Okres noworodkowy to pierwsze 28 dni życia dziecka. Większość maluchów w tym czasie nie przezywa żadnych problemów zdrowotnych, ale mimo to dla każdego dziecka pierwszy miesiąc życia jest krytyczny – przystosowanie się do życia poza łonem mamy nie jest proste.
Dlatego też wśród specjalistów funkcjonuje pojęcie nagłych stanów noworodka, czyli sytuacji, które są typowe dla tak małych dzieci ze względu na ich obniżoną odporność i niedojrzałość niektórych narządów. Zobacz, na co zwracać uwagę w pierwszych tygodniach życia dziecka i kiedy zgłosić się do specjalisty.
Spis treści
- Oznaki i objawy nagłych noworodków
- Urazy noworodka
- Choroby sercowo-naczyniowe
- Napady padaczkowe
- Zaburzenia metaboliczne
- Posocznica
- Incydenty jelitowe
Oznaki i objawy nagłych noworodków
Nagłe stany u noworodka to stany zagrażające życiu i zdrowiu dziecka. Według literatury, o nagłych stanach mówimy wówczas, gdy obserwujemy "objawy pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenia ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności".
Typowe oznaki i objawy nagłych przypadków noworodków obejmują trudności w oddychaniu, nieprawidłowe ssanie, problemy z trawieniem, podwyższoną temperaturę ciała, wysypkę skórną, ciągły płacz i drażliwość. Specjaliści pookreślają, że jeśli malec ma mniej niż jeden miesiąc, jego uważne obserwowanie pod kątem jakichkolwiek niepokojących oznak jest bardzo ważne.
Czytaj również: "Czy to normalne, że noworodek...?". 10 zmartwień świeżo upieczonych mam, których możecie sobie oszczędzić
Wrodzone wady serca u dzieci - jak leczyć wrodzone wady serca u dzieci?
Urazy noworodka
Może się zdarzyć, że malec dozna przypadkowego urazu, np. spadnie z łóżka czy przewijaka. Choć mówi się, że malutkie dzieci nie są jeszcze w stanie się przekopcić, to jednak takie nieszczęśliwe wypadki się zdarzają. Do nieprzewidzianych sytuacji może dojść również wtedy, gdy dziecko śpi razem w z rodzicami w dużym łóżko lub na skutek zbyt mocnego potrząsania dzieckiem.
Najczęstsze objawy urazów obejmują drgawki, utratę przytomności, problemy z oddychaniem, wymioty i bladość skóry. W przypadku ich wystąpienia, dziecko powinno natychmiast trafić do szpitala. Na miejscu lekarz oceni, czy konieczne jest prześwietlenie, USG czy rezonans, który wykluczy poważne uszkodzenia ciała.
Niekiedy konieczne jest ustabilizowanie stanu dziecka, ocena stężenia glukozy we krwi czy wykonanie pełnej morfologii, np. jeśli pojawia się siniaki, mogące świadczyć o małopłytkowości.
Choroby sercowo-naczyniowe
U noworodków często występują choroby serca, takie jak niewydolność, nagłe zapaść lub szmery w sercu. Jeśli zaobserwujesz, że Twoje dziecko nie je tyle, ile powinno, nie przybiera na wadze, mocno się poci, udaj się z nim do specjalisty.
Charakterystycznym objawem jest też sinienie ciała - to stan, który wskazuje na niedotlenienie i wymaga natychmiastowej uwagi. Może być wywołana niedomkniętym przewodem tętniczym Botalla. To częsta dolegliwość, która niekiedy zanika samoistnie (przewód zarasta), a niekiedy konieczny jest drobny zabieg lub leczenia farmakologiczne.
Napady padaczkowe
Napady padaczkowe często występują u noworodków w fazie noworodkowej. Są trudne do rozpoznania, ponieważ nie są zwykle spektakularne i obejmują np. nieprawidłowe ruchy gałek ocznych (ustawienie ich w jedną stronę). Objawy, które należy traktować poważnie to również bezdech i drżenie kończyn kończyn.
Najczęstsze przyczyny napadów u noworodków to: posocznica, uraz, ale również wrodzone zaburzenia metabolizmu, infekcje czy wady wrodzone. 5% do 10% wszystkich napadów u noworodków jest skutkiem infekcji. W szpitalu specjalista sprawdzi poziom glukozy we krwi dziecka i inne badania, które wykluczą, czy malec nie ma sepsy, która mogłaby spowodować napady padaczkowe.
Zaburzenia metaboliczne
Kiedy organizm noworodka nie przekształca pokarmu w energię, dziecko nie przybiera na wadze, pojawiają się problemy z karmieniem, wymioty, tachykardia, przyspieszony oddech czy drażliwość, można podejrzewać chorobę genetyczną, powodująca zaburzenia metaboliczne, takie jak hipoglikemia czy encefalopatia.
Istnieją badania przesiewowe, które pozwalają zdiagnozować niektóre problemy na wczesnym etapie, ale niektóre wrodzone zaburzenia metabolizmu są często diagnozowane zbyt późno, po tym, jak zdążą już wyrządzić pewne szkody w organizmie.
Posocznica
Gorączka u noworodka może wskazywać na lekką infekcje, ale zawsze należy brać pod uwagę również posocznicę, czyli sepsę, która jest poważną infekcją bakteryjną wywołującą ogólnoustrojową reakcję organizmu. Standardową procedurą w takim przypadku jest wykonanie pełnych badan krwi i moczu, wraz z posiewamy, aby wykluczyć sepsę.
Objawy, które powinny niepokoić to problemy z karmieniem, drażliwość, bezdech, hipotermia, żółtaczka, wysypka, senność dziecka, drgawki lub wymioty.
Czytaj również: Wady wrodzone płodu - przyczyny najczęstszych wad rozwojowych
Stany przejściowe noworodka: 10 rzeczy, którymi nie powinnaś się niepokoić
Incydenty jelitowe
Tak zwane incydenty jelitowe objawiają się dolegliwościami ze strony układu pokarmowego. Jeśli noworodek wymiotuje, ma silne bóle brzuszka, rodzice nie powinni tego ignorować. Wymioty w okresie noworodkowym powinny zawsze być konsultowane z lekarzem.
Bardzo ważna jest też konsultacja ze specjalistą w przypadku silnych dolegliwości bólowych, objawiających się płaczem dziecka, które mogą wskazywać na nieprawidłową rotację jelit i ich skręt oraz niedokrwienie. Przyczyną takiej sytuacji może być wrodzoną niedrożność jelit lub ich wgłobienie.
