Usypianie niemowlaka. Co robić, aby dziecko usnęło?

Usypianie niemowlaka dla wielu rodziców to prawdziwe wyzwanie. Co robić, gdy niemowlę nie chce spać? To pytanie zadają sobie chyba wszyscy młodzi rodzice, wykończeni całodobową niemal opieką nad niemowlęciem.

Zalecane przez specjalistów tzw. rytuały zasypiania (czyli ustalenie, a potem przestrzeganie rytmu dnia, kąpanie i układanie niemowlaka do snu zawsze o tej samej porze) można wprowadzić w życie dopiero, kiedy niemowlę skończy trzy miesiące i zacznie powoli odróżniać dzień od nocy. Do tego czasu jednak nie musicie być bezradni.

Są sposoby, które ułatwiają usypianie niemowlaka, i wcale nie mamy tu na myśli długiego noszenia na rękach. Warto je poznać i w razie potrzeby wypróbować na swoim dziecku. Czy zadziałają, i które z nich będziecie mogli stosować przez cały okres wczesnego niemowlęctwa, to już inna sprawa – na każde dziecko działa bowiem co innego.

Spis treści

1. Otulanie niemowlaka
2. Włączenie karuzeli z pozytywką
3. Założenie czapeczki
4. Kołysanie dziecka do snu
5. Usypianie niemowlaka poprzez dotyk
6. Usypiające dźwięki
7. Zabawki, ułatwiające usypianie dziecka
8. Stwórz dobre miejsce do spania
9. Inne sposoby na usypianie niemowlaka

Otulanie niemowlaka

Szczelne opatulenie dziecka większości niemowląt przypomina czas spędzony w brzuchu, dlatego może uspokajać i usypiać. Niemowlę można otulać rożkiem, otulaczem albo zwykłym, niezbyt grubym kocykiem. Oto instrukcja: rozłóż koc, podwiń jeden z jego narożników, a następnie połóż na kocyku dziecko (tak, by znalazło się nieco z boku).

Owiń je krótszym końcem, przykryj nóżki dolną częścią koca, a następnie owiń dłuższym bokiem – zrób to z wyczuciem, by malec był opatulony szczelnie, ale jednocześnie nie za mocno. Noworodka otulaj całego, a kiedy maluszek skończy miesiąc, jego rączki pozostawiaj na zewnątrz.

Przeczytaj: Niemowlę nie chce spać - rytuały, które pomogą dziecku zasnąć

Włączenie karuzeli z pozytywką

Nawet jeśli niemowlę nie rozróżnia jeszcze kolorów, to i tak widząc nad sobą niewyraźne, powoli kręcące się kształty, może łatwiej zasnąć. Całości dopełni wolna, cicha muzyka, sącząca się z karuzeli z pozytywką. Dobrze, jeśli można ją wyłączyć za pomocą pilota.

Założenie czapeczki

Niektóre noworodki śpią lepiej, jeśli na główce mają czapeczkę – przypuszczalnie dlatego, że daje im to poczucie bezpiecznego otulenia. Czapeczka do snu powinna być lekka, uszyta z bawełny, bez szwów i sznurków. Luźna, bo za ciasna może wywołać czasowe zaburzenia krążenia.

Zanim sama pójdziesz spać, lepiej zdejmij dziecku czapeczkę. Będzie już w głębszej fazie snu, więc się nie obudzi. Badania dowodzą, że czapeczka do snu podnosi ryzyko SIDS.

Sprawdź: Nauka samodzielnego zasypiania - rady które pomogą zasnąć

Kołysanie dziecka do snu

Niemowlę najszybciej uspokajają się, kiedy mamakołysze je w ramionach. Nie tylko dlatego, że jej zapach i dotyk daje im poczucie bezpieczeństwa, a kołysanie uznają za fantastyczną rozrywkę. Również z tego powodu, że rytmiczne bujanie w przód i w tył to ruch, do którego niemowlęta są przyzwyczajone – już w życiu płodowym były tak huśtane, kiedy mama się poruszała.

Dlatego stojące nieruchomo łóżeczko w wielu dzieciach budzi niepokój, bo jest dla nich czymś nienaturalnym.

Przeczytaj: Jak uśpić dziecko bez płaczu i nerwów? Cztery metody usypiania

Obserwując noworodka leżącego w łóżeczku, często można zauważyć, że porusza on główką na boki. Zachowanie, które u dorosłego wywołałoby zawroty głowy, niemowlakowi ułatwia zasypianie w pierwszych miesiącach życia. Naukowcy ustalili, że najlepsze efekty daje rytmiczne bujanie niemowlęcia w przód i w tył, w tym samym tempie.

Ruchy nie powinny być zbyt zamaszyste (wychylenie dla każdego ruchu nie powinno być większe niż 8 cm). Kołysząc malca w ten sposób, robisz ok. 70 ruchów na minutę. Te zalecenia mają związek z rytmem bicia serca kobiety w ciąży (zwykle ok. 70 uderzeń na minutę), do którego dziecko jest przyzwyczajone.

