Decyzja o tym, jakie będzie twoje dziecko, zapada już w chwili zapłodnienia. To wtedy otrzymuje zestaw genów od mamy i taty, które kształtują jego wygląd i predyspozycje psychiczne (cechy temperamentu, uzdolnienia): w tym informację o podobieństwie do rodziców.
Choć teoretycznie zygota powstaje z komórki jajowej, która zawiera połowę materiału genetycznego oraz z plemnika, który zawiera drugą połowę genów, to nie można powiedzieć, że dziecko będzie w połowie podobny do mamy i w połowie do taty. Ten rachunek nie jest tak prosty. Jakie cechy dziecko może odziedziczyć po rodzicach?
Spis treści
- Po kim dziecko dziedziczy kolor oczu i włosów?
- Geny a wychowanie - co ważniejsze?
- Wygląd dziecka i inteligencja - czy są dziedziczone?
- Czy dziecko może odziedziczyć talent?
Po kim dziecko dziedziczy kolor oczu i włosów?
Przede wszystkim dlatego, że pary genów, które decydują o pewnych cechach (np. podobieństwie do rodziców), nie są sobie równe. Mogą bowiem zawierać dwa geny dominujące (silniejsze) lub recesywne (słabsze) albo kombinację tych genów. Gdy więc jeden gen pary jest od mamy, a drugi od taty w układzie: gen dominujący i recesywny - nastąpi dziedziczenie cech mamy.
Przykład? Mama ma piwne oczy (gen dominujący), a tata niebieskie (gen recesywny). W zestawieniu genów od mamy i taty, wygra gen silniejszy, czyli ciemne oczy mamy i takie właśnie będzie miało dziecko. Ale uwaga! Tylko w przypadku, gdy mama miała ma dwa geny dominujące.
Jeśli jednak w jej parze genów odpowiadających za kolor oczu dziecka jest gen dominujący (kolor piwny) i recesywny (kolor niebieski), to choć sama ma piwne oczy (decyduje o tym gen dominujący z pary genów), to może przekazać dziecku z tej pary gen recesywny. I wtedy przy połączeniu genu recesywnego mamy i taty dziecko otrzyma parę genów recesywnych i będzie niebieskookie.
Warto wiedzieć, że analogicznie wygląda sytuacja z kolorem włosów dziecka. Mama blondynka ma dwa geny recesywne, a tata brunet może mieć albo dwa geny dominujące albo jeden dominujący i jeden recesywny. Ich dziecko może być blondynem, tylko w przypadku, gdy tata brunet ma gen dominujący i recesywny i właśnie ten ostatni przekaże dziecku.
Polecamy: Jaki wzrost osiągnie dziecko? Wzór na obliczenie wzrostu dziecka
Jakie cechy dziecko dziedziczy po ojcu, a jakie po matce?
Geny a wychowanie - co ważniejsze?
Na szczęście można nieco modyfikować matkę naturę. Oznacza to, że mimo dziedziczenia cech, to odpowiednią dietą dziecka, wychowaniem czy treningiem, można je zmienić. Dlatego nie jest pewnikiem, że dziecko będzie niskie, jak mama i tata. Jeśli zadbamy o odpowiednia dietę oraz dobrą dawkę aktywności fizycznej, smyk może "przerosnąć" rodziców.
Wygląd dziecka i inteligencja - czy są dziedziczone?
Dziecko dziedziczy po rodzicach nie tylko kolor oczu, ale i długość rzęs; nie tylko kolor włosów, ale i ich gęstość. Poza tym otrzymuje po rodzicach szereg innych cech świadczących o wyglądzie: kształt nosa i wygląd małżowiny usznej. Na tej podstawie mówimy, że dziecko jest podobne do rodziców.
A co z inteligencją? Naukowcy nie są w stanie wskazać konkretnych genów odpowiedzialnych za nasze IQ. Na pewno jest ich wiele, ale i tak nie gwarantują one, że maleństwo inteligentnych rodziców będzie miało superintelekt. W tym przypadku niezwykle ważne jest odpowiednie stymulowanie rozwoju dziecka oraz jego wychowanie.
Zobacz również: Dziedziczenie grupy krwi: czynnik Rh, grupa krwi dziecka, konflikt serologiczny
Jak odróżnić geniusza? Poznaj genialne dzieci ostatnich lat
Czy dziecko może odziedziczyć talent?
Nie zdziw się jeśli twoje dziecko bezbłędnie odgrywa muzykę, choć razem z mężem nie macie słuchu muzycznego. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że odziedziczył gen uzdolnień muzycznych po babci. Talenty często przechodzą z dziadków na wnuki.
Podobnie jak i temperament oraz usposobienie. Według naukowców istnieje nawet "gen optymizmu". Osoby, które go mają, rzadziej wpadają w depresję, bo ich mózg wytwarza więcej substancji odpowiedzialnych za dobry nastrój. Często geny ujawniają się w trzecim pokoleniu, czyli w pokoleniu wnuków. Nic dziwnego, że jest tak wiele dzieci podobnych do babć i uzdolnionych jak dziadkowie.
