Zabawa z niemowlakiem to dla dziecka sposób poznawania świata. Obserwując otoczenie, dotykając przedmiotów, słuchając, co mówią dorośli i naśladując ich, niemowlę uczy się świata. Dzięki zabawie niemowlak poznaje kolory, dźwięki, kolejność zdarzeń, przyczyny i skutki, uczy się słuchać i mówić, trenuje koordynację ruchów.
Dlatego warto bawić się z dzieckiem pomysłowo i mądrze – tak by zabawy wspierały rozwój dziecka. Oto 15 pomysłów na proste zabawy z niemowlakiem. Podpowiadamy w co się bawić z dzieckiem przez pierwsze trzy miesiące, jakie zabawy będą dobre dla niemowlaka od 4-6 miesiąca, jakie zabawy z niemowlakiem 7- i 8-miesięcznym.
Czytaj również: Zobacz pomysły na prezent dla rocznego dziecka
Zabawy paluszkowe - 9 wyliczanek i wierszyków dla dzieci, które warto znać
Spis treści
- Zabawy dla noworodka, 2- i 3-miesięcznego niemowlaka
- Zabawy z niemowlakiem 4-miesięcznym
- Zabawy z niemowlakiem 5-miesięcznym
- Zabawy z niemowlakiem 6-miesięcznym
- Zabawy z niemowlakiem 7-miesięcznym
- Zabawy z niemowlakiem 8-miesięcznym
- Zabawy z niemowlakiem 9-miesięcznym
Zabawy dla noworodka, 2- i 3-miesięcznego niemowlaka
1. Zabawa z niemowlakiem w Lustereczko, powiedz przecie – zabawa na pierwsze 3 miesiące
Niemowlę jest bardzo zainteresowane własnym odbiciem w lustrze, ale nie rozpoznaje w nim siebie (na to odkrycie musi poczekać mniej więcej do 18. miesiąca życia).
Połóż dziecko na plecach i zachęć, by patrzyło na ciebie. Powoli przesuwaj lusterko na boki, w górę i w dół, by niemowlę musiało ruszać głową w ślad za ruchami lusterka. Następie chuchnij na lusterko, aby pokryło się mgiełką, i narysuj na nim palcem buźki lub figury geometryczne. Wytrzyj je i zacznij rysowanie od nowa. Możesz też odcisnąć na tafli szkła rączkę maleństwa.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: wzmacnia mięśnie karku potrzebne do unoszenia główki. Uczy też niemowlę koncentracji i pomaga w zdobyciu samoświadomości.
2. Zabawa z niemowlakiem w Echo, echo... zabawa od 3. miesiąca
Zanim dziecko zacznie mówić, przechodzi etapy gruchania i gaworzenia. Mniej więcej od 3. miesiąca życia niemowlak odkrywa radość z wydawania dźwięków. Wykorzystaj ją do wspólnej zabawy z niemowlakiem w „echo”. Gdy usłyszysz dziecięce „ghyyy”, „aghhh”, „guuu”, powtarzaj je – zarówno szeptem, jak i głośno, podśpiewując i robiąc śmieszne miny.
Sama też rozpoczynaj „rozmowy”. Pochyl się nad niemowlęciem i patrząc mu w oczy, powiedz: „ghyyy” tyle razy, aż dziecko ci odpowie. Tę zabawę z niemowlakiem kontynuuj w kolejnych etapach nauki mówienia, zastępując gaworzenie słowami dźwiękonaśladowczymi. Kiedy uderzysz łyżką w stół, powiedz: „łyżka BUM”, w czasie kąpieli niemowlaka: „woda CHLAP”, podczas spaceru: „wiatr SZUU” i obiadu: „zupka MNIAM”. Zachęcaj niemowlę, by było twoim echem.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: trenuje aparat artykulacyjny niemowlaka i wspomaga naukę mówienia.
