Rotawirusy oglądane pod mikroskopem mają kształt koła. Stąd zresztą wzięła się nazwa "rotawirus" – słowo „rota” po łacinie oznacza bowiem „koło”.I rzeczywiście, jak dobrze wiedzą rodzice dzieci, które walczyły z rotawirusem, powoduje niezły kołowrót – gdy malec zachoruje, cały domowy świat zaczyna kręcić się dookoła wypróżnień i wymiotów. Biegunka rotawirusowa jest często przyczyną hospitalizacji dziecka.
Sprawdź, jakie są objawy zakażeń rotawirusowych i jak radzić sobie z gorączką, wymiotami i biegunką rotawirusową u dziecka.
Spis treści
- Rotawirusy: jak można się zarazić?
- Objawy rotawirusa: biegunka rotawirusowa i wymioty
- Odwodnienie dziecka - groźna konsekwencja rotawirusa
- Jak radzić sobie z biegunką rotawirusową u dziecka?
- Zakażenie rotawirusami wymagają konsultacji lekarza
- Biegunka rotawirusowa a pielęgnacja pupy niemowlęcia
Rotawirusy: jak można się zarazić?
W Polsce z powodu biegunki rotawirusowej co roku do szpitala trafia 20–30 tys. dzieci. Wirus ten jest bowiem bardzo zaraźliwy. Rotawirusy przenoszą się na dwa sposoby: drogą kropelkową i przez układ pokarmowy. Można się nim zarazić poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną (albo taką, która niedawno chorowała), jak też dotykając „skażonych” wirusem przedmiotów.
Na zakażenie rotawirusowe szczególnie narażone są dzieci przebywające na co dzień w dużej grupie rówieśników – w żłobku, przedszkolu czy szkole. Rotawirus jest bowiem wydalany wraz z kałem jeszcze przez siedem do dziewięciu dni po ustąpieniu objawów choroby. Wystarczy więc, by maluch, który niedawno przechodził biegunkę rotawirusową, nie umył rączek po wyjściu z toalety, żeby podczas zabawy zaraziły się inne dzieci.
Niemowlęta najczęściej łapią wirusa od starszego rodzeństwa bądź domowników niedostatecznie dbających o higienę.
Warto wiedzieć, że na zakażenia rotawirusowe cierpią również zwierzęta domowe, np. psy. Dlatego dziecko, które już chodzi, może zarazić się tym wirusem również na spacerze, dotykając przedmiotów, patyczków, kamieni, do których podchodził wcześniej chory zwierzak.
Objawy rotawirusa: biegunka rotawirusowa i wymioty
Rotawirus najczęściej i najciężej przechodzą dzieci w wieku od 6 miesięcy do 3 lat. Symptomy zakażenia rotawirusowego trudno jest przeoczyć.
- gorączka - pierwszym zwiastunem choroby zwykle jest podwyższona temperatura u dziecka (ok. 38ºC).
- wymioty – najczęściej jeden do trzech dni później zaczynają się gwałtowne wymioty
- biegunka - występuje na końcu, stolce są tryskające, wodniste i zielonożółte, zazwyczaj nie zawierają śluzu ani krwi. Malec może oddawać ich nawet kilkanaście w ciągu doby.
- osłabienie, senność, apatia.
Odwodnienie dziecka - groźna konsekwencja rotawirusa
Jeśli biegunka i wymioty są bardzo nasilone, mogą prowadzić do gwałtownego i niebezpiecznego odwodnienia, a w rezultacie do hospitalizacji. Charakterystyczne objawy odwodnienia to m.in.:
- suche, spierzchnięte usta,
- zapadnięte gałki oczne i ciemiączko,
- płacz bez łez,
- skąpomocz.
Odwodnienie jest stanem zagrażającym życiu (dziecko traci bowiem nie tylko wodę, ale również elektrolity i pierwiastki niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu), a u niemowląt dochodzi do niego bardzo szybko. Dlatego każdy maluch w 1. roku życia, który ma biegunkę, bezwzględnie musi jak najszybciej znaleźć się pod opieką pediatry.
Tego da się uniknąć!
Nie każde dziecko musi przechodzić rotawirusy – da się ich uniknąć. Najważniejsze jest szczepienie na rotawirusy – można je wykonać pomiędzy 6. a 24. tygodniem życia.
Jak radzić sobie z biegunką rotawirusową u dziecka?
