14. września to światowy dzień AZS. Co warto wiedzieć o tym problemie? Atopowe zapalenie skóry to choroba, na którą cierpi co piąte dziecko w Polsce. To przewlekłe schorzenie dotyczy nie tylko skóry - silny świąd, który często towarzyszy AZS, wpływa m.in. na nastrój czy jakość snu. Oprócz stosowania odpowiednich preparatów leczniczych, niezbędna jest prawidłowa pielęgnacja, która przynosi ulgę i wzmacnia efekty terapeutyczne.
Jak powinna wyglądać pielęgnacja dziecka z atopowym zapaleniem skóry?
Spis treści
- Co to jest AZS i jakie daje symptomy?
- Pielęgnacja dziecka z atopowym zapaleniem skóry
- Stosowanie emolientów
- Mycie w przegotowanej wodzie
- Kostka myjąca zamiast mydła
- Schładzanie kosmetyku w lodówce
- Regularne natłuszczanie skóry balsamem
- Kąpiel lecznicza raz dziennie
- Delikatne osuszanie
- Nakładanie kremu tuż po wyjściu z wanny
- Ilość kosmetyku musi być dopasowana do stanu skóry
- Czyste ręce i krótko obcięte paznokcie
- Ochrona przed mrozem i wiatrem
- Ochrona przed słońcem
Co to jest AZS i jakie daje symptomy?
Atopowe zapalenie skóry jest przewlekłą chorobą zapalną o wieloczynnikowej etiologii, dlatego, jak dotąd, nie ma możliwości jej skutecznego wyleczenia, trudno także doprowadzić do tzw. stanu wyciszenia.
Choroba może się pojawić nawet u kilkumiesięcznych dzieci. Najłatwiej rozpoznać ją po tym, że skóra niemowlaka jest mocno przesuszona, łuszczy się i silnie swędzi. Ale nie są to jedyne objawy.
Niemowlęta z AZS często mają czerwone, pokryte wysypką i wyglądające na polakierowane policzki, a także wysypkę przy łokciach i kolanach (przy czym zmiany są rozmieszczone symetrycznie, w tych samych miejscach na różnych kończynach).
U dzieci nieco starszych wysypka i krostki związane z alergią pojawiają się głównie pod kolanami i w zgięciach łokci, a także na grzbietach rąk i stóp, i mają skłonność do lichenifikacji (skóra staje się zgrubiała, szorstka).
Polecany artykuł:
Pielęgnacja dziecka z atopowym zapaleniem skóry
Jeśli na skórze dziecka zauważysz takie objawy, konieczna jest wizyta u lekarza, bo chory maluch wymaga odpowiedniej terapii. Podczas atopowego zapalenia skóry u dziecka stosuje się różne metody leczenia, które lekarz dobiera indywidualnie, biorąc pod uwagę m.in. wiek pacjenta, stan skóry, dolegliwości towarzyszące (np. inne alergie).
Ważna jest też odpowiednia pielęgnacja dziecka z atopowym zapaleniem skóry, która przyniesie ulgę - bez niej trudno będzie odnieść sukces w walce z chorobą. Skóra dzieci mających AZS ma upośledzoną syntezę ceramidów i związków lipidowych, nie jest więc w stanie stworzyć szczelnej bariery chroniącej organizm przed środowiskiem zewnętrznym, słabiej utrzymuje też wodę w naskórku, jest napięta, wysuszona, mało elastyczna i nadwrażliwa. Atopowemu zapaleniu skóry towarzyszy także silny świąd.
Co jest ważne w pielęgnacji dziecka z AZS? Poniżej znajdziesz 12 zasad, które warto stosować, aby otoczyć skórę odpowiednią opieką.
Polecany artykuł:
Stosowanie emolientów
Pielęgnacja dziecka z atopowym zapaleniem skóry wymaga stosowania odpowiednich kosmetyków. W tych "zwykłych" możemy znaleźć składniki, które mogą zaszkodzić, jak choćby aloes i niektóre odmiany rumianku. Do codziennej higieny, nawilżania i natłuszczania trzeba używać kosmetyków sprzedawanych w aptekach, hipoalergicznych, przeznaczonych do skóry atopowej.
Formuła kosmetyku powinna być oparta na substancjach, które potrafią wzmocnić naturalną barierę lipidową skóry - najlepiej na emolientach. To takie kosmetyczne "cegiełki" - potrafią wklejać się w szczeliny warstwy lipidowej naskórka, uzupełniać je i na nowo stworzyć barierę ochronną, zapobiegającą nadmiernej utracie wody przez skórę, a w konsekwencji jej zbytniemu wysuszaniu się.
Odpowiedni emolient powinien błyskawicznie łagodzić podrażnienia i świąd. Jego wybór warto skonsultować z lekarzem, który opiekuje się dzieckiem. Największe dermatologiczne bezpieczeństwo zapewniają te dermokosmetyki, których można używać już od pierwszego dnia życia.
Mycie w przegotowanej wodzie
Chorej skórze szkodzi chlor - może ją podrażniać, a jeśli choroba jest w fazie zaostrzenia, opóźnia proces gojenia zmian. Wodę do mycia powinno się więc filtrować za pomocą filtrów dzbankowych lub zakładanych na kran. Chlor można też odparować, gotując wodę, jest to jednak dość kłopotliwe w przypadku kąpieli.