3. Zabawa z niemowlakiem w Gdy gasną światła - zabawa od 3. miesiąca życia dziecka
Ta zabawa spodoba się już trzymiesięcznemu niemowlakowi, ale sprawi wiele frajdy także starszemu dziecku. Warto bawić się w nią, zanim dziecko zaśnie. Jest tylko jeden warunek: w pokoju niemowlaka powinno być już ciemno. Połóż niemowlę do łóżeczka, ale nie zapalaj żadnych świateł.
Włącz latarkę, po czym powoli przesuwaj światło po ścianach i zachęcaj dziecko do jego śledzenia. Zatrzymuj się co chwila i opisuj rzecz, którą właśnie oświetlasz. Podczas zabawy mów cichym i kojącym głosem, by niemowlę było zrelaksowane. Kiedy zaś zacznie zasypiać, wyłącz latarkę i ucałuj dziecko na dobranoc.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: zabawa pomaga w budowaniu ostrości widzenia dziecka oraz sprzyja zrozumieniu zależności między przyczyną a skutkiem. Szczegółowe opisywanie przedmiotów znajdujących się w pokoju wzbogaca słownictwo niemowlaka.
Czytaj również: Zabawy z rocznym dzieckiem: 5 zabaw stymulujących rozwój roczniaka
Sprawność manualna dziecka. Zabawy i ćwiczenia manualne dla niemowlaków
Zabawki sensoryczne – czym kierować się przy ich wyborze?
4. Zabawa z niemowlakiem w Wbrew grawitacji - zabawa od 3. miesiąca życia dziecka
Uporanie się z siłą ciążenia to najważniejsze zadanie dla niemowlaka. Najpierw, w pierwszych trzech miesiącach życia, niemowlę uczy się unosić i trzymać głowę w górze. Aby mu to ułatwić, proponuj zabawę w przedstawienie. Połóż niemowlę w pozycji na brzuszku i raz na jakiś czas przybliżaj do niego zabawkę w kontrastowych kolorach.
Podczas zabawy zachęcaj niemowlę, by chciało ją obejrzeć. Możesz imitować jej dźwięki albo urządzić przedstawienie z udziałem kilku pluszaków (do pomocy zaangażuj partnera). Dobrym pomysłem jest występ mini orkiestry. Ułóż przed dzieckiem kubeczki, garnek, tarkę i zagraj na nich. Niemowlę zainteresowane dźwiękami będzie unosiło głowę i starało się utrzymać ją w górze jak najdłużej.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: zabawa wzmacnia mięśnie odpowiedzialne za unoszenie główki, a zdobycie tej umiejętności jest niezbędne do nauki siedzenia i chodzenia.
Zabawy z niemowlakiem 4-miesięcznym
5. Zabawa z niemowlakiem w Wesołe miasteczko - zabawa od 4. miesiąca życia
To ulubiona zabawa niemowlaka, który opanował umiejętność trzymania główki. Zabawę zacznij od spokojnego kołysania dziecka w ramionach jak w łodzi, która płynie przez fale. Następnie zamień ciało dziecka w samolot (ułóż niemowlę w pozycji na brzuszku na przedramieniu, asekuruj drugą ręką) i lataj nim po całym mieszkaniu. Potem czas na wirowanie i kręcenie w koło.
Choć dziecko będzie świetnie się bawił, rób przerwy na odpoczynek od ruchu. W tym czasie połóż niemowlaka na pleckach i połaskocz.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: wzmacnia mięśnie całego ciała, rozwija mózg. Kręcenie się w koło stymuluje układ przedsionkowy, który odgrywa rolę w rozwoju koordynacji i równowagi, a jego sprawne funkcjonowanie wspiera prawidłową koncentrację dziecka.
