Lęk separacyjny to naturalne etap rozwoju każdego dziecka. W pewnym momencie malec zaczyna zdawać sobie sprawę, że jest odrębną istotą i że ta odrębność jest niekiedy dla niego niemiła, wręcz przerażająca. Ponieważ zdecydowanie lepiej i bezpieczniej czuje się, gdy obok niego jest mama lub tata, dlatego zaczyna odczuwać lęk, gdy znikają z jego oczu.
Charakterystyczny dla dzieci jest nocny lęk separacyjny, który objawia się nocnymi pobudkami i płaczem za mamą.
Spis treści
- Kiedy objawia się lęk separacyjny?
- Czym jest nocny lęk separacyjny?
- Jakie są przyczyny nocnego lęku separacyjnego?
- Sposoby na nocny lęk separacyjny u dziecka
Kiedy objawia się lęk separacyjny?
To właśnie lek separacyjny, który występuje kilka razy, na różnych etapach rozwoju. Może zacząć się już ok. 7 miesiąca życia, a swój szczyt osiągnąć w wieku 10-18 miesięcy. Na szczęście około 2. roku życia większość dzieci wyrasta z tego.
Często lęk separacyjny objawia się dopiero w określonych sytuacjach. Na przykład, gdy dziecko jest chore i przez to bardziej spragnione bliskości i opieki rodzica lub w czasie jakiś traumatycznych dla niego wydarzeń, np. przeprowadzka.
Bardzo charakterystyczny dla małych dzieci jest lęk separacyjny ujawniający się w momencie pójścia do żłobka lub przedszkola.
Czym jest nocny lęk separacyjny?
Typowy dla większości niemowląt jest tzw. nocny lęk separacyjny. Często rodzice nie zdają sobie sprawy z jego istnienia i traktują nocne awantury i płacz malca, jako ogólne problemy ze snem. Tymczasem za większość pobudek odpowiada właśnie lęk separacyjny.
Lęk separacyjny jak już wiadomo objawia się strachem przed rozstaniem z rodzicem, najczęściej mamą. Do pewnego wieku dziecko nie rozumie, że jej nieobecność jest chwilowa – bo wyszła do kuchni, poszła do pracy, albo... śpi w drugim pokoju. Nieobecność mamy jest dla niemowlęcia przerażająca i natychmiast manifestowana płaczem.
Czytaj również: Usypianie niemowlaka. Co robić, aby dziecko usnęło?
Co twoje dziecko robi w nocy? Te nagrania pokazują, dlaczego ciągle chodzisz niewyspana
Jakie są przyczyny nocnego lęku separacyjnego?
Nocny lęk separacyjny ma to samo podłoże: może pojawić się, gdy dziecko nagle obudzi się w nocy – pamięta, że zasypiało przy mamie, a teraz nagle rozgląda się i dostrzega, że zostało samo.
Lęk separacyjny w nocy zwykle zaczyna się najczęściej w wieku około 6 miesięcy i osiąga szczyt między 10. a 18. miesiącem. Objawia się częstymi nocnymi pobudkami, niechęcią do samodzielnego zasypiania, nocnymi wędrówkami z pokoju do sypialni rodziców. Może prowadzić do regresu snu.
W takich chwilach lęku niepokoju często zdarza się, że dziecko preferuje tylko jednego rodzic, dlatego czasem nie pomaga naprzemienne wstawanie do dziecka.
Sposoby na nocny lęk separacyjny u dziecka
- Gdy malec obudzi się w nocy i zacnie płakać, podejdź do niemowlęcia i uspokój je słowami i gestami. Nie bierz dziecka na ręce ani nie przenoś do swojego łóżka. Staraj się tłumaczyć, że zawsze jesteś blisko niego. Staraj się, aby wizyty przy łóżeczku były krótkie, aby maluch nauczył się zasypiać ponownie bez Twojej pomocy (kołysania, karmienia itd.).
- Wieczorem przed snem spędź z maluszkiem trochę czasu na spokojnym przytulaniu, śpiewaniu, czytaniu. Wprowadź rytuały, które zawsze dają dziecku poczucie bezpieczeństwa.
- Graj w grę "a kuku" z niemowlęciem - to prosta zabawa, która pozwala mu zrozumieć, że nawet jeśli cię nie widzi, to nie znaczy, że przestałaś istnieć. To mu pomoże zrozumieć, że wrócisz do niego również rano po rozdzieleniu w nocy.
- Staraj się, aby dziecko zawsze usypiało w swoim łóżku. Jeśli malec uśnie u ciebie, a potem zostanie przeniesiony do swojej sypialni, obudzi się w innej rzeczywistości niż ta, którą zapamiętał zasypiając. To go dodatkowo wystraszy.
- Starszemu dziecku możesz zaproponować ulubioną zabawki lub kocyk do spania, który go w nocy uspokoi i utuli.
- Kilkulatka możesz nauczyć prostych technik opanowywania strachu: jeśli obudzi się wystraszone, niech zamknie oczy i wyobrazi sobie jakąś ulubioną scenę z bajki lub coś przyjemnego.
- Zostawiaj otwarte drzwi do pokoju dziecinnego. Czasem światło dobiegające z kuchni czy głosy rodziców działają uspokajająco.
- Zawsze przed snem całuj i przytulaj dziecko. Pomachaj mu radośnie i przypomnij, jakie macie plany na jutro (wybierz coś miłego). Zapewniając dziecku pozytywne doświadczenia związane z pożegnaniem, a następnie z powitaniami, pomożesz złagodzić niepokój dziecka.