Ktoś powiedział kiedyś, że ciało kobiety po porodzie jest jak... „krajobraz po bitwie”. Ta dość przerażająca wizja połogu na szczęście nie jest prawdziwa. Fakt – to czas dla organizmu kobiety wyjątkowy.
Dzieją się wtedy jednocześnie rzeczy, których wcześniej nie przeżyłaś: z pochwy wydostają się krwawe odchody połogowe trochę inne niż miesiączka, piersi są przepełnione mlekiem i często bolą, a na kroczu po porodzie są rany i szwy, które trzeba pielęgnować. Ale mimo to zapewniamy cię, że połóg to nie jest jeden wielki koszmar.
Da się go przeżyć, czasem niemal bezboleśnie, tylko trzeba wiedzieć, jak sobie pomóc. Ważna jest również wiedza, bo wiele kobiet tak źle znosi połóg dlatego, że nie były na to przygotowane. Już w ciąży warto więc szukać informacji nie tylko o porodzie, ale też o fizjologii połogu, żeby nie być zaskoczoną. Oto najczęstsze pytania dotyczące połogu.
Spis treści
- Jak często i czym podmywać krocze po porodzie?
- Czy w połogu można stosować normalne podpaski?
- Czy po porodzie nie można kąpać się wannie?
- Jak sobie radzić z brodawkami, poranionymi przez dziecko?
- Co robić, gdy pojawi się nawał pokarmu?
- Jak walczyć z bólem krocza, piersi, brzucha?
- Dlaczego trzeba wietrzyć krocza po porodzie?
- Czy można ćwiczyć mięśnie Kegla już dobę po porodzie?
- Jak uniknąć problemów z wypróżnianiem po porodzie?
- Jak się pozbyć hemoroidów po porodzie?
Jak często i czym podmywać krocze po porodzie?
Podmywaj się tak często, jak potrzebujesz, ale nie mniej niż 3 razy dziennie. Najlepiej pod bieżącą wodą, od przodu do tyłu. Do mycia można stosować łagodny płyn do higieny intymnej – taki, który nie podrażnia wrażliwych miejsc.
Nie musi to być koniecznie szare mydło, choć wiele położnych je poleca. Bardzo dobrze robi też przemywanie krocza płynem, który działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo i antyseptycznie. Aby rana na kroczu szybciej się zagoiła, można też stosować płyny antyspetyczne z apteki. Pomogą również napary z ziół: kory dębu, nagietka, rumianku.
Czy w połogu można stosować normalne podpaski?
Wydzielina z pochwy jest na początku obfita, więc zawczasu zaopatrz się w duże wkładki higieniczne, zwane też podkładami poporodowymi, które doskonale chłoną krew i jednocześnie przepuszczają powietrze. Standardowe podpaski będą niewystarczające, bo są zbyt małe, poza tym zwykle mają warstwę folii, która ogranicza dostęp powietrza.
W żadnym wypadku nie stosuj tamponów! Wkładki zmieniaj nie rzadziej niż co 2–3 godziny, a także po każdej wizycie w toalecie. Uwaga: myj ręce nie tylko po zmianie podkładu, lecz także przed tą czynnością, by na dłoniach nie wprowadzić zarazków w okolice rany po nacięciu lub pęknięciu krocza.
Czy po porodzie nie można kąpać się wannie?
Przez 6 tygodni po porodzie goi się macica – i przez ten cały czas niewskazane są kąpiele w wannie. Powinnaś myć się pod bieżącą wodą, czyli pod prysznicem. A jeżeli nie masz bieżącej wody, podmywaj się w misce, którą następnie dokładnie umyj (warto ją nawet wyparzyć wrzątkiem).
Jak sobie radzić z brodawkami, poranionymi przez dziecko?
Przede wszystkim trzeba ocenić, czy dziecko rzeczywiście źle chwyta brodawkę i ssie nieskutecznie – najlepiej, jeśli zrobi to specjalistka od laktacji. Poranione brodawki to problem z dwóch powodów. Po pierwsze, ranki trzeba wyleczyć, a po drugie, bolesne karmienie może cię zniechęcić do karmienia piersią, a to byłaby niepowetowana strata.
