Dlaczego fizjoterapia uroginekologiczna jest polecana przez mamy i nie tylko?

Fizjoterapia uroginekologiczna jest specjalizacją z dziedziny fizjoterapii. Zajmuje się ona dysfunkcjami oraz zmianami w obrębie dna miednicy, które skutkują licznymi problemami urologicznymi, proktologicznymi, ginekologicznymi oraz seksualnymi. Do metod wykorzystywanych w rehabilitacji należą ćwiczenia mięśni dna miednicy, elektrostymulacja oraz biofeedback.

Porada u fizjoterapeuty uroginekologicznego zajęła aż 8 miejsce w rankingu przedmiotów i usług polecanych przez doświadczone mamy, jako jedyna usługa w top 15.

ZOBACZ TEŻ: Mamy radzą: Co warto kupić w ciąży i po niej >

Spis treści

1. Dla kogo przeznaczona jest fizjoterapia uroginekologiczna?
2. Czym są mięśnie dna miednicy?
3. Jakie czynniki mogą przyczynić się do problemów z dnem miednicy?
4. Jak wygląda wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego?
5. Fizjoterapia uroginekologiczna - najczęstsze powody konsultacji

Dla kogo przeznaczona jest fizjoterapia uroginekologiczna?

Powszechne jest błędne przekonanie, że do fizjoterapeuty uroginekologicznego powinny chodzić tylko kobiety w ciąży lub tuż po porodzie. Otóż nie! Ta specjalizacja zajmuje się dużo szerszą gamą problemów.

Rehabilitacja może być konieczna nie tylko w ciąży, ale także u kobiet, które nigdy nie rodziły i nie mają tego w planach, u kobiet które rodziły wiele lat wcześniej, a nawet u mężczyzn. Jednym słowem do konsultacja uroginekologiczna może być pomocna dla każdego człowieka.

Nie trzeba czekać, aż pojawią się jakieś problemy, gdyż fizjoterapeuci zajmują się także profilaktyką i chętnie współpracują z osobami, które chcą po porostu lepiej poznać własne ciało i zdobyć większą kontrolę nad mięśniami dna miednicy oraz dowiedzieć się, jak unikać czynności, które te mięśnie osłabiają.

Czym są mięśnie dna miednicy?

Mięśnie dna miednicy często nazywane są mięśniami Kegla. Ich główne funkcje to umożliwianie oddawania moczu, stolca oraz porodu, a także zupełnie przeciwne działanie, czyli utrzymywanie moczu i stolca. Mięśnie te zaangażowane są w utrzymywanie prawidłowej postawy ciała, gdyż zapewniają stabilizację centralną. Stanowią one również podporę dla pęcherza, pochwy, macicy i odbytu.

Jakie czynniki mogą przyczynić się do problemów z dnem miednicy?

Wpływ na mięśnie dna miednicy mamy codziennie. Nieprawidłowa postawa ciała, poród siłami natury, liczne ciąże oraz ciąże z dużymi dziećmi są powszechnie znanymi czynnikami, które mogą predysponować w przyszłości do wystąpienia problemów z mięśniami dna miednicy. Oprócz tego znaczenie mają też zaburzenia jelitowe, nadwaga i otyłość, okres okołomenopauzalny i zmiany hormonalne, a nawet tak proste, ignorowane zazwyczaj czynności jak niepoprawne wypróżnianie, kichanie czy kaszel.

Poprawną pozycją podczas kichania jest bowiem pełen wyprost ze skrętem za ręką zgiętą w łokciu i skrzyżowanymi, zaciśniętymi udami. Najpopularniejsze kulenie się w tym momencie zwiększa napięcie w dnie miednicy. Wydawać by się mogło, że osoby aktywne fizycznie i regularnie trenujące mają silne mięśnie i te zaburzenia ich nie dotyczą.

