Dysplazja oskrzelowo-płucna to choroba płuc, na którą cierpią wcześniaki. Paradoksalnie, schorzenia by nie było, gdyby nie intensywne zabiegi ratujące życie wcześniaków.
Kiedyś, gdy uratowanie dziecka urodzonego przed 30 tygodniem ciąży pozostawało w sferze marzeń, problem dysplazji w ogóle nie występował. Obecnie zmagamy się z tym schorzeniem, bo dzięki osiągnięciom medycyny i techniki, udaje się ratować życie wcześniaków, które nie są w stanie samodzielnie oddychać.
Takie powikłania wcześniaków to cena jaką muszą zapłacić najmniejsze dzieci za wielką szansę przetrwania zaburzeń oddychania, a także innych problemów związanych z wcześniactwem. Dzięki intensywnemu wsparciu żyją, a wiele z nich w przyszłości rozwija się naprawdę dobrze.
Czytaj: Wcześniak w domu: wszystko co musisz wiedzieć o pielęgnacji wcześniaka
Spis treści:
- Na czym polega dysplazja oskrzelowo-płucna?
- Zaburzenia towarzyszące dysplazji oskrzelowo-płucnej
- Oddychanie wcześniaków z dysplazją płuc
- Leczenie dysplazji oskrzelowo-płucnej
- Tę chorobę trzeba leczyć
Na czym polega dysplazja oskrzelowo-płucna?
Wcześniaki, czyli dzieci urodzone długo przed terminem porodu nie są w stanie samodzielnie oddychać, bo ich płuca są jeszcze niedojrzałe i bardzo delikatne. Aby przeżyć, potrzebują pomocy. Dlatego oddycha za nie respirator. Ponadto, aby krew i narządy były prawidłowo natlenione, wcześniak musi dostawać tlen.
Jest to jednak broń obusieczna, bo długotrwała tlenoterapia i sztuczna wentylacja wcześniaka mogą powodować uszkodzenia w płucach, zwane dysplazją oskrzelowo-płucną. Komórki sąsiadujące z uszkodzonymi fragmentami płuc starają się usunąć uszkodzenia, ale gojenie utrudnia respirator i podawany tlen.
Dlatego nowa tkanka nie jest prawidłowo zbudowana. Próby naprawy nie powodują więc oczekiwanego efektu. I błędne koło się zamyka. Im dłużej wcześniak musi dostawać działający toksycznie na płuca tlen, tym większe ryzyko choroby. Przy próbie odłączenia dziecka od respiratora i tlenu, niejednokrotnie okazuje się, że część komórek płuc jest uszkodzona, a nowa tkanka, która się tworzy, ma nieprawidłową budowę.
Czytaj: Wirus RSV zagrożeniem dla wcześniaka. Jak go rozpoznać i uniknąć?
Zaburzenia towarzyszące dysplazji oskrzelowo-płucnej
Problem dysplazji oskrzelowo-płucnej mogą pogłębiać także inne zaburzenia i powikłania wcześniaków. Powikłania występujące często u przedwcześnie urodzonych dzieci to: zakażenia, problemy z odżywianiem wcześniaków (małe wcześniaki nie mogą być karmione doustnie), a także przewlekające się różnorodne stany zapalne, nie zawsze związane z infekcją.
Nie bez znaczenia są także predyspozycje genetyczne i inne problemy rzutujące na ogólny stan zdrowia dziecka. Na szczęście, lekarze już bardzo dużo wiedzą o dysplazji oskrzelowo-płucnej. Dzięki temu w niektórych przypadkach udaje się jej uniknąć u wcześniaków lub złagodzić skutki poprzez staranne dobieranie stężenia tlenu i minimalizację ciśnienia respiratora.
Czytaj: Cztery sposoby karmienia wcześniaka: karmienie dożylne, enteralne i karmienie piersią
Oddychanie wcześniaków z dysplazją płuc
U wcześniaków z dysplazją oskrzelowo-płucną stężenie dwutlenku węgla we krwi jest za wysokie. Dzieje się tak, bo na skutek uszkodzeń powstałych pod wpływem sztucznej wentylacji, wymiana tlenu na dwutlenek węgla jest w płucach utrudniona.
Poza tym, występujące skurcze dróg oddechowych lub gromadzący się w nich śluz, powodują u dziecka duszność. Objawy dysplazji oskrzelowo-płucnej mogą przypominać nieco astmę. Oddech chorych dzieci jest często szybszy i cięższy niż zdrowych rówieśników.
Czytaj: Jakie zagrożenia niesie ze sobą przedwczesny poród?
Leczenie dysplazji oskrzelowo-płucnej
Rozpoznanie choroby umożliwiają badania lekarskie, laboratoryjne, a także rentgen płuc, w którym widoczne są zbliznowacenia. Chore wcześniaki muszą być stale pod opieką lekarzy. Wcześniaki z dysplazją oskrzelowo-płucną otrzymują leki, które łagodzą stan zapalny, rozszerzają oskrzela.
Czasem konieczne jest ograniczanie płynów podawanych dożylnie, aby nie gromadził się w płucach zaburzając dodatkowo oddychanie. Ponieważ dzieci z dysplazją oskrzelowo-płucną zużywają więcej energii na oddychanie, ważne jest odpowiednie żywienie wcześniaka.
Czytaj: Rozwój wcześniaka: sprawdź, jak rozwija się wcześniak
Tę chorobę trzeba leczyć
Warto sobie uświadomić, że dysplazja oskrzelowo-płucna jest skutkiem terapii, bez której wcześniak nie miałby szans na przeżycie. Rozważając tę kwestię w kategoriach zysków i strat, szala przeważa po stronie zysków, zwłaszcza, że w wielu przypadkach dzięki zastosowanym lekom i ochronie przed infekcjami, stan dzieci z dysplazją zwykle stopniowo się poprawia.
I choć ryzyko rozwoju w przyszłości u wcześniaków astmy, częstych infekcji lub innych zaburzeń pracy układu oddechowego jest większe, w wielu przypadkach zmiany ustępują w ciągu tygodni lub miesięcy. Większość wcześniaków u których doszło do rozwoju dysplazji oskrzelowo-płucnej w przyszłości może biegać, bawić się i prowadzić normalne życie.
Czytaj: Skrajne wcześniactwo: skutki i powikłania. Z czym muszą się zmagać rodzice wcześniaków? [WYWIAD]