A zatem musisz wyleczyć brodawki i zrobić wszystko, by utrzymać laktację. Poranione brodawki smaruj swoim mlekiem lub kremem przyspieszającym gojenie (jest ich na rynku sporo). Nie myj brodawek w tym czasie mydłem, nie dezynfekuj spirytusem.
Często wietrz i zmieniaj wkładki laktacyjne, aby poraniona skóra nie była narażona na kontakt z wilgocią. Jeśli karmienie bardzo boli, możesz zażyć paracetamol albo karmić przez specjalne silikonowe kapturki.
To wprawdzie rozwiązanie niepolecane przez doradczynie laktacyjne, ale w trudnych sytuacjach może uratować karmienie piersią. Kapturki stosuj jak najkrócej i starannie je sterylizuj, bo niedostateczna higiena grozi infekcją.
Co robić, gdy pojawi się nawał pokarmu?
W 3. dobie po porodzie może się pojawić bolesność piersi, spowodowana zbyt intensywnym wydzielaniem się pokarmu – to właśnie jest nawał. Piersi są wtedy bardzo ciężkie, naprężone, wypełnione mlekiem do granic możliwości. Towarzyszy temu uczucie dyskomfortu.
Jest to zjawisko całkowicie fizjologiczne, a więc normalne, i nie da się tego uniknąć. Bądź na to przygotowana i nie panikuj. Przede wszystkim dobrze opróżniaj piersi: przystawiaj dziecko co 2–3 godziny, aby na dobę było w sumie 10–12 karmień. Przed przystawieniem malca odciągnij trochę pokarmu, ale bardzo mało (5–10 ml) – tylko tyle, by dziecko mogło uchwycić pierś.
Nie używaj laktatora, bo pokarmu będzie jeszcze więcej. Dyskomfort zmniejszą chłodne okłady na piersi po karmieniu, np. z pieluchy tetrowej zwilżonej wodą. Tradycyjnym, bardzo skutecznym sposobem na zmniejszenie dolegliwości są okłady z liści białej kapusty: schłodź liście w lodówce, lekko zbij je tłuczkiem (żeby puściły sok) i włóż do biustonosza, a gdy zwiędną, zamień na świeże.
Jak walczyć z bólem krocza, piersi, brzucha?
To prawda, że to i owo może boleć, ale trzeba szukać sposobów ulżenia sobie. Jeśli krocze zostało nacięte, nie wolno na nim normalnie siadać przez pierwszych 5–7 dni, bo będzie to bolesne i może doprowadzić do urazu. W tym czasie siadaj tylko na specjalnej poduszce z otworem pośrodku lub na dziecięcym kółku do pływania.
Ból w dole brzucha jest związany ze zwijaniem się macicy. Od razu po porodzie macica zaczyna się zmniejszać – od wielkości arbuza powraca do swoich normalnych rozmiarów gruszki. Zwijanie się macicy odbywa się poprzez skurcze, które bywają bolesne, zwłaszcza u kobiet, które już wcześniej rodziły.
Ból nasila się podczas karmienia piersią. Jeśli jest tak ostry, że trudno go znieść, możesz zażyć paracetamol albo ibuprofen – są to leki, które nie kolidują z karmieniem piersią. Mogą ci też pomóc techniki oddechowe – te same, które stosowałaś podczas porodu.
Nie przegap tych objawów!
Nie zawsze połóg przebiega bez problemów. Musisz w tym czasie uważnie obserwować swoje ciało, aby nie przeoczyć niepokojących sygnałów. Bezzwłocznie skontaktuj się z lekarzem, jeśli zauważysz u siebie któryś z tych objawów:
- cuchnąca wydzielina z pochwy
- silne krwawienie z dróg rodnych, skrzepy
- nagły zanik odchodów połogowych
- bardzo silny, jednostajny ból w dole brzucha, który nie mija po karmieniu
- nieprawidłowa barwa wydzieliny z pochwy (zielonkawa)
- wystąpienie gorączki (temperatura powyżej 37,6°C).
Dlaczego trzeba wietrzyć krocza po porodzie?