Jest jednak przeciwnie. Często osoby trenują z dużym ciężarem nie mając doskonałej techniki lub oddychając niepoprawnie, co również może w przyszłości skutkować przykrymi dolegliwościami. Ze względu na tak powszechne obciążanie dna miednicy, wskazania do wizyty u fizjoterapeuty uroginekologicznego ma praktycznie każdy.

Jak wygląda wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego?

Wizyta u fizjoterapeuty ginekologicznego rozpoczyna się od dokładnego zebrania wywiadu. Zdobywa on informacje o celu wizyty i ewentualnych dotychczasowych problemach oraz zaburzeniach współistniejących. Następnie analizowana jest postawa ciała pacjenta, praca mięśni brzucha, stan kręgosłupa oraz tor oddychania.

Jeśli pacjentka wyraża na to zgodę, przechodzi się do badania krocza oraz badania przez pochwę. Umożliwia to ocenę sprawności i siły mięśni dna miednicy. Podczas badania leży się na kolejce z ugiętymi nogami rozstawionymi na szerokość bioder.

Kolejnym krokiem jest opracowanie terapii, która opiera się głównie na bezpiecznych ćwiczeniach, które pacjent wykonuje sam w domu. Specjalista uczy także poprawnej techniki oddychania podczas ćwiczeń oraz aktywacji mięśnia poprzecznego brzucha.