Zabawy z niemowlakiem 5-miesięcznym
6. Zabawa z niemowlakiem w Turlanie z kocykiem - zabawa od 5. miesiąca życia
5-miesięczne niemowlę uwielbia akrobacje: leżąc na plecach, stara się włożyć palce stóp do buzi, a w pozycji na brzuszku podnosi wysoko klatkę piersiową i zamienia się w foczkę. Dopinguj je w tych ćwiczeniach. Zaproponuj niemowlakowi także zabawę w „naleśnik”. Połóż dziecko na kocyku.
Turlaj je na nim, zawijaj w materiał i zachęcaj do samodzielnych przewrotek. Kiedy już dziecko będzie zmęczone figlami, powiedz, że zrobisz z niego smakowity deser. Delikatnie ugniataj ciało dziecko, lekko turlaj je na boki, przykrywaj kocem. Na koniec udawaj, że smarujesz je dżemem, posypujesz cukrem i kroisz na kawałki.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: ułatwia naukę przewrotek z brzucha na plecy i z powrotem, co jest niezbędne do nauki raczkowania i siedzenia.
Zabawy z niemowlakiem 6-miesięcznym
7. Zabawa z niemowlakiem w Ten mały piesek - zabawa na pierwsze 6. miesięcy życia dziecka
Gdy już nabierzesz wprawy w kąpieli niemowlęcia, a ono będzie czuło się pewnie w wodzie, zaproponuj mu zabawę „Ten mały piesek”. Polega ona na łaskotaniu stópek i paluszków, a następnie całego ciała niemowlaka. W tym czasie recytuj wierszyk: „Ten mały piesek był na targu./ Ten mały piesek w domu spał./Ten mały piesek dostał ciastko./ Ten mały piesek swoją kość miał./ A ten malutki piesek hau hau hau,/ przez całą drogę szczekał!”.
Na pieszczotę konkretnego palca lub części ciała przypada jeden wers wierszyka. Możesz też klaskać rączkami dziecka lub klepać jego stópkami i mówić przy tym wierszyk: „Ciastko lep, ciastko piecz, chce się jeść,/ panie piekarzu, chcę szybko ciastko mieć. /Piecz je, lep je, zrób z literką C,/ upiecz w piekarniku dla dzidzi i mnie”.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: zrelaksuje i wyciszy niemowlę przed snem, wpłynie na rozwój jego umiejętności językowych oraz wzbogaci zasób słownictwa dziecka.
8. Zabawa z niemowlakiem w feerię zapachów - zabawa od 6. miesiąca życia dziecka
Niemowlę, które pewnie trzyma główkę, posadź w nosidełku lub chuście. Pójdźcie razem do kuchni pobawić się w gotowanie – takie na niby. Zacznij od nalewania wody do garnka. Pozwól dziecku zamoczyć w niej rączki. Następnie powoli wsypuj do wody sól, tak by dziecko mogło obserwować, jak się rozpuszcza.
Po niej użyj przypraw: cynamonu, wanilii, bazylii, oregano. Każdą daj dziecku do powąchania. Wymieszaj miksturę łyżką. Na koniec zaprezentuj niemowlakowi zawartość lodówki. Pokaż mu, jak pachną ser, wędlina, świeżo przekrojona papryka.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: ta zabawa rozwija zmysł węchu dziecka. Rozbudza też ciekawość świata u dziecka i zachęca do poznawania nowości.
Zabawy z niemowlakiem 7-miesięcznym
9. Zabawa z niemowlakiem w Gdzie jest mama? Zabawa od 7. miesiąca życia dziecka
To jedna z wersji zabawy z dzieckiem w „a kuku”, warto ją zaproponować niemowlęciu w drugim półroczu życia. Na kilka sekund schowaj twarz w swoich dłoniach i zapytaj dziecko: „Gdzie jest mama?”. Następnie, odsłaniając buzię, zrób śmieszną minę i powiedz: „Tu jest mama!”.
