Układanie dziecka na brzuszku (nazywane też profesjonalnie pozycją pronacyjną) jest bardzo ważnym elementem w codziennej opiece nad niemowlęciem. Jednocześnie, często pozycja ta budzi wiele pytań i wątpliwości u rodziców.
Opiekunowie boją się, że taka pozycja jest dla malca niebezpieczna i może utrudniać mu oddychanie. Czy warto kłaść niemowlę na brzuszku i jak to robić, aby było to bezpieczne?
Spis treści
- Leżenie na brzuszku sprzyja rozwojowi
- Kiedy zacząć układać dziecko na brzuszku?
- Jak długo i w jaki sposób kłaść dziecko na brzuszku?
- Układanie niemowlęcia na brzuchu – zasady bezpieczeństwa
Leżenie na brzuszku sprzyja rozwojowi
Pozycja pronacyjna jest bardzo rozwojową pozycją dla niemowlęcia. Układanie niemowlęcia na brzuchu jest dobre, ponieważ:
- ułatwia rozwój psychomotoryczny przez ćwiczenie mięśni szyi, grzbietu i ramion
- sprzyja rozwojowi koordynacji ruchowej i równowagi
- na dalszym etapie pozycja pronacyjna jest punktem wyjścia do pełzania i raczkowania – ważnych kamieni milowych w rozwoju dużej motoryki u niemowlęcia
- sprzyja prawidłowemu kształtowaniu stawów biodrowych
- przez poszerzenie pola widzenia dziecka stymuluje jego rozwój intelektualny
- ucisk ciężaru tułowia na brzuszek ułatwia przesuwanie pokarmu w przewodzie pokarmowym i odchodzenie gazów, co pomaga zapobiegać kolkom.
Kiedy zacząć układać dziecko na brzuszku?
W przypadku zdrowych noworodków – od momentu narodzin. W przebiegu porodu drogami natury, dziecko bezpośrednio po urodzeniu jest kładzione w pozycji na brzuszku na brzuchu mamy. W tej pozycji odbywa się zwykle pierwszy kontakt skóra do skóry noworodka z mamą.
Dziecko pozostawione w ten sposób na mamie, podparte lekko w okolicy stóp, uruchamia odruch pełznięcia w kierunku sutków. W tej pozycji, zwanej także w kontekście karmienia piersią pozycją biologiczną, odbywa się zazwyczaj pierwsze karmienie noworodka.
W pozycji na brzuszku odbywa się także kangurowanie noworodka po cięciu cesarskim. Rodzice nie powinni zatem mieć oporów przed kładzeniem maluszka na brzuszku także w kolejnych dniach po porodzie.
Kikut pępowiny nie jest przeszkodą w układaniu dziecka na brzuszku.
Czytaj: Rozwój dziecka. Dlaczego warto pozwolić dziecku na rozwój we własnym tempie?
Dwumiesięczne dziecko. Jak rozwija się dwumiesięczne niemowlę?
Jak długo i w jaki sposób kłaść dziecko na brzuszku?
Niektóre noworodki lubią być układane na brzuszku, inne dość szybko okazują w tej pozycji oznaki zniecierpliwienia lub dyskomfortu. Jeśli Twoje dziecko łatwo akceptuje pozycję pronacyjną, wykorzystaj to i układaj je w ten sposób jak najczęściej, w porach jego aktywności.
Na jak długo? Obserwuj swoje dziecko i zmień jego pozycję, jeśli zauważysz, że jest mu już niewygodnie (zaczyna postękiwać, kwękać, na twarzy pojawia się grymas, etc.).
Jeśli z kolei Twój maluszek jest dzieckiem nielubiącym leżenia na brzuchu, warto go stopniowo do tej pozycji przyzwyczajać. Jak to zrobić?
- Warto zacząć od układania dziecka na brzuchu w kontakcie skóra do skóry (tak jak ma to miejsce po porodzie). Ciepło i zapach skóry mamy (taty lub innej bliskiej osoby), spokojny oddech i dźwięk bijącego serca, mogą pomóc maluszkowi wytworzyć przyjemne skojarzenia, ukoić ewentualny dyskomfort i w końcu polubić pozycję na brzuszku.
- Układaj maleństwo na brzuszku na krótką chwilę – początkowo będzie to od kilkudziesięciu sekund do kilku minut – kilka razy dziennie. Stopniowo wydłużaj czas leżenia na brzuszku (w zależności od tego jak maluszek toleruje tę pozycję).
- Jeśli układamy maluszka na podłożu, warto upewnić się, że nie jest ono zbyt twarde (szczególnie gdy kikut pępowiny jeszcze nie odpadł). Podłoże nie powinno być jednak również zbyt miękkie, zapadające się, gdyż zawęzi to maluszkowi pole widzenia, utrudni dźwiganie główki i utrzymywanie równowagi, a w przypadku noworodka może również zagrażać swobodnemu oddychaniu. Średnio twarde i twarde materace są odpowiednią powierzchnią do układania maluszka. Jeśli układamy niemowlę na podłodze, warto podłożyć matę lub kocyk.
- Dobrym pomysłem może być układanie niemowlęcia na kontrastowym podłożu, które przyciąga uwagę dziecka.
- Pozycję pronacyjną można oswajać również poprzez noszenie niemowlęcia w pozycji brzusznej - noszenie dziecka położonego na brzuchu na przedramieniu opiekuna.
- Dobrym sposobem może być też zabawa z dzieckiem w pozycji na brzuszku – np. położenie się wspólnie z dzieckiem na brzuchu tak by widziało uśmiechniętą twarz rodzica i słyszało jego głos. Można też spróbować zabawy w turlanie.
- W końcu, niektóre maluszki polubią pozycję na brzuchu dzięki łagodnemu, relaksującemu masażowi plecków.
Czytaj: Niebezpieczne pozycje do snu dla noworodka. Mogą powodować SIDS!
Twardy brzuszek u niemowlaka: przyczyny kolki u niemowlaka i sposoby jej łagodzenia
Układanie niemowlęcia na brzuchu – zasady bezpieczeństwa
Rodzice nie rzadko obawiają się układania dziecka, szczególnie noworodka, na brzuszku ze względu na informacje o ryzyku śmierci łóżeczkowej.
- Aktualne zalecenia mówią istotnie by unikać układania na brzuchu dziecka, które samo nie ma kontroli nad główką i nie potrafi jej swobodnie obracać z jednej strony na drugą. Należy jednak pamiętać, że zalecenia te dotyczą układania dziecka do snu, a nie czasu kiedy dziecko jest aktywne i spędza czas pod czujnym okiem opiekuna. Aby leżenie na brzuszku było bezpieczne i rzeczywiście korzystne dla maluszka należy układać je w ten sposób w obecności rodzica/opiekuna.
- Unikamy również układania na brzuszku dziecka, które dopiero skończyło obfity posiłek. Nie kładziemy dziecka na bardzo miękkim, zapadającym się podłożu.
- Poza wymienionymi wyżej aspektami, nie ma innych przeciwwskazań do układania zdrowych noworodków i niemowląt na brzuszku. W przypadku dzieci chorych (w szczególności na choroby układu sercowo-naczyniowego, układu kostnego i układu nerwowego), czas i sposób układania dziecka w pozycji pronacyjnej powinien być indywidualnie konsultowany z lekarzem i/lub fizjoteraputą.
