Jak łagodnie odstawić dziecko od piersi? Podpowiadamy, jak zrobić to krok po kroku

Odstawienie dziecka od piersi to zazwyczaj trudny moment dla mamy i dla dziecka. Przede wszystkim pojawia się pytanie: kiedy oduczyć dziecko ssania piersi?

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, by niemowlę karmić wyłącznie piersią przez pierwsze sześć miesięcy życia i starać się utrzymać karmienie piersią przynajmniej do 2 roku życia. To jednak nie zawsze jest możliwe. Jak dostawić dziecko od piersi? Oto nasz poradnik krok po kroku.

Spis treści

1. Dlaczego trzeba odstawić dziecko od piersi?
2. Odstawienie dziecka od piersi zacznij od zakupów
3. Kiedy jest najlepszy moment na odstawienie dziecka od piersi?
4. Strategia odstawiania od piersi - krok po kroku
5. Zapewnij dziecku poczucie bezpieczeństwa
6. Jak wyciszyć laktację po odstawieniu od piersi?

Dlaczego trzeba odstawić dziecko od piersi?

Powody odstawienia dziecka od piersi są różne – powrót do pracy, utrata pokarmu, konieczność przyjmowania leków, które wykluczają karmienie. Często zmęczone mamy same chcą zakończyć karmienie piersią.

Niezależnie od powodów odstawienia dziecka od piersi, to decyzja warta przemyślenia – nie podejmuj jej pod wpływem impulsu. A jeśli jesteś zdecydowana albo nie masz wyboru (np. z powodów zdrowotnych), opracuj strategię postępowania, która ułatwi ci zmianę sposobu karmienia dziecka.

Warto z góry nastawić się na to, że przestawienie maluszka z piersi na butelkę zajmie wam trochę czasu. Ile, to zawsze sprawa indywidualna. Ale na pewno nie nastąpi to z dnia na dzień, co ma znaczenie, jeśli sposób karmienia zmieniasz z powodu rychłego powrotu do pracy.

Doświadczone mamy radzą, by zarezerwować sobie na to około trzech tygodni do miesiąca. Być może w waszym przypadku wszystko potrwa krócej, może być jednak i tak, że na polubienie mleka modyfikowanego malec będzie potrzebował więcej czasu.

Zobacz też: BLW w praktyce - niemowlę je, co chce! Na czym polega metoda "Bobas Lubi Wybór"?

Jak przygotować mleko modyfikowane dla niemowlęcia?

Odstawienie dziecka od piersi zacznij od zakupów

Gdy już podejmiesz decyzję, ale jeszcze zanim zaczniesz wcielać ją w życie, wybierz się do pediatry. Ekspert pomoże ci dobrać mleko modyfikowane, które najlepiej zastąpi pokarm naturalny. Jeśli nie masz możliwości, by skorzystać z pomocy specjalisty, mleko dopasuj do wieku dziecka, uwzględniając ewentualne specyficzne wymagania.

Mamy, które proces zmiany mleka mają już za sobą, radzą, by na wszelki wypadek kupić dwa, trzy opakowania różnych mieszanek. Mleko modyfikowane ma nie tylko nieco inny skład (czasem zawiera dodatkowe, cenne dla malca składniki), różni się także smakiem. Jeżeli dziecku nie zasmakuje jedno mleko, podasz mu kolejne.

Zakupem, bez którego nie można się obejść, jest butelka do karmienia wraz ze smoczkiem dopasowanym do wieku dziecka. Informację, od kiedy można stosować dany smoczek, są na opakowaniu. Nie kupuj smoczka na wyrost. Jeśli będzie za duży, dziecko będzie miało problem z uchwyceniem go.

Z kolei zbyt duże otworki utrudnią karmienie butelką, bo mleko wypływa przez nie za szybko i malec może się krztusić. Warto mieć w domu dwie–trzy butelki i zapas kilku smoczków na zmianę.

Będzie ci również potrzebna szczotka do mycia butelek i smoczków (zwykłą gąbką do naczyń nie umyjesz dokładnie głębokiej i wąskiej butelki). Jeśli malec skończył już 6 miesięcy, nie musisz kupować urządzenia popularnie zwanego sterylizatorem.