Możesz też chować za swoimi plecami ulubioną zabawkę dziecka i pytać je, gdzie się ona podziała. Po kilku sekundach na powrót pokaż ją niemowlakowi, wydając przy tym radosny okrzyk: „Tu jestem!”.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: ma kluczowe znaczenie dla rozwoju poczucia stałości obiektów u dziecka. Dzięki zabawie w „a kuku” niemowlę zyskuje świadomość, że ludzie i rzeczy nadal istnieją, nawet jeżeli ich nie widać. Pomaga również rozwijać pamięć krótkotrwałą i zdolność przewidywania, jak również oswoić tzw. lęk separacyjny, który pojawia się u niemowląt po 8. miesiącu życia (to właśnie wtedy dziecko płacze, kiedy mama wychodzi z domu, bo trudno mu pojąć, że ona nie znika na zawsze).
Czytaj również: Dowiedz się dlaczego taniec dla niemowląt ma sens!
Niemowlę na basenie: jak się przygotować do pójścia z niemowlakiem na basen
Maty edukacyjne - najlepsze maty edukacyjne dla niemowląt
10. Zabawa z niemowlakiem w Papierowy tunel - Zabawa od 7. miesiąca życia dziecka
W drugim półroczu życia dziecko uczy się raczkowania. Dobrą zachętą do podejmowania tej aktywności jest zabawa z papierowym tunelem, czyli postawienie przed dzieckiem tunelu zbudowanego z kilku dużych kartonów (otwórz je na końcach i sklej taśmą, tak by powstał tunel). Posadź dziecko z jednej strony tunelu, a z drugiej usiądź ty.
Wołaj dziecko, jednocześnie wyciągając w jego kierunku ręce. Przetaczaj piłkę i przeciągaj przez tunel zabawkę na sznurku. Dopinguj dziecko, gdy pełza, czołga się lub przesuwa na pleckach, odpychając się piętami – technika nie jest ważna, liczy się przejście tunelu. Ani się obejrzysz, a dziecko nauczy się raczkować.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: raczkowanie to ważny element rozwoju zarówno fizycznego, jak i umysłowego niemowlaka. Aktywizuje ruchy naprzemienne, w czasie których tworzą się w mózgu nowe połączenia nerwowe mające wpływ m.in. na naukę rysowania, pisania i czytania.
Zabawy z niemowlakiem 8-miesięcznym
11. Zabawa z niemowlakiem w Deszcz zabawek - Zabawa od 8. miesiąca życia dziecka
Kiedy dziecko już pewnie siedzi, mniej więcej w 8. – 9. miesiącu życia, posadź je w jego krzesełku do karmienia. Na blacie przed nim połóż dużo pluszaków, plastikowe naczynia, drewniane akcesoria kuchenne itp. Dziecko zacznie je po kolei zrzucać na podłogę, co możesz na bieżąco komentować, np.: „Ale ten talerz robi duży hałas”, „Czy misio lubi latać?”.
Następnie podnoś rzeczy pojedynczo i opowiadaj o nich: „Pierwszy wraca różowy talerz, po nim kubek w kwiatki”, „Dzień dobry, wesoła lalko”. Oczekuj kolejnego „deszczu zabawek” i znowu poukładaj je na blacie przed dzieckiem.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: dzięki tej zabawie dziecko poznaje ciężar i kształt rzeczy oraz uczy się, jakie właściwości mają poszczególne materiały, np. że plastikowe naczynie po uderzeniu o podłogę wydaje inny dźwięk niż drewniane. Poza tym trenuje spostrzegawczość, jeśli musi wypatrywać zabawek, które poturlały się np. pod szafę czy łóżeczko.
12. Zabawa z niemowlakiem w Patataj! - Zabawa od 8. miesiąca życia dziecka
Dziecko, które już stabilnie siedzi (w wieku od ok. 8. miesiąca życia), posadź na swoich kolanach twarzą do siebie. Mów wierszyk: „Jedzie, jedzie pan,/na koniku sam, sam” albo po prostu „patataj” i poruszaj nogami tak, by niemowlę podskakiwało w różnym tempie i na różną wysokość.