Fizjoterapia uroginekologiczna - najczęstsze powody konsultacji

1. Ciąża. Kobiety w ciąży powinny zgłaszać się do fizjoterapeuty w drugim i trzecim trymestrze. Współpraca przygotuje mięśnie do wysiłku podczas porodu oraz nauczy ciężarną rozluźniania mięśni dna miednicy i krocza, co zapobiega rozerwaniu podczas porodu. Specjaliści zapewniają również profilaktykę rozejścia mięśnia prostego brzucha i spojenia łonowego. Oprócz nauki ćwiczeń w trakcie wizyty można także przejść kinesiotaping. Polega to na przyklejaniu w określonych regionach ciała plastrów o specjalnej teksturze. Plastry stosuje się w celu odciążenia odcinka lędźwiowego kręgosłupa lub przy wspomaganiu prawidłowego ustawienia miednicy.
2. Nietrzymanie moczu. Wyjątkowo często jest ukrywanym problemem. Wiele kobiet wstydząc się tego zaburzenia, wcale nie próbuje go leczyć, bądź co gorsze uznaje je za rzecz normalną po przebytym porodzie. Jednak wbrew powszechnemu przekonaniu nietrzymanie moczu w wielu przypadkach da się wyleczyć i rehabilitacja u fizjoterapeuty uroginekologicznego przynosi świetne efekty. Wyróżniamy trzy główne rodzaje nietrzymania moczu: wysiłkowe nietrzymanie moczu, naglące nietrzymanie moczu i nietrzymanie moczu z przepełnienia. Oprócz zalecanych ćwiczeń istnieje też możliwość wykonania dodatkowego zabiegu z wykorzystaniem prądów interferencyjnych. Stymuluje to mięśnie i poprawia ukrwienie. Fizjoterapeuta z pewnością zwróci również uwagę na prawidłową technikę mikcji. Podczas oddawania moczu mięśnie dna miednicy powinny być bowiem rozluźnione. Ważne jest, aby nie trzymać moczu zbyt długo, ani nie chodzić do toalety zbyt często, gdy nie odczuwamy parcia na pęcherz, lecz chcemy to zrobić „na zapas”.
3. Nietrzymanie stolca, gazów lub ogólne osłabienie zwieracza odbytu zazwyczaj pojawia się po porodzie, ale może być także wynikiem urazu, powikłań po operacjach, polineuropatii, rwy kulszowej, stwardnienia rozsianego, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, czy choroby Leśniewskiego-Crohna. Terapia nietrzymania stolca umożliwia zwiększenie siły mięśni dna miednicy, usunięcie czynników zwiększających przeciążenie układu wydalniczego, korekcję wad postawy i mobilizację ewentualnej blizny pooperacyjnej.
4. Rozejście spojenia łonowego jest często spotykane, gdyż u kobiet ciężarnych dochodzi do rozluźnienia więzadeł przez zmiany hormonalne. Jest to bardzo bolesna przypadłość, nieprzyjemne uczucie nasila się zwłaszcza podczas wstawania, noszenia i dźwigania. Rehabilitacja może znacznie zmniejszyć dolegliwości bólowe.
5. Zaparcia mają różną etiologię, od której zależne jest leczenie. Wyróżniamy zaparcia związane z dłuższym czasem pasażu jelitowego, z prawidłowym czasem pasażu oraz z nieprawidłową koordynacja między mięśniami dna miednicy a zwieraczami odbytu. Fizjoterapeuta w celu złagodzenia dolegliwości może zalecić oddychanie torem przeponowym, masaż tkanki łącznej w tym jelita i obszaru, w którym doszło do zastoju treści jelitowej, elektroterapię prądami interferencyjnymi. Ważne jest również przyjęcie prawidłowej pozycji podczas wypróżniania, aby dodatkowo nie obciążać dna miednicy, temat ten również powinien zostać poruszony w trakcie wizyty. Siedząc na sedesie należy podłożyć pod stopy niewysoki stołeczek, bądź zwykłą odwróconą miskę, dzięki czemu mięsień łonowo-odbytniczy rozluźnia się i nie ma potrzeby nadmiernego parcia.
6. Bolesne stosunki płciowe (dyspareunia) mogą być spowodowane wieloma czynnikami, do których należą blizna po cesarskim cięciu, blizna po nacięciu krocza, zwiększone napięcie w obrębie dna miednicy, pochwica, endometrioza lub wulwodynia, czyli ból sromu. Fizjoterapia w takim przypadku obejmuje naukę oddechu, ćwiczeń oraz świadomego rozluźniania mięśni. Należy jednak pamiętać, aby w przypadku bolesnego współżycia zgłosić się również do ginekologa, gdyż może to być też skutek toczącej się infekcji.
7. Przerost gruczołu prostaty, zabieg usunięcia gruczołu prostaty oraz operacja pęcherza moczowego są problemami, z którymi do fizjoterapeuty zgłaszają się zwykle mężczyźni.
8. Endometrioza również może być przyczyną zgłoszenia się do specjalisty uroginekologicznego. Praca nad regulacją napięcia mięśni oraz ich rozluźniania zmniejsza odczuwane dolegliwości bólowe. W przypadku przebytych operacji zwiększa rozciągliwość blizn i zrostów.
9. Bolesne miesiączki u fizjoterapeuty leczone są nie tylko poprzez ćwiczenia mięśni dna miednicy, ale często wymagają również wzmocnienia innych części ciała, jak na przykład mięśnie pośladkowe, brzucha oraz grzbietu. Pomocny może być też masaż i nauka prawidłowego rozluźniania.
10. Obniżenie narządów rodnych objawia się jako uczucie dyskomfortu lub obecności ciała obcego w pochwie. Dochodzi do niego zazwyczaj po porodzie lub po menopauzie. Rehabilitacja zalecana jest zarówno przed operacją, gdyż może pomagać jej uniknąć, ale również po operacji, ponieważ wzmacnia jej efekty.
11. Bóle kręgosłupa mogą być powodowane nieprawidłową stabilizacją ciała związaną z mięśniami dna miednicy. Nauka poprawnego napinania i rozluźniania tych mięśni może znacznie zmniejszyć lub nawet całkiem wyleczyć dolegliwości bólowe.
12. Profilaktyka staje się na szczęście coraz ważniejsza dla wielu pacjentów. Kobiety zgłaszają się bez żadnych odczuwalnych już dolegliwości i poprzez naukę pracy z własnymi mięśniami dna miednicy chcą zapobiec im w przyszłości.

Czytaj:

Nietrzymanie moczu w ciąży: jak sobie z tym radzić?

Ćwiczenia po porodzie na brzuch: ćwicz z dzieckiem i wzmocnij mięśnie brzucha po ciąży