Dostęp powietrza przyspiesza gojenie się każdej rany. Jeśli więc krocze zostało nacięte, dobrze mu zrobi wietrzenie. Wietrz okolice intymne 2–3 razy dziennie: połóż się bez bielizny na łóżku, rozkładając lekko nogi i podkładając pod pośladki ligninę czy chłonny podkład, i poleż tak przez 15–20 minut.
Możesz przykryć kolana kocem czy prześcieradłem, żeby nie zmarznąć. Właśnie dlatego, by zapewnić dostęp powietrza do krocza, warto nosić przewiewne majtki – z bawełny albo specjalne, z siateczki. Natomiast nie ma takiej konieczności, aby w ogóle nie nosić majtek, zwłaszcza że jest to po prostu niewykonalne.
Czy można ćwiczyć mięśnie Kegla już dobę po porodzie?
Ćwiczenia Kegla sprzyjają szybszej regeneracji i poprawie stanu krocza, poprawiają bowiem ukrwienie w tej okolicy. Poza tym przywracają odpowiednie napięcie mięśniom dna miednicy, dzięki czemu szybciej powracają one do dobrej formy, zapobiegając wielu problemom.
Dzięki ćwiczeniom Kegla skutecznie wyleczysz nietrzymanie moczu, które występuje u bardzo wielu młodych mam. Zapobiegną też one obniżaniu lub wypadaniu macicy i pęcherza, poprawią pracę układu pokarmowego (mniej zaparć i hemoroidów), a także jakość życia seksualnego po porodzie.
Rzeczywiście, ćwiczenia te można wykonywać już 24 godziny po urodzeniu dziecka, ale możesz je też zacząć nieco później. Najważniejsze, żeby w ogóle ćwiczyć.
Jak uniknąć problemów z wypróżnianiem po porodzie?
Opróżnianie pęcherza ułatwia macicy zwijanie się, przyspiesza pozbycie się nadmiaru płynów z organizmu i chroni układ moczowy przed infekcją. Także wypróżnienie jelit jest bardzo ważne – sprzyja obkurczaniu się macicy, zapobiega zastojom żylnym, zmniejsza obciążenie krocza i odbytu.
Im szybciej uda ci się wypróżnić po porodzie, tym lepiej. Optymalnie pęcherz powinien zostać opróżniony już 6–8 godzin po porodzie, a jelita – w ciągu kilku dni. Możesz sobie pomóc na kilka sposobów.
Przede wszystkim pij dużo wody (8–10 szklanek dziennie). Jedz produkty zapobiegające zaparciom: kasze, otręby pszenne, brązowy ryż, razowe pieczywo, siemię lniane, suszone owoce – śliwki, daktyle, jabłka.
Staraj się dużo ruszać – oczywiście, w miarę swoich możliwości. Aktywność fizyczna pobudza pęcherz moczowy i jelita do prawidłowego funkcjonowania.
Oddanie moczu po raz pierwszy ułatwi woda: spróbuj zrobić siusiu na stojąco, pod prysznicem, polewając krocze wodą. Także jeśli siedzisz na sedesie, warto polewać krocze wodą z butelki czy kubka – dzięki temu nie będziesz czuła szczypania, a odgłos kapiącej wody odblokuje odruch wypływu moczu.
Jak się pozbyć hemoroidów po porodzie?
W wyniku porodu może pogorszyć się stan żył w okolicach odbytu – pojawiają się tam bolesne guzki krwawnicze (żylaki odbytu). Powstają najczęściej już podczas ciąży, ale ujawniają się dopiero wskutek silnego parcia podczas porodu. Towarzyszy im swędzenie, pieczenie, ból przy oddawaniu stolca, a nawet podczas siedzenia.
Hemoroidy po porodzie zazwyczaj ustępują w ciągu kilku tygodni. Aby zminimalizować ból, stosuj dostępne bez recepty maści i czopki doodbytnicze. Doraźnie ulgę przyniosą zimne okłady. Pamiętaj również o tym, by stosować dietę zapobiegającą zaparciom i regularnie ćwiczyć mięśnie Kegla. Zgłoś się do lekarza, jeśli nie nastąpi poprawa albo gdy zauważysz w stolcu ślady świeżej krwi.
