Bezpieczny półmrok, przytłumione dźwięki z dominującym, kochanym głosem matki, ciepło i przyjemne kołysanie. Tak dobrze miało maleństwo w twoim brzuchu. Po narodzinach nadal może przebywać w równie komfortowym środowisku i stopniowo rozwijać swoje zmysły. Wystarczy, że zadbasz o to, by docierała do niego odpowiednia dawka bodźców.
Przeczytaj: Poznaj 7 zasad pielęgnacji noworodka
Spis treści
- Co widzi, czuje i słyszy noworodek: pierwsze chwile na świecie
- Jak widzi noworodek?
- Jak noworodek wykorzystuje zmysł dotyku?
- Jak słyszy noworodek?
- Jak rozwinięty jest u noworodka zmysł węchu?
Co widzi, czuje i słyszy noworodek: pierwsze chwile na świecie
Warto zacząć już od samego porodu. O ile przebiega on prawidłowo, nic nie stoi na przeszkodzie, by sala porodowa była oświetlona przytłumionym światłem. Masz prawo domagać się intymności w towarzystwie niezbędnego personelu medycznego i partnera. To ważne nie tylko dla ciebie, lecz także dla maluszka – im bardziej intymna i kameralna będzie atmosfera narodzin, tym łagodniejsze będzie jego przejście na drugą stronę brzucha. Poproś lekarza, by ocena noworodka w skali Apgar odbywała się na twoim brzuchu. Wprawdzie takie postępowanie przewiduje standard opieki okołoporodowej, ale warto zaznaczyć to w planie porodu. Niech dziecko nasyci się twoją bliskością w kontakcie „skóra do skóry”. Podaj mu wtedy pierś – niech spróbuje chwycić brodawkę, bo już sama jej stymulacja jest wystarczającym sygnałem dla twego organizmu, że czas uruchomić laktację. Przywitaj się z pociechą i nie żałuj jej czułości. Przez najbliższe godziny, dni, a nawet tygodnie będziecie niemal nierozłączni.
Jak widzi noworodek?
Maleństwo na początku będzie cię widziało jak niewyraźną plamę i tylko wtedy, gdy przybliżysz twarz. Wzrok, który dla nas dorosłych wydaje się najważniejszy, u dziecka dopiero po urodzeniu przystosowuje się do widzenia światła, a precyzji i ostrości widzenia zaczyna nabierać około 2. miesiąca życia. Zmysł smaku także jest jeszcze słabo rozwinięty – malec rozpoznaje głównie słodki smak twojego pokarmu. Spośród pięciu zmysłów u noworodka najlepiej rozwinięte są dotyk, słuch i węch.
Przeczytaj: Przestymulowanie – jak nadmiar bodźców wpływa na zachowanie niemowląt?
Jak noworodek wykorzystuje zmysł dotyku?
Za pośrednictwem dotyku noworodek odbiera aż 80 proc. bodźców z otoczenia. Dziecko doskonaliło dotyk jeszcze w trakcie życia płodowego, kiedy w twoim brzuchu uczyło się ssać palec, chwytało pępowinę. Nic dziwnego, że po narodzinach tak łaknie bliskości z tobą i wręcz domaga się twojego dotyku. Dzięki temu czuje się bezpieczne i kochane. Właśnie poprzez dotyk nawiązuje z tobą pierwszą więź i komunikuje swoje potrzeby.
Kiedy płacze, wystarczy wziąć je w ramiona i ukołysać. Gdy czuje się poddenerwowane podczas przewijania, delikatny masaż stópek szybko je uspokaja. Dlatego każdej czynności związanej z pielęgnacją malca – czy to zmianie pieluszki, czy kąpieli – powinno towarzyszyć jak najwięcej czułości. Pogłaszcz główkę dziecka, delikatnie poklep po pleckach. Na zakończenie każdego dnia wykonaj masaż całego ciała z wykorzystaniem oliwki. Niech ruchy twoich dłoni będą powolne, delikatne i dokładne. Nie omijaj dłoni, twarzy i uszu maleństwa. Taki masaż odpręży was oboje. Zmysł dotyku jest nieoceniony także w oswajaniu świata przez dziecko. Dzięki niemu poznaje, czym jest uczucie ciepła i wilgoci, jaką fakturę (szorstką, gładką, miękką) oraz jakie kształty mają różne przedmioty. Podsuwaj mu więc zabawki wykonane z różnych materiałów. Pozwól, by poznawało je zarówno rączkami, jak i ustami, które w pierwszych miesiącach życia dziecka są szczególnie wrażliwe na dotyk.
Przeczytaj: Noworodek w domu: 19 porad dla mamy
Jak słyszy noworodek?
Słuch jest równie dobrze rozwiniętym zmysłem co dotyk. Maleństwo odbierało bowiem dźwięki już w twoim brzuchu. To właśnie wtedy poznało twój głos, który po narodzinach bezbłędnie rozpozna spośród wielu innych. Oswoiło się ze szczekaniem waszego psa czy sygnałem budzika, który codziennie budził cię do pracy. Te dźwięki nie będą wywoływały w nim niepokoju. Natomiast nagły hałas (np. dźwięk klaksonu samochodowego czy wiertarki) może je wystraszyć, na co zareaguje płaczem i – w pierwszych trzech miesiącach życia – tzw. odruchem Moro. Staraj się otaczać dziecko miłymi dźwiękami. Niech usypia przy muzyce klasycznej lub relaksujących odgłosach natury. Na dobranoc śpiewaj mu kołysanki albo czytaj bajki – to nic, że malec nie rozumie jeszcze, co mówisz. Ważne jest, by uczył się intonacji głosu i oswajał z brzmieniem słów. To istotne dla przyszłej nauki mowy. Za trzy, cztery miesiące malec zacznie do ciebie pokrzykiwać, głużyć, a pierwsze „rozmowy” w języku gaworzenia przeprowadzisz z nim zapewne około 6. miesiąca życia.
Przeczytaj: Co trzeba wiedzieć o noworodku? 10 rzeczy, które mogą cię zaskoczyć
Jak rozwinięty jest u noworodka zmysł węchu?
Nie jesteś dla swojej pociechy obcą osobą. Poznaje cię nie tylko po głosie, bo od pierwszych chwil życia wie, jak pachnie twoje ciało. Bezbłędnie odnajduje buzią drogę do twojej piersi. Wystarczy, że maluch wtuli nosek w twoje ciało, a podziała to na niego kojąco. Dlatego staraj się nie używać perfum i postaw na bezzapachowe kosmetyki do pielęgnacji. Za to nie szczędź niemowlakowi innych aromatów. Zabieraj go do kuchni i tam pojedynczo prezentuj różne zapachy. Zarówno słodka woń wanilii, jak i ostry aromat czosnku wzbudzi jego zainteresowanie. Dziecko nie wie jeszcze, które zapachy mu się podobają, bo ten gust dopiero się wykształci, a gdy ok. 6. miesiąca życia zaczniesz rozszerzać mu dietę, jego węch zacznie wspierać rozwój zmysłu smaku i kulinarnych upodobań.
Przeczytaj także: Pierwsze tygodnie z noworodkiem. Instrukcja postępowania z dzieckiem