Trzymaj dziecko za rączki i wymachuj nimi na boki, co będzie dodatkową atrakcją. Złap też kontakt wzrokowy z dzieckiem i rób śmieszne miny, które będzie próbowało odwzorować. Wydawaj przy tym odgłosy imitujące stąpanie konia albo licz kolejne podskoki.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: zabawa w „patataj” rozwija poczucie równowagi i koordynację ruchów dziecka. Wzmacnia też mięśnie całego ciała, a zwłaszcza grzbietu.
13. Zabawa z niemowlakiem w Małe do dużego - Zabawa od 8. miesiąca życia dziecka
O ile kończąc pół roku, niemowlę było zainteresowane badaniem przedmiotów ustami i językiem, o tyle w drugim półroczu życia dziecko chce dotykać rzeczy rękami. Przed pierwszymi urodzinami trenuje wkładanie do pojemników i wyjmowanie z nich mniejszych przedmiotów.
Podaj mu do zabawy miski, kubki i plastikowe butelki po napojach oraz przedmioty, które może do nich wrzucić, np. orzechy włoskie i laskowe. Pokaż dziecku podczas zabawy, jak można opróżniać naczynia oraz co należy zrobić, by pozbyć się zawartości butelki (z miski można swobodnie wyjąć orzechy, a z butelki trzeba je energicznie wytrząsnąć). Zaproponuj także dziecku zabawę we wkładanie jednego naczynia w drugie.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: dzięki takiej aktywności dziecko poznaje cechy fizyczne przedmiotów – ciężar, kształt, wielkość. Niemowlak trenuje też zwinność małych paluszków oraz koncentrację.
Zabawy z niemowlakiem 9-miesięcznym
14. Zabawa z niemowlakiem w Niesforne nitki - zabawa od 9. miesiąca życia dziecka.
To zabawa dla dziecka w wieku 9–10 miesięcy, które opanowuje technikę chwytu pęsetkowego, czyli trzymania drobnych przedmiotów opuszkami palca wskazującego i kciuka. Posadź niemowlę w krzesełku do karmienia i połóż przed nim kolorowe sznureczki i tasiemki. Zaproponuj, by je rozdzielał i podawał tobie. Ty zaś wiąż je na zabawce, np. pluszaku, ale delikatnie, tak by dziecko mogło je potem zdejmować.
Nazywaj kolory i części ciała, na których wiążesz wstążeczki. Poproś też dziecko, by wskazywało, gdzie masz mocować wstążeczki oraz zadawaj konkretne pytania: „Czy piesek ma na łapce sznureczek?”, „Może zawiążemy wstążeczkę na uchu misia?”.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: rozwija zdolności manualne niemowlaka, uczy kolorów oraz rozpoznawania części ciała.
15. Zabawa wodą z niemowlakiem - zabawa od 9. miesiąca życia dziecka.
Przenieś się z zabawą z dzieckiem do łazienki lub kuchni, gdzie możesz swobodnie zachlapać wodą podłogę. Posadź 9-miesięcznego niemowlaka na podłodze i postaw przed nim miskę z wodą. Następnie pokaż, co się dzieje, gdy do wody wsypiesz piasek. Niemowlę może rozmieszać „miksturę” ręką.
Albo wsyp do miski kolorową sól do kąpieli – dziecko zainteresuje się zmianą koloru wody i jej zapachem. Energicznie rozmieszaj wodę z dodatkiem szamponu, tak by powstała miękka piana. Na koniec pokaż, jak na wodzie utrzymują się plastikowe kaczuszki.
Co daje ta zabawa z niemowlakiem: dzięki tej zabawie niemowlę poznaje, czym jest przyczyna i skutek (czyli co się dzieje, gdy do wody dodamy różne substancje). Dziecko rozbudza w sobie ciekawość świata i chęć badania nowych rzeczy.