Usypianie niemowlaka poprzez dotyk

Przytulenie dziecka, głaskanie po główce to także sposoby, które pomagają w usypianiu niemowlaka. Połóż dziecko obok siebie na łóżku (musi leżeć płasko, bez poduszki). Sama ułóż się tak, byś mogła jedną ręką objąć dziecko, dłonią dotykając jego boku. Wolną dłonią powoli i bardzo delikatnie głaszcz maluszka po główce i buzi.

Przez pierwsze dwa miesiące życia warto głaskać delikatnie czoło malca, od środka w dół, po grzbiet nosa. Malec odruchowo zamyka wtedy oczka, a następnie powoli bierze głęboki oddech – często po tym właśnie zasypia. Odruch ten zanika w wieku dwóch miesięcy.

Usypiające dźwięki

Mruczenie to również patent na usypianie niemowlaka. Przytul dziecko do siebie i mrucz mu bez melodii – tak, by wydawane przez ciebie dźwięki „mmmmmmm” układały się w jednostajny rytm.

Dowiedz się: Jak nauczyć niemowlę spać w łóżeczku? Czy to w ogóle możliwe?

Zabawki, ułatwiające usypianie dziecka

Do usypiania niemowlaka można też wykorzystać zabawki emitujące biały szum. To sposób stosowany z powodzeniem przez wielu rodziców.

Miękka przytulanka ma w sobie odtwarzacz, emitujący dźwięki bijącego serca i inne odgłosy słyszane przez płód w macicy – są one maluszkowi doskonale znane, bo przez dziewięć miesięcy ciąży słuchał ich przez całą dobę. Często wystarczy włożyć dziecku do łóżeczka takiego pluszaka, by usnęło, ukołysane znajomym odgłosem.

Stwórz dobre miejsce do spania

Zasłoń okno, zapal nocną lampkę, wywietrz pokój, upewnij się, że w pomieszczeniu nie ma żadnych owadów i że nie jest za ciepło. Temperatura, w jakiej najlepiej się śpi – nie tylko niemowlętom – to 19–22°C.

Sprawdź: Swaddling - na czym polega metoda opatulania noworodków?

Inne sposoby na usypianie niemowlaka

• Wożenie w wózku po mieszkaniu. Jednostajny ruch w przód i w tył, lekkie bujanie na boki – ten sposób usypiania niemowlaka może być skuteczny, jeśli dziecko łatwo zasypia i chętnie śpi na spacerze.
• Twój zapach w łóżku dziecka. Niemowlę uspokaja się, kiedy czuje zapach mamy. Spróbuj włożyć mu do łóżeczka noszoną przez kilka godzin bluzkę. Przesiąknie twoim zapachem, więc dziecko, czując go, będzie czuło się bezpieczne. Dla bezpieczeństwa ubranie nie może mieć guzików, długich rękawów ani niczego, w co dziecko mogłoby się zaplątać. Sprawdzi się np. koszulka na ramiączkach.
• „Biały” szum. To dźwięki, które zagłuszą wszystkie inne odgłosy, ale same nie będą dla dziecka przykre ani drażniące. Muszą być na tyle znajome, by niemowlę je akceptowało, i by wydawały mu się zupełnie neutralne. Mogą to być np. nagrane na płytę odgłosy sprzętów domowych, szum deszczu uderzającego o szyby, odgłos przelewającej się wody. Są na tyle monotonne, że wiele dzieci często przy nich usypia. Płytę z takimi dźwiękami można kupić na aukcjach w internecie.
• Masaż stópek. Odpręża niemowlę, spowalnia oddech i ułatwia zasypianie. Jedną ręką chwyć łydkę niemowlęcia tak, byś miała łatwy dostęp do jego stopy. Kciukiem i palcem wskazującym drugiej ręki lekko ściskaj i pocieraj po kolei każdy palec u stopy dziecka. Potem kciuki obu rąk – także tej, którą podtrzymujesz łydkę – delikatnie, naprzemiennie przesuwaj wzdłuż podeszwy stopy, od paluszków aż po kostkę. To miejsce jest bardzo wrażliwe, dlatego też masaż stópek powinien być wykonywany wyjątkowo delikatnie.
• Bajeczki. Można je opowiadać nawet noworodkom. Nie chodzi przy tym o treść, lecz o ton głosu (cichy, monotonny) i o twoją obecność przy dziecku. Jeśli nie chce ci się niczego wymyślać, a ze swojego dzieciństwa bajek już nie pamiętasz, sięgnij po którąś z książeczek dla dzieci.
• Ogrzana pościel. Jest przytulna, przypomni dziecku okres, jaki spędziło w brzuchu. Można ją ogrzać na grzejniku lub żelazkiem. Nim włożysz niemowlę do łóżeczka, upewnij się, że pościel nie jest za gorąca.
• Ziewanie. Na widok kogoś, kto ziewa, sama zaczynasz robić to samo? Niemowlęta również mają taki odruch, bo ziewanie jest naprawdę zaraźliwe. Spróbuj „poziewać” przy niemowlęciu, które usypiamy – jest duża szansa na to, że po kilku ziewnięciach zacznie trzeć oczka i zapadnie w błogi sen.

miesięcznik "M jak mama"