W naszym kraju przez wiele lat okulistyczne wskazania do cesarkiego cięcia były nadużywane. W 2008 roku postanowiono to zmienić: Polskie Towarzystwo Ginekologiczne opublikowało rekomendacje, według których odtąd wskazaniem do cesarki mają być tylko zaawansowane retinopatie i odwarstwienie siatkówki, a także stany pooperacyjne gałki ocznej.
Rekomendacje te były jednak bardzo ogólne, co wywoływało kontrowersje i niejasności wśród położników, okulistów i pacjentek. W rezultacie lekarze ogłosili tzw. konsensus okulistyczno-położniczy, który dokładnie wymienia wskazania do rozwiązania porodu drogą cięcia cesarskiego z powodu zmian w narządzie wzroku.
Spis treści
- Wskazania do cesarskiego cięcia: stan siatkówki
- Badanie dna oka w ciąży
- To nie są wskazania do cesarskiego cięcia:
- Kiedy cesarka jest konieczna: wady i choroby oczu
- Masz stwierdzoną krótkowzroczność? Nie panikuj!
- O rodzaju porodu decyduje położnik
Wskazania do cesarskiego cięcia: stan siatkówki
Wady wzroku w ciąży - ani krótkowzroczność, ani nadwzroczność nie stanowią wskazania do cesarskiego cięcia, i nie ma znaczenia stopień zaawansowania wady wzroku (liczba dioptrii). Zarówno bowiem badania kliniczne, jak i doświadczenia kobiet wskazują, że poród fizjologiczny nie powoduje pogłębienia się wady wzroku.
W czasie ciąży może wprawdzie nastąpić pogłębienie się wady wzroku – pod wpływem hormonów ciążowych – ale jest to zjawisko przejściowe: po urodzeniu dziecka wszystko wraca do stanu poprzedniego. Wskazaniem do cięcia cesarskiego są wyłącznie zmiany zwyrodnieniowe na siatkówce. A więc decydujący jest stan siatkówki oka.
Przeczytaj: Rodzisz po raz pierwszy? Zobacz, jak wygląda poród naturalny
Badanie dna oka w ciąży
Dlatego jeśli masz obawy, czy możesz rodzić siłami natury, powinnaś mieć wykonane badanie dna oka, podczas którego lekarz okulista oceni, w jakim stanie jest twoja siatkówka. Badanie należy wykonać zwłaszcza u kobiet w ciąży z wysoką krótkowzrocznością (powyżej –8 dioptrii).
Warto wiedzieć, że w pewnych sytuacjach, nawet jeśli istnieje ryzyko odwarstwienia siatkówki, kobieta może urodzić w sposób naturalny – musi tylko poddać się zabiegowi fotokoagulacji laserowej. Zabieg ten skutecznie zabezpiecza siatkówkę przed odwarstwieniem i jest całkowicie bezpieczny u kobiet w ciąży, a należy go wykonać na miesiąc przed terminem porodu.
Dowiedz się: Przedłużający się poród? Zobacz kiedy należy już wykonać cesarskie cięcie
To nie są wskazania do cesarskiego cięcia:
- krótkowzroczność bez zmian w plamce
- jaskra bez zmian lub z małymi zmianami w polu widzenia
- odwarstwienie siatkówki operowane w okresie wcześniejszym niż jeden miesiąc przed rozwiązaniem (z całkowitym przyłożeniem siatkówki)
- zmiany degeneracyjne obwodu oka.
Kiedy cesarka jest konieczna: wady i choroby oczu
Polskie Towarzystwo Okulistyczne – we współpracy z położnikami – bardzo dokładnie sprecyzowało, kiedy cesarskie cięcie powinno być wykonane.
- Neowaskularyzacja podsiatkówkowa
Krótkowzroczność jest wskazaniem do cesarskiego cięcia tylko wtedy, gdy towarzyszy jej neowaskularyzacja podsiatkówkowa, czyli tworzenie się nowych, patologicznych naczyń krwionośnych pod siatkówką (co może prowadzić do jej uniesienia i odwarstwienia).
- Retinopatia cukrzycowa
Na pewno będą miały cesarskie cięcie kobiety z retinopatią cukrzycową, która objawia się: nawracającymi krwotokami do ciała szklistego, neowaskularyzacją siatkówkową czy trakcyjnym odwarstwieniem siatkówki rozwijającym się i postępującym w okresie ciąży.
- Inne choroby oczu i urazy
Wskazaniami do cesarskiego cięcia są również nagłe stany okulistyczne i stany pooperacyjne w obrębie narządu wzroku. Jeśli np. w okresie jednego miesiąca przed porodem doszło do zranienia gałki ocznej czy nagłego odwarstwienia siatkówki i przyszła mama była operowana z tego powodu, to normalny poród jest wykluczony.
Czytaj: 5 błędów, których nie wolno ci popełnić na porodówce
Podobnie jak w stanie po witrektomii z powodu krwotoku do ciała szklistego po urazie, w retinopatii cukrzycowej lub w nowotwórstwie naczyń siatkówki po zakrzepie żyły siatkówkowej. Cesarskie cięcie jest wskazane również w przypadku, gdy kobieta ciężarna miała laserową korekcję wady refrakcji, a grubość rogówki po zabiegu jest mniejsza niż 350 µm.
Do cesarskiego cięcia mogą się też szykować kobiety w ciąży, u których stwierdzono zaawansowaną jaskrę (z dużymi zmianami w polu widzenia) albo zaawansowany lub ostry stożek rogówki. Na końcu swojej listy wskazań do cesarskiego cięcia specjaliści wymieniają stany rzucawkowe powiązane z: retinopatią, surowiczym odwarstwieniem siatkówki, neuropatią, ślepotą korową.
Masz stwierdzoną krótkowzroczność? Nie panikuj!
Według obecnych zaleceń, sama krótkowzroczność – bez zmian w plamce i na siatkówce – nie jest wskazaniem do cesarskiego ciecia, bez względu na wielkość zmiany (liczbę dioptrii). Decyzja ta sprawiła, że po 2008 roku liczba cięć cesarskich wykonywanych z powodu krótkowzroczności zmniejszyła się dziesięciokrotnie.
Dowiedz się: Cesarka na życzenie - jakie trzeba spełniać warunki?
W internecie można natknąć się na opinie kobiet oburzonych takim ograniczeniem, które piszą, że „zmuszanie do porodu” kobiet z krótkowzrocznością jest możliwe tylko w Polsce. Takie posty sieją zamęt i nieprawdę. W wielu krajach, na przykład we Francji, Szwajcarii czy Japonii, stwierdzenie choroby oczu w ogóle nie wpływa na decyzję o sposobie rozwiązania ciąży, a sposób postępowania w przypadku kobiet z chorobami narządu wzroku nie różni się od tego, jak traktuje się pozostałe ciężarne.
Poród drogami natury nie wpływa na pogłębienie się krótkowzroczności – stwierdzono to już dawno temu, więc nie panikuj, czytając alarmujące posty.
O rodzaju porodu decyduje położnik
dr n. med. Ewa Kurowska, ginekolog położnik, Centrum Medyczne Medicover
Pacjentki ciężarne z wadą wzroku powinny być objęte wnikliwą opieką dwóch lekarzy: ginekologa położnika i okulisty. Złożoność wad wzroku predysponujących do poważnych poporodowych konsekwencji – ze ślepotą włącznie – wymagają ścisłej współpracy tych specjalistów. Dlatego oceną zaawansowania wady wzroku zajmuje się okulista, a decyzję o sposobie zakończenia ciąży podejmuje położnik. Uzgodniony w 2013 roku konsensus dla operacyjnego zakończenia ciąży cięciem cesarskim uściśla i jednoznacznie de niuje te wady, które stanowią realne zagrożenie dla narządu wzroku pacjentki.
miesięcznik "M jak mama"