Gdy jednak dziecko jest sporo młodsze, warto weń zainwestować, bo dzięki niemu z butelek i smoczków znikną wszelkie bakterie i grzyby, które mogą zagrozić dziecku. Wyparzanie nie jest tak skuteczne jak sterylizacja, a przy tym niszczy butelki.

Kiedy jest najlepszy moment na odstawienie dziecka od piersi?

Dla każdej mamy będzie on inny. Jeśli chodzi zaś o dziecko, malec musi być zdrowy. Nawet zwykłe przeziębienie jest dla niemowlęcia zbyt dużym stresem, by fundować mu kolejny. Nie mówiąc już o ząbkowaniu czy poważniejszej infekcji.

Niedobry na zmianę sposobu karmienia jest też okres, gdy w waszej rodzinie zachodzą jakieś zmiany – na przykład remont, przeprowadzka, dłuższa wizyta kogoś z rodziny. Wreszcie nie odstawiaj malca w momencie, gdy zaczęłaś ponownie pracować.

Jeśli to powrót do pracy jest powodem, dla którego rezygnujesz z karmienia, zacznij to robić na tyle wcześnie, by zdążyć, zanim na dobre zaczniesz znikać z domu na większą część dnia.

Strategia odstawiania od piersi - krok po kroku

Dla sukcesu całej operacji bardzo ważne jest, by przebiegała ona stopniowo. Nie stresuj się, gdy malec nie polubi butelki od razu. Bardzo rzadko się zdarza, by silikonowy smoczek z miejsca zyskał uznanie kogoś, kto do tej pory ssał miękką, ciepłą, pachnącą pierś.

1. Niektóre mamy polecają, by czystą, wyparzoną butelkę ze smoczkiem dać dziecku do zabawy – po to, by się z nią oswoiło – i dopiero potem próbować nakarmić malca mlekiem modyfikowanym po raz pierwszy.
2. Na pewno trzeba to robić stopniowo i powoli. Na początek spróbuj zastąpić mlekiem modyfikowanym jeden posiłek dziennie. Nie ten pierwszy, poranny (gdy dziecko jest głodne po nocnej przerwie), ani nie wieczorny, gdy zmęczenie sprawia, że jest rozdrażnione. Może to być któryś z posiłków, które przypadają na środek dnia, porę drugiego śniadania albo obiadu.
3. Wybierz moment, kiedy dziecko jest w dobrym nastroju, jeszcze niezbyt głodne (wygłodniały malec najpewniej nie będzie chciał nawet spojrzeć na nieznaną mu potrawę). Ułóż dziecko tak jak do karmienia piersią, ale zamiast piersi podaj mu butlę z mlekiem.
4. Na początku malec prawdopodobnie wypluje smoczek, pewnie też zacznie płakać. Nie stresuj się – spróbuj podać mu mieszankę łyżeczką, ale nie zmuszaj do jedzenia na siłę. Jeśli nic nie skutkuje, warto wypróbować taki sposób: przystawianie malca do piersi na dwie, trzy minuty, by nasycił pierwszy głód, a potem zastępowanie jej butelką.
5. Dopóki malec nie zaakceptuje butelki, nie rezygnuj z kolejnych karmień piersią. Dopiero gdy się oswoi z butelką, zacznie pić i wypijać porcję mleka, możesz stopniowo zastępować mieszanką kolejne posiłki. Tak by po pewnym czasie (na przykład po trzech tygodniach) dojść do jednego, maksymalnie dwóch karmień piersią na dobę.
6. Na samym końcu zrezygnuj z tego karmienia piersią, do którego malec jest najbardziej przywiązany (najczęściej wieczornego lub nocnego). To bywa najtrudniejsze. Jeśli dziecko bardzo domaga się tego karmienia, a tobie trudno mu go odmówić, wychodź w tym czasie z pokoju, by maluszka musiał nakarmić ktoś inny (tata, babcia itp.). A gdy obudzi się głodny w nocy, weź go do łóżka, poprzytulaj i spróbuj nakarmić butelką.
7. Przez pierwszych kilka nocy warto na taką okazję naszykować sobie własne, wcześniej ściągnięte mleko, by dziecko nie wyczuło różnicy. Inny sposób – najpierw podaj dziecku pierś, a po kilku minutach delikatnie, powolutku wysuń brodawkę i równie delikatnie wsuń w jej miejsce butelkę z mieszanką.
8. Bardzo ważną częścią strategii odstawiania malca od piersi jest sposób ubierania się. Lepiej unikać chodzenia z dużym dekoltem, w rozpinanych bluzkach, które mogłyby kojarzyć się dziecku z karmieniem. Latem trudno nosić jednak bluzki z golfem – w takich sytuacjach doświadczone mamy radzą, by zakładać na szyję apaszkę albo fantazyjną chustkę, która zasłoni dekolt.