Kostka myjąca zamiast mydła
Skóry atopowej nie można myć samą wodą. Zwykłe mydła podrażniają i wysuszają skórę. Alternatywą są syndety, zwane również kostkami myjącymi. Delikatnie myją i oczyszczają skórę, a ich odczyn pH zbliżony jest do naturalnego odczynu skóry. Wiążą cząsteczki brudu, ale nie szkodzą skórze. Nie powinny zawierać mydła, parabenów i substancji zapachowych.
Schładzanie kosmetyku w lodówce
Pielęgnacja dziecka z atopowym zapaleniem skóry może wymagać stosowania różnych "trików". Chłodny balsam lub żel po nałożeniu na skórę lekko ją znieczula, co dodatkowo przynosi ulgę, jeśli swędzenie jest bardzo nasilone.
Regularne natłuszczanie skóry balsamem
Przy AZS uszkodzony jest płaszcz lipidowy skóry, zaburzony też proces produkcji lipidów. Regularne natłuszczanie tworzy na powierzchni skóry warstwę ochronną, która blokuje ucieczkę wody z naskórka.
Warto to robić kilka razy dziennie i wybierać emolienty, które nie tylko stworzą na powierzchni skóry film o działaniu okluzyjnym, ale i trwale odbudują jej barierę ochronną, a dodatkowo natychmiastowo zredukują świąd.
Kąpiel lecznicza raz dziennie
To element pielęgnacji dziecka z atopowym zapaleniem skóry, o którym nie wolno zapominać. Martwy naskórek i kosmetyki nakładane kilka razy w ciągu dnia tworzą blokadę, z powodu której skóra nie może właściwie oddychać. Poza tym woda zmiękcza skórę, dzięki czemu lepiej wchłania ona kosmetyki natłuszczające.
Do kąpieli należy użyć odpowiedniego emolientu (żel, olejek, kostka myjąca), który natłuści skórę. Kąpiel lecznicza powinna trwać krótko - około pięciu minut. Woda nie może być zbyt ciepła - optymalna temperatura to 27-30 st.C (wyższa może nasilać swędzenie).
Delikatne osuszanie
Po kąpieli ciało trzeba delikatnie osuszyć, przykładając ręcznik. Skóry dziecka z AZS nie pocieramy - to ją może dodatkowo podrażnić.
Nakładanie kremu tuż po wyjściu z wanny
Skóra po kąpieli bardzo szybko traci wilgoć znajdującą się w naskórku. By tego uniknąć, dziecko należy szybko osuszyć i w ciągu dwóch minut od wyjęcia z wody nasmarować kosmetykiem zawierającym emolienty - to ograniczy stratę wilgoci.
Ilość kosmetyku musi być dopasowana do stanu skóry
Jeśli skóra dziecka jest bardzo przesuszona, ale nie ma na niej zmian zapalnych, warstwa kremu może być grubsza. Gdy choroba jest w fazie zaostrzenia, lepiej nałożyć kosmetyk cienką warstwą, za to częściej, bo takie postępowanie przyspiesza gojenie się ran.
Czyste ręce i krótko obcięte paznokcie
W okresie zaostrzenia choroby świąd jest bardzo dokuczliwy - dziecko nie jest w stanie powstrzymać się od drapania. Jeśli w uszkodzoną skórę wnikną bakterie z brudnych rąk, stan zapalny może się nasilić i dojdzie do zakażenia.
By tego uniknąć, dziecku trzeba myć ręce (kilka, kilkanaście razy dziennie, używając do tego odpowiednich preparatów) i regularnie obcinać paznokcie, pilnując, by nie miały zadziorów.
W przeciwnym razie, w wyniku mechanicznych uszkodzeń skóry może dojść do powstania tzw. przeczosów, czyli powierzchownych liniowych ubytków w skórze. Ponieważ powstanie przeczosów nasila świąd, mamy wtedy efekt błędnego koła (świąd - drapanie - nasilenie zmian - nasilenie świądu).
Ochrona przed mrozem i wiatrem
Zimno szkodzi skórze z atopowym zapaleniem - pod jego wpływem skóra dodatkowo traci wilgoć, a nagła zmiana temperatury może nasilać swędzenie. Dlatego przed każdym wyjściem na spacer buzię malca trzeba posmarować cienką warstwą tłustego kremu ochronnego - po powrocie do domu trzeba go zmyć i nałożyć zwykły emolient.
Ochrona przed słońcem
Dzieci chorujące na AZS mogą przebywać na słońcu, musimy jednak zadbać o ochronę przeciwsłoneczną. Sięgnijmy po kosmetyki z filtrami mineralnymi - tworzą na powierzchni skóry barierę fizyczną, jednak nie przenikają do głębszych warstw naskórka. Są także lepiej tolerowane przez osoby zmagające się z atopowym zapaleniem skóry.
U dzieci, także tych, które nie mają problemów skórnych, stosujemy maksymalną fotoprotekcję, SPF 50+. Skóra maluchów jest niedojrzała, a co za tym idzie - podatniejsza na negatywne skutki promieniowania słonecznego. Po krem z filtrem warto sięgać zawsze, nie tylko na plaży, ale i gdy wybieramy się na przydomowy plac zabaw.
Pielęgnacja dziecka z atopowym zapaleniem skóry może wydawać się czasochłonna i skomplikowana, ale tak naprawdę to po prostu zbiór czynności, które dość szybko stają się nawykiem.