Jeśli karmisz piersią, przystawiaj malucha jak najczęściej. Jeśli malec dostaje butelkę, odstaw mieszankę na cztery godziny (po których możesz wrócić do normalnej diety), podając maluchowi w zamian picie. Powinien pić naprawdę dużo. Zaleca się 3/4 szklanki płynu na kilogram masy ciała, a więc niemowlę ważące 10 kg powinno więc wypić dziennie około dwóch litrów płynu.
Jeśli dziecko wymiotuje, podawaj mu picie często, ale w małych porcjach. Napoje – może to być herbatka dla niemowląt albo niegazowana woda mineralna – powinny być chłodne, gdyż ciepłe mogą nasilać wymioty.
Nie dawaj dziecku natomiast soczków owocowych, nawet jeśli do tej pory chętnie je piło – cukier nasila fermentację w jelitach i może zwiększać dolegliwości. Bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem nie stosuj też żadnych preparatów powstrzymujących biegunkę czy też zapobiegających utracie elektrolitów.
Zakażenie rotawirusami wymagają konsultacji lekarza
Tylko lekarz pediatra może właściwie zdiagnozować przyczynę biegunki i wymiotów, prawidłowo ocenić stan dziecka i zalecić dalsze postępowanie.
Maluchem można opiekować się w domu, lecz w niektórych przypadkach – gdy dziecko jest bardzo małe, a biegunka wyjątkowo uporczywa bądź pojawiły się objawy odwodnienia – lekarz może skierować was na kilka dni do szpitala. Tam malec dostanie kroplówki uzupełniające utracone płyny i elektrolity, zostanie mu również zrobione badanie kału, które potwierdzi bądź wykluczy zakażenie rotawirusowe.
Pediatrze warto pokazać również starsze niemowlę z biegunką, zwłaszcza gdy boisz się, że sama nie będziesz w stanie mu pomóc.
A gdy świetnie dajesz sobie radę z opieką nad chorym niemowlęciem, pamiętaj, by do lekarza pójść natychmiast, gdy w stolcach dziecka zauważysz krew albo śluz, pojawią się objawy odwodnienia, malec jest ospały, silnie wymiotuje i nie chce pić bądź biegunce towarzyszy bardzo wysoka gorączka.
Wskazaniem do wizyty u pediatry jest również sytuacja, gdy po kilku dniach biegunka zamiast ustępować nasila się bądź jeśli jest to kolejna biegunka w ciągu krótkiego okresu.
Na szczęście, nie każde niemowlę zarażone rotawirusem musi trafić do szpitala. Choć na tego wirusa nie ma lekarstwa, choroba, po opanowaniu biegunki, ustępuje samoistnie po około dziewięciu dniach. Dlatego, jeśli malec nie jest odwodniony, z biegunką można samemu walczyć w domu.
Biegunka rotawirusowa a pielęgnacja pupy niemowlęcia
Podczas biegunki łatwo o odparzenia– stolec ma wtedy kwaśny odczyn, przez co szybko podrażnia skórę. Dlatego często sprawdzaj, czy w pieluszce nie pojawiła się kolejna kupa. Podczas przewijania niemowlaka pupę dokładnie umyj – najlepiej ciepłą, przegotowaną wodą lub wilgotnymi chusteczkami, zwracając uwagę, by resztki kału nie zostały w fałdach skóry. Potem dokładnie, ale delikatnie ją osusz i natłuść maścią bądź kremem zapobiegającym odparzeniom.
Jeśli mimo to odparzenie zmieni się w pieluszkowe zapalenie skóry (skóra robi się wtedy mocno zaczerwieniona, ma drobne wypryski), niezbędna będzie pomoc lekarza, który przepisze dziecku maść z antybiotykiem. Jest ona konieczna, by zapobiec zakażeniu – podrażniona skóra ma przecież cały czas kontakt z bakteriami znajdującymi się w moczu i kale.
Pamiętaj! W kale dziecka znajdują się rotawirusy, którymi mogą zarazić się inni domownicy. Dlatego natychmiast po przewinięciu dziecka starannie umyj ręce, a brudną pieluszkę owiń torebką foliową i od razu wyrzuć, najlepiej do zamykanego pojemnika znajdującego się poza domem.
Czytaj: Krew w kale dziecka. Przyczyny pojawienia się krwi w stolcu
Rotawirus w ciąży - objawy, leczenie, konsekwencje
Rotawirusy - czym karmić dziecko w czasie grypy żołądkowej?
Zapalenie jelit u dzieci: rodzaje, objawy i leczenie
miesięcznik "M jak mama"
