układ odpornościowy dziecka zaczyna samodzielnie produkować przeciwciała, które będą coraz lepiej rozpoznawały zagrożenia z zewnątrz.
Pamiętaj! Mleko kobiece zapewnia konieczną ochronę immunologiczną w czasie, gdy dojrzewa układ odpornościowy niemowlęcia. W pokarmie jest sto razy więcej przeciwciał niż w osoczu dorosłego człowieka! Karmienie piersią jest szczególnie ważne między 2 a 6 miesiącem życia dziecka.
W tym okresie maluchy są bowiem szczególnie narażone na infekcje, gdyż poziom matczynych ciał odpornościowych, otrzymanych w ostatnich tygodniach ciąży, raptownie spada, a produkcja własnych nie ruszyła jeszcze pełną parą.
Pokarm wytwarzany w nocy zawiera znacznie więcej dobrych tłuszczów, które biorą udział w budowaniu odporności. Dlatego warto karmić nocą.
Polecany artykuł:
Składniki mleka kobiecego budują odporność
W skład kobiecego mleka wchodzą białka, węglowodany i tłuszcze – wszystkie te substancje odgrywają istotną rolę w budowaniu lub wspomaganiu dziecięcej odporności. Białka zawierają mnóstwo substancji stymulujących układ odpornościowy (immunoglobulin) oraz związków bakteriobójczych.
Szczególnie ważne są immunoglobuliny IgA, które mają zdolność zwalczania alergenów, bakterii i wirusów, a przez to chronią przed wieloma chorobami zakaźnymi. Są ważne również dla układu pokarmowego i oddechowego maleństwa. Warto wiedzieć, że aż do drugiego roku życia produkcja własna IgA jest niewielka, ponieważ maluch otrzymuje je z mlekiem mamy.
Kazeina, najważniejsze białko twojego mleka, zwiększa wchłanianie cynku, którego niedobór oznacza większą podatność na zakażenia. Wśród białek znajdują się też immunoglobuliny przeciw polio, grypie, bakteriom Salmonelli oraz licznym wirusom. Obecne w mleku tłuszcze umożliwiają przyswajanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
Mleko matki obfituje w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, niezbędne m.in. do zwiększenia odporności na infekcje. Do obecnych w mleku węglowodanów należą cukry probiotyczne, mające dobry wpływ na bakteryjną florę jelitową dziecka i chroniące przed zakażeniem bakteriami, np. E. coli. Także pałeczki kwasu mlekowego stanowią ochronę przed infekcjami przewodu pokarmowego.
Inne składniki pokarmu wzmacniające odporność niemowlaka
W twoim mleku powstaje jeszcze cały sztab ważnych komórek, które mają chronić dziecko. Wśród nich są takie, które specjalizują się w wyłapywaniu bakterii w układzie pokarmowym dziecka. Do sprzymierzeńców odporności należą także:
- tzw. dobre bakterie, które uniemożliwiają namnażanie się bakterii chorobotwórczych przez zakwaszanie przewodu pokarmowego – stanowią one 99 proc. flory bakteryjnej u noworodka karmionego wyłącznie piersią
- enzymy trawienne malca – pilnują, aby komórki odpornościowe znajdujące się w pokarmie nie były trawione.
Jeszcze nie wszystkie substancje z mleka mamy zostały poznane. Może dlatego trudno stworzyć mleko modyfikowane, które umiałoby je perfekcyjnie naśladować w budowaniu tak mądrego systemu, jakim jest system odpornościowy.
miesięcznik "M jak mama"