Zapewnij dziecku poczucie bezpieczeństwa

Karmienie piersią to dla dziecka nie tylko posiłek – również czas, gdy przytulone do mamy czuje się bezpieczne. Na naszym forum sporo jest wpisów o dzieciach, które traktują pierś jako uspokajacz, przytulankę. Zakończenie karmienia nie powinno jednak oznaczać rezygnacji z tej bliskości, zwłaszcza że zapewne jest ona bardzo ważna również dla ciebie.

Dlatego zapewnij maluchowi większą dawkę pieszczot i czułości. Noś go na rękach, przytulaj, spędzajcie wspólnie czas. Zwróć też uwagę na to, czy po pierwszych próbach zmiany sposobu karmienia zachowanie dziecka jakoś istotnie się nie zmieniło.

Bo jeśli maluszek stał się nerwowy, w nocy budzi się częściej niż dotychczas, w ciągu dnia marudzi i zaczął ssać coś innego – palec, róg prześcieradła, poduszkę – bądź nie chce się z tobą rozstać w ciągu dnia, to znak, że nie był jeszcze gotowy na rozstanie z piersią. W takiej sytuacji postaraj się poświęcać dziecku jak najwięcej czasu, a jeśli problem nie ustępuje, poproś o pomoc doradcę laktacyjnego.

Czytaj również: Mleko dla rocznego dziecka - jakie mleko wybrać, w czym podawać mleko roczniakowi?

Odstawianie dziecka od piersi: jak to zrobić bezboleśnie?

Jak wyciszyć laktację po odstawieniu od piersi?

Zakończenie karmienia to również duża zmiana dla twoich piersi, dotąd pełnych mleka. Jak zatrzymać laktację? Mleko nie zniknie ono samo z dnia na dzień. Stopniowo będzie go jednak coraz mniej, bo twój organizm produkuje je wtedy, gdy przystawiasz dziecko do piersi. Jeśli pokarmu jest bardzo dużo, można odrobinę go odciągnąć – tak by poczuć ulgę, ale nie pobudzić laktacji.

Przy bardzo napiętych, bolesnych piersiach pomagają okłady z liści kapusty, schłodzonych w lodówce i rozbitych tłuczkiem do mięsa. Pomaga też masowanie ciepłą wodą pod prysznicem. Laktację hamuje szałwia – warto więc pić napar z tej rośliny (wystarczą 3–4 szklanki dziennie).

Czego nie robić? Nie warto ograniczać ilości płynów, bo nie mają one wpływu na laktację, a ograniczanie picia może spowodować zaburzenia elektrolitowe oraz stany zapalne układu moczowego. Nieskuteczne – a nawet niebezpieczne – są sposoby „babcine”, czyli noszenie ciasnej bielizny czy obwiązywanie piersi bandażem – można w ten sposób doprowadzić do zatkania kanalików mlecznych i nabawić się zapalenia piersi.

Czy warto prosić lekarza o leki hamujące laktację? To sprawa dyskusyjna. Niektórzy lekarze przepisują leki zmniejszające wydzielanie prolaktyny, a w efekcie produkcję mleka, ale większość specjalistów odradza takie postępowanie ze względu na nieprzyjemne efekty uboczne. Laktacja ustanie i bez wspomagania farmaceutycznego.

miesięcznik "M jak mama